dom za vesanje
 

orjinal adı.. dom za vesanje.. yönetmen emir kusturica.. müzik goran bregoviç.. insanı bu kadar etkilemesi şaşırtıcı olmasa gerek.

film 88 yapımıdır,

başrollerde ..



davor dujmovic .... perhan

bora todorovic .... ahmed

ljubica adzovic .... grandmother

husnija hasimovic .... merdzan

sinolicka trpkova .... azra

elvira sali .... danira



oynar. gerçekten de o bölgelerde bu olaylar yaşanmıştır ve gordan mihiç ile kusturica bu hikayelerden esinlenip bu senaryoyu yazmışlardır.

ana kahraman perhan'ın ölürken gözlerinin önüne bir hindi silueti geldiği güzel müzikli film

emir kusturicanın underground'dan sonraki muhteşem filmi.ayrıca filmin müzikleri gelmiş geçmiş en iyi film müziklerine aday gösterilmiş fakat alamamıştır.

bir emir kusturica fimi. mistik motiflerle, bir çingene gencinin hayatını anlatır. filmin müziklerini goran bregoviç yapmıştır meşhur edellezi şarkısını ilk bu filmde dinlemiştim.

dramın komedinin arasında saklandığı kusturica nın 'abi adam yapmış' dedirttiği film.başlangıçtaki tanrıyla olan konuşma, aslında filmin bütünüdür.olaylar sanki bu konuşmanın birer cevabı şeklinde gelişir.müzikler,karakterler o kadar yerli yerindedir ki.komşi,sidikli,hassiktir,tühh gibi kelimeleri bolca duyabilirsiniz.

emir kusturica'nın en karamsar ve en güzel filmi, davor dujmovic perhan karakterinde mükemmel bir oyunculuk sergiliyor. müzikleri ise insanı alıp başka diyarlara götüren türdedir, goran bregovic faktörü sayesinde. mutlaka izlenmesi gereken film..

perhan'ın dağıttığı o meşhur meyhane sahnesinde çalan şarkı filmin soundtrackinde yoktur, türkçe versiyonunu ise sezen aksu düğün ve cenaze albümünde söylemiştir.



orjinal şarkı bir türlü bulunmadığı için filmden o meşhur sahne kesilip alınmıştır.*



edit: şarkı çoktan bulunmuştur adı da ederlezi avela'dır

film, 1989 yılında cannes'da altın palmiyeye aday gösterilmiştir. yönetmen emir kusturica da bu filmiyle altın palmiye kazanmıştır.

ek: perhan'ın dağıttığı o meşhur meyhane sahnesinde çalan şarkının adı ederlezi avela'dır. isteyen benle irtibaya geçebilir.

perhan ve kardeşinin filmin başındaki yolculuklarında annelerinin gelinlikli hayaletini görmeleri,azranın duvağının uçup gitmesi,perhaneee,hıdrellez kutlamalarındaki sahnelerin tümü... emir kusturica yı emir kusturica yapan işte bu küçük ama önemli ayrıntılardır,öykücülükle tanımlarsak durum öykücülüğü çok uygundur



müziklerin goran bregovic'e ait olduğu kendini belli eder.ederlezi avela'yı sadece dinleyip bile perhanın duygularını anlarsınız işte goran bregovıc müzikleri böyledir.o sahnenin bu kadar etkileyici olmasında şarkının yanısıra davor dujmovic performansı da önmlidir

filmin adı türkçe'ye çingeneler zamanı olarak çevrilmiştir.

emir kusturicanın arizona dreamden 5 yıl önce çektiği,arizona dreami izledikten sonra bile etkilerini bariz şekilde görebileceğimiz filmidir.yugoslavyada yaşayan çingenelerin hayatını,hayallerini ve rüyalarının peşinden koştuklarını izlemekteyiz. arizona dream filmindeki gibi sürrealist rüyalar ve rüyalardaki sembolleri bu filmde göremiyoruz. tabiki yine godfather filmine göndermeler ve goran bregoviç le değişmeyen müzik kalitesi.

avela çalarken meyhanede oğlanın dağıttığı muhteşem bir sahneye sahip. şöyleydi hatta



http://youtube.com/...

perhan'ı 2 küsür saat boyunca izleyenlere yaşatan film. onunla aşık oldum, onunla sarhoş oldum, onunla ağladım. ve ardından boğazımda kocaman bir yumru...



ayrıca ve özellikle

bir gözü pamuklu, gözlüklü ve renkli bir bere takmış çingene oğlan çocuğu, annesiz babasız perhan, çingene büyükannesinin evindeyken başlar film. azra'ya aşıktır ve onunla evlenmek üzere geri döneceği günü düşünerek, büyük hayallerle yuvadan uçar, bir çingenenin sahip olabileceği en büyük hayallerle ve girebileceği tek meslek için. ve film, yıllar sonra aynı renkli bereyi takan küçük bir başka çocuk aynı büyükannenin evinde, aradaki yıllardan habersizce gezinirken biter. babasının dolaştığı odalarda gezinir, ve tıpkı babası gibi öksüzdür bu çocuk da ne perhan ne de azra yoktur artık çünkü. kafamız karışır, bu kaçıncı nesildir aynı büyükanneye emanet büyüyen deriz, sonra anlarız ki çingenelerde zaman işte böyle bir şeydir, sene kaç olursa olsun hayat hiç ilerlemez, hep tekrar eder durur.

insanı dağıtan bir filmdir çingeneler zamanı, grafikleri değil sinema sanatını seven kişi için elbette.



Kaynak: İtüSözlük