demeter
 

mitolojiye göre mevsimlerin doğuşuna neden olmuş ölümsüz

toprak ve ürün tanrıçası..



bkz. persephone)

insanları doyuran tarlaların,

bitkilerin ve bereketin sarı saçlı tanrıçası

zeus'un kız kardeşi. tarımın, yaşamın yenilenmesinin tanrıçasıdır. simgeleri buğday başağı, haşhaş ve evcil domuzdur.

hiç evlenmemiş olmamasına rağmen rahibeleri evlenecek olan gelin ve damatlara evlilik hakkında öğütler verirlerdi..

zeus un halasıdır.prometheusun kız kardeşidir.persephone nin annesidir. zeus becerdiği yakın akrabalarından biridir yine. hades in kaynanasıdır.

bereket, bolluk tanrıçası olmasının yanı sıra özellikle ekili toprağın tanrıçası olarak dikkati çeker. tahıl ekip biçmeyi insanlara öğreten tarım tanrıçası konumundadır. kronos'la rhea'nın kızı olan demeter, zeus'la birleşmesinden persephone'yi doğurmuştur. persephone henüz bir genç kızken hades tarafından yer altı dünyasına kaçırılınca, üzüntüsünden perişan olan tanrıça yeryüzüne kışın gelmesine ve doğanın küsmesine neden olmuştu. zeus, doğanın dengesi bozulmaya başlayınca devreye girerek hades'ten persephone'yi yeryüzüne bırakmasını istemişti. uzun süren pazarlıkların ardından hades, yılın bir bölümünde persephone'nin yeryüzüne çıkmasına razı olmuştu. persephone yeryüzüne çıkınca demeter'in mutlu olması, baharın, bereketin gelmesine ve doğanın yeniden canlanmasına neden olur. persephone'nin yeryüzüne dönmesi yunanlılar tarafından tesmophoria adı verilen şenliklerle kutlanıyordu. mevsimlerin oluşumunu anlatan bu kaçırılma öyküsünde, demeter'in kızını araması sırasında tanıdığı bir erkek*** çocuğunu evladı gibi sevdiği ve ona tahıl yetiştirmeyi öğrettiği bilinmektedir. triptolemos kanatlı arabası ile kent kent dolaşarak insanlara tahıl üretimini öğretmiş ve demeter'e tapınmalarını sağlamıştır.

poseidon'la at biçiminde birlikte olmuş tanrıça. bilinmeyen bir sebepten ötürü garip fantezilere sahip olduğu söylenegelir.

doğa tanrıçasıdır.halası olduğu zeusla ensest ilişki yaşamış ve bunun bir meyvesi olarak persephone doğmuştur.daha sonra hades persephoneye aşık olur,kaçrır persephone de demeter de bu durum karşısında büyük tepki gösterirler çünkü ana kız birbirinden ayrılmak istemez.zeusa başvurulur sonuç olarak presphonenin yılın belli zamanları anası demeterle belli zamanları da kocası hadesle kalması kararlaştırılır.

çeşmenin tarih öncesinden kalma ıldırı köyünde bu kız kaçırma hikayesinin oyuna döküldüğü bir tiyatro vardır.diğer tiyatrolardan farklı olarak sahnenin arkasından başlayarak ortasında çıkan bir tünel vardır bu da persephonenin yok olup ortaya çıkışlarını betimlemek için kullanılır.



Kaynak: İtüSözlük