x 2000 the collected shorts of francois ozon
 

* Ozon'dan cinsellik üzerine kısa hikayeler







Adını "françios ozon'un toplu kısaları" olarak türkçe'ye çevire bileceğim bu eser, bir birinden bağımsız ama kullandığı dil ve alt metinsel bağlar vesilesiyle, bir o kadarda bütünsellik ihtiva eden bir yapıt olarak karşımıza çıkmakta. 1998 ila 1994 yılları arasında çekilmiş kısa metrajlı eserlerin birlikte sunulmasıyla françis ozon bizleri, cinselliğin farklı renk ve görünüş açısından da, değişik biçimleriyle karşı karşıya bırakıyor. Kendi içinde her kısa film, insan doğasına hakim olan cinselliğin farklı bir dille anlatılması yoluyla bir etkileşim içine girerek ,o etkileşimin çıkarımlarını kimi yerde komik parodiler enstantanesi eşliğinde izleyiciye sunuyor, kimi yerdeyse sessizliğin başrolde oynatıldığı ve sadece objelerle insan mimik ve hareketlerinin resmedildiği sürrealist bir tonlama tutturuyor.







Geneline yayılan ve hikayelerin başlıca teması olarak karşımıza çıkan cinsellik, ozon sinemasının var olan unsurlarından biri olarak var edilerek, insanların bazen acılarını dindirmelerinde kullanılan korunaklı bir limana dönüşüyor, bazense tedirginlik ve bilinmezliğin keşfedilmesinde yol gösterici olarak karşımıza çıkıyor. Bunun yanında, eşcinselliğin son derece cesur denebilecek anlatımsal tasvirinin yapıldığı ve insanların yönlendikleri ya da benimsedikleri cinsel kimliklerinin hayatlarında, oynamak zorunda bırakıldıkları roller babında, kişiyi ikilemde bırakmasının estetiksel bir yaklaşımla sunulması, bu eserin tabanına yayılan cinselliğin farklı ve bilinmeyen bir yüzüyle de bizi baş başa bırakıyor.



Bu hikayeleri başlıklar halinde betimlemek istiyorum.







I. Yaz Elbisesi







frederic ve erkek arkadaşının, frederic'in yazlığında geçirdikleri tatillerinin ve bu süreçte frederic'in, farklı bir deneyimi anlatılıyor. insanların hayatlarında yaşadıkları ilkler ve bu ilklerin bıraktığı tatlı hatıra eşcinselliği içinde barındıran bir kişinin, yabancısı olduğu bir bedenle ve ona, bu bedenin sıcaklığını sunan karşı cinsle yakınlaşması paralelinde yaşadığı, duygusal ve seçimsel karmaşanın yerini belirgin bir terciğe ve sahip olunan kimliğin farkına varılması neticesinde, onunla bütünleşmesine bırakması anlatılarak bizim, bu bütünleşmeye tanık olmamıza vesile oluyor. içten anlatımı ve oyunculuklardaki doğallık, buna ilaveten "bang bang" şarkısı eşliğinde sergilenen eşine doyum olmaz dans figürleriyle "yaz elbisesi", bu kısa filmler arasında sıcaklığını bize hissettiriyor.







II. Gerçek ve Cesaret







Dört çocuğun, kendi aralarında oynadığı şişe çevirme benzeri bir oyunun etrafında şekillenen ve bu esnada, cinselliğin bilinmez sularında ağır ve ürkek kulaçlar eşliğinde ilerleyen bir çalışma. Çocuk aklının ve bedeninin, bir noktadan sonra çeşitli soru işaretleri arasında sıkışarak bir çıkış yolu araması ve bunu ararken de, kendince var edilen cevapların ortaya saçılması resmediliyor. Buradaki anlatım, henüz yaşları küçük olan iki erkek ve iki kız çocuğu kullanılarak, cinselliğin çocuk zihninde yaratılan belirsizliğine açıklık getirilmeye çalışılması suretiyle şekilleniyor olması, oyuncuların yaşları da göz önüne alındığında ortaya, doğaçlamayı andıran kareler ve anlatıma katılmaya çalışılan ürkeklik ile sıkıntılı ruh halinin çıkmasına vesile oluyor.







III. X 2000







Yılbaşı sabahıdır ve milenyumun yani 2000 yılının ilk günüdür. Dört kişinin varlığında şekillenmektedir, bu bölüm. Fakat bir fark vardır, o da sessizlik en büyük öznedir bu hikayede. ozon, değişik bir anlatış tarzı benimseyerek, kişileri sadece birer kere konuşturmuş ama geneline, sürrealizme kayan bir hava yayarak ağır ve bir o kadarda, çıplak bir anlatımı şekillendirmiştir. Bu anlatımda bir kare bunuel'e saygı niteliğinde betimlenerek yönetmenin, referans kaynaklarından birine işaret edilmiştir.







IV. Yatak Hikayeleri







Bu bölüm, birbirinden farklı ve cinselliğin çeşitli şekillerini resmeden 7 kısa hal tasvirinden meydana gelmektedir. bazıları, günlük yaşamda karşılaşılacak sıradanlıkta olmayan bu kısa betimlemeler insanların yaşadıkları ilginç ve sıra dışı deneyimleri, bazense içinde ilkleri barındıran deneyimsel seçimlerin sunulduğu, karar alma ve verme aşamasının oluşum sürecini ve bir kısmı da komik olan, anlık durum parodileri şeklinde ortaya konularak, karşılaşılan sürprizlerin ve değişik isteklerin ya da bireyin önüne koyduğu engellerin, mizahi ve bazen de hüzünlü bir dille anlatılması amaçlanılıyor.







Bu filmin oluşum aşamasında kullanılan ve her kareye dağıtılan cinsellik ve bunun özünde de cinsel kimliklerin sunumunda ki açığa çıkarılan vurgu, ozon'un kadın ile erkek, kadın ile kadın ya da erkek ile erkek arasında var olan fiziksel ve düşünsel çekimi var olduğu düzlemden evirerek, merkezine oturttuğu "cinsiyetler veya aynı cinsler arası bedensel kaynaşma" yönlü ifadeler ve vücuda getirilen, bu kaynaşmanın doğal ve hayatın bir parçası olduğu yönlü çıkarımı deyim yerindeyse, cinselliğin sunumunda ve içselleştirilmesinde bir manifesto niteliğine bürünüyor. anlatımdaki doğallıktan kaynaklanan yalın ve samimi kareler yer yer izleyiciyi zorlasa da, ortaya çıkardığı etki bakımından yadsınamaz bir niteliği içinde barındırıyor. Önyargılarımızı ve yaklaşımlarımızı sorgusal bir dille ötelememizin kapısını bize aralatan bu filmi seyretmeniz, benden size öneriliyor.







---- X 2000: The Collected Shorts of François Ozon ---- *