john stuart mill
 

* utilitarianism gibi hedonizm'den bile sacma ve uygulamasi var olmayan bir etik teorisi one surmus gereksiz insan. feminist olmasina deginmiyoruz bile.



ha bi de iktisatcilar felsefe yapmaya calissa ne derece sacmalayabilirler?, sorusuna cevap veren uc bes sahsiyetten biri.



* on liberty* adlı klasik eserin sahibi, iskoc aydinlanmasi düşünürlerindendir. kişisel hürriyetlere özellikle ifade ve din ve vicdan hürriyetlerine büyük bir önem vermiştir.hürriyetin sadece devlet tarafından değil toplum tarafıdan da tehdit edilebileceğini belirterek 100 kişilik bir toplumda 99 kişi aynı şeyi düşünüyor 1 kişi farklı bir şey düşünüyor olsa da 99 kişinin o 1 kişiye hiçbir şekilde baskı yapıp onu fikrinden döndürmeye çalışma hakkına sahip olmadığını, çünkü kimsenin mutlak hakikatin sahibi olmadığı ifade etmiştir.



* feminizmle ilgilenme nedeni evli ve kocasından boşanamayan harriet taylor ile yasak aşk yaşamış olmasıdır. taylorın sıkı bir feminist olması nedeniyle fikirleriyle mill'i de etkilemiş ve onu kadın hakları konusunda da çalışmalarda bulunmasını sağlamıştır. nihayetinde beraber olduğu kadınla sonra da evlenmiştir, eşi kitabı* yazarken ona sürekli destek vermiş, hatta karşılıklı tartışmalarla kitabı zenginleştirmişlerdir. nitekim mill de on libertyi eşine ithaf etmiştir ama ne yazık ki eşinin kitabı görmeye ömrü yetmemiştir.

*



* 1865'te avam kamarası üyeliğine seçilmiştir.



* liberalizm denince akla ilk gelenlerden..



* pragmatizm akımının kurucusu olan ingiliz filozof ve siyaset adamı. hazzın ve mutluluğun insan eylemlerinin en büyük amacı olduğunu düşünendir.



* düşüncelerinin anarşizme kaydığını göremeyen bir adamdır. mill'e göre, meclis'e giren vekiller halkın oyu ile orada bulunsa da o vekili oraya getiren her daim parti delegeleri olur. yani demek istediği vekilin halk tarafından seçilmediği seçilttirildiğidir. adamın, demokrasinin bile bir yerde tıkandığına, "demokrasilerde çare tükenmez" deyişine atıfta bulunduğuna inanasımız gelmeli. çünkü kendileri, yani mill paşa, çoğu dahi insan gibi 6 yaşında dünyayı kitaplardan öğrenmeye başlamış başka bir dahi'



* dir.



* "doymuş bir domuz olmaktansa, huzursuz bir sokrates olmayı yeğlerim." diyerek düşünsel hazzın duyusal hazzdan üstün olduğunu vugulayan filozoftur.



* iktisadın sadece zenginlik peşinde koşma ile güdülerin baskın olduğu toplumlara uygulanabileceğini söyleyen adam. yani ona göre "azıcık aşım ağrısız başım" diyen toplumlarda iktisat olmaz olamaz. nitekim doğru söylüyor, afferin ona..



* " it's better to be a Socrates dissatisfied than a fool satisfied..." * sözünün sahibi ingiliz düşünür.



* "dunyadaki butun insanlar, biri disinda ayni fikirde ve o tek kisi karsi fikirde olsa, o tek kisinin iktidari ele gecirip tum insanlari susturma hakki ne kadar yoksa, tum insanlarin o tek kisiyi susturma hakki da ayni derecede yoktur" diyen liberal demokrasi ve ozgurluk anlayisini benimsenis ve ozumsemis kisidir.