a la recherche du temps perdu
 

* a la röşerş dü ton perdü şeklinde okunur,kayıp zamanın araştrmasında anlamına gelir...



* 1871 doğumlu,1922 ölümlü büyük fransız edip marcel proust'un büyük eseri. yky'den, roza hakmen çevirisi ile çıkmıştır. 7 ciltten oluşmaktadır. sırasıyla: du cote de chez swann, a l ombre des jeunes filles en fleurs,le cote de guermantes,sodome et gomorrhe, la prisonniere, albertine disparue ve son olarak le temps retrouve. uzun ve "en iyisini ben bilirim" diyen beylik cümlelerle doludur. rus yazar dostoyevski'nin romanları gibi gelişmiş bir sanat görüsünün ürünüdür.



* dünya edebiyatının okunması şart olan eserlerindendir. marcel proust un gözlem yetenegi ve hayal gücü ileri derecede gelişmiştir. eserde anlattıklarının bir kısmı tamamen tahmini olarak yazılmış, yaşanmamıştır ancak sanki yaşamışcasına tasvir edebilmiştir. okunması zordur ancak okunabildigi takdirde derinden sallayacaktır.



* burjuva yaşantısını irdelemesi bir yana, karakterlerin neredeyse bütün mimiklerini çözümlemiş ve psikolojik tahlilleriyle de 20.yy'ın başyapıtı olmayı hak etmiştir.



kitaptan örnekler vermek gerekirse:



&lt&lt&ltspoiler&gt&gt&gt







-"gerçek,bize söylenen şeyin kendisinden çok,bize söylenenden yola çıkan,görünmez olmasına rağmen yakaladığımız bir akıştır."







-"kusursuz bir kişiliğe nadiren rastlandığından,çok entelektüel ve duyarlı kişiler,genellikle iradesizdir,alışkanlığın kölesidir,o anda acı çekmekten korktukları için,sürekli acı çekmeye mahkum olurlar ve bu koşullarda, kendilerini sevmeyen kadından asla vazgeçemezler."







-"insan kılığındaki devekuşları,görülmemek için değil, görüldüklerini görmemek için kafalarını kuma gömerler."







-"ne yazık ki, insanlar, bizim açımızdan, kendi zihnimizin çok çabuk bozulan koleksiyonlarının sergilendiği levhalardan başka birşey değiller.zaten bu yüzden, insanlarla ilgili, düşüncenin bütün şiddetine sahip planlar yaparız, ama zihin yorulur, hatta hatıra da yok okur."







-"en sıradan nesnelere bile bir büyü ve esrar kazandıran tek şey sanat değildirnesnelerle mahrem bir ilişki yaratma gücüne ızdırap da sahiptir."







-"bütün vaktini yanlış birtakım küçük tahminlerde bulunmakla geçiren kıskançlığın, gerçeği keşfetmeye gelince ne yoksul bir hayalgücü sergilediği,şaşılacak şeydir"







&lt&lt&ltspoiler&gt&gt&gt



* marcel proust'un bir sayfaya kadar çıkabilen uzun paragraflarına ve zorlayıcı dil ve anlatımına rağmen okunması gereken 20.yüzyıl edebiyat şaheserlerindendir.



alain de botton'ın proust yasaminizi nasil degistirebilir adlı kitabında iddia ettiği üzere proust'un kayıp zamanın izinde'de kurduğu cümlelerden birisi, bir şarap şişesini 18 kez dolanabilecek uzunluktadır.



* dünya edebiyatında bir anıt olan bu roman hiçbir biçimde belli bir çevreye, bir ülkeye ya da bir uygarlığa bağlı değildir. romana hangi açıdan



* yaklaşılırsa yaklaşılsın, metafizik bir ayrıntıyla züppelikle daha da belirginleşen ve hem büyüleyici, hem bezgin bir yazıyla vurgulanmış bir tür saçmaya indirgeme kanıtlamasıyla karşılaşılır.



* güpgüzel insan, canım aplam roza hakmen tarafından uzun uğraşlarla türkçe'ye kayip zamanin izinde serisi adıyla kazandırılan, ölmeden önce bir insanın kesinlikle okuması gereken, dünya edebiyatının bence başyapıtıdır/parıldayan yıldızıdır à la recherche du temps perdu. edebiyat hakkında konuşacak bir kişinin, özellikle 20. yüzyıl edebiyatı hakkında konuşacak birinin, à la recherche du temps perdu'yü okumamış olmasını anlamlandıramıyorum.