Stresle Başa Çıkmak
 

Stresle Başa Çıkmak

Günlük hayatın akışı içinde, stres yaratan olaylarla başa çıkmak için birçok yol geliştiririz. Yüzyüze geldiğimiz değişikliklerin yeniliğini (yabancılığını) azaltmak için çok çaba harcarız. Yaşadığımız olay hakkında konuşuruz ve hayatımızda halen emin sığınak kabul ettiğimiz şeyleri, yeni veya uymak durumunda kaldığımız değişikliklere karşı kullanırız. Bunların çoğunu pek düşünmeden yaparız. Ancak bu değişikliklerin bir kısmı çok büyüktür; iş değiştirmek veya başka bir eve taşınmak gibi. Diğerleri günlük şeylerdir; bir raporu teslim etmek, bir test yaptırmak, yeni bir müşteriyle karşılaşmak, bir çocuk bakıcısıyla görüşmek, yeni bir öğretmenle tanışmak veya bir çocuğun huysuzluk nöbetiyle uğraşmak gibi. Genelde oldukça büyük krizleri halletmekte de küçük krizler kadar başarılı oluruz. Bazen daha bile iyisini yapabiliriz. Strese bağlı tepkilerimizi daha iyi idare edebilmeyi öğrenmenin, ilk adımı, bize kişiliğimize bağlı olarak, özellikle stres getiren durumların daha fazla farkında olmaktır. Aynı yaşam olayı karşısında herkes aynı sıkıntıyı hissederek aynı tepkiyi vermez. Örneğin, çevresindekiler işkolik olarak tanımladıkları bir kişinin çalışarak kendisini öldürdüğünü düşünürken, o iş çevresinde biraz fazla mücadele etmenin kendisine her şeyin daha iyi kontrol altında olduğu hissini verdiğini düşünüyor olabilir. Bu insan için işin kendisi stresin bir idare şekli olabilir, ama belki de amaçsız bir tatilin planlanmadan geçirilen süresi veya evde dinlenmek çok daha büyük bir strestir. Sorunlarımıza yol açan nedenlerin büyük bölümünü tanımaya çalışmalıyız. Belki bunlardan kaçınamayız, ama karşılaştığımız sıkıntıların kaynağının ne olduğunu bilmek bizi rahatlatabilir. Bu nedenleri bilmek, kendimizi daha güvenli hissetmemizi sağlar. Rahatsızlığın gerçek kaynağını tanımak, yaşadığımız stresin belirtileriyle ilgili endişelerimizi de azaltabilir.



Yaşamiarımızdaki stresi tümüyle idare etme stratejisinin bir parçası olarak, birçoğumuzun kendisine karşı daha hoşgörülü olması gerekiyor. Anlamamız ve kabul etmemiz gerekiyor ki, durmadan değişiklikler, kayıplar ve hiç kontrol edemediğimiz veya pek az kontrol edebildiğimiz olaylara uyum sağlamak zorundayız. Birçoğumuz başkalarının dertlerine kendimizinkilerden çok daha fazla anlayış gösterme eğilimindedir. Kendimizi ise daima iyi hissetmemiz gerektiği fikrine yatkınızdır. Böyle düşündüğümüz sürece hayal kırıklığına uğramak kaçınılmazdır. Stresin neden olduğu rahatsızlıkların yaşanabileceği ve bunların normal olduğu gerçeğini kabul etmek, stresle başaçıkmaya yardımcı olur.



Başka bir önemli adım, stresin bizzat kendisiyle uğraşmaktır. Çoğumuz sıkıntılıyken, sanki hayatımızı tekrar kontrol altına alabilmek için aktif bir tercih hakkını kullanıyormuş gibi hissedebilmek amacıyla, bir şeyler yapmak isteriz (esas hissettiğimiz, hayat mücadelesiyle karşılaştığımızda bir dereceye kadar kaybettiğimizdir). Yaptığımız şeyi çoğunlukla, deneme ve başarı denilebilecek bir metot belirler.



Yıllar içinde, çoğumuz kendimizi daha iyi hissetmemize yardımcı olacak teknikler buluruz. Bunlar insandan insana ve kişilikten kişiliğe çeşitlilik gösterir, bu yüzden herkesin yapması gerekecek şeylerin bir listesini vermenin imkânı yoktur.



Her insan kullanabileceği birtakım araç veya tekniklere ihtiyaç duyar. Bu araçların bazıları özel gevşeme tekniklerini öğrenip uygulamak olabilir (meditasyon, egzersiz ve hobiler gibi). Diğer araçlar başkalarıyla birlikte olmayı gerektirebilir ve hissedebileceğimiz yalnızlık hissini azaltabilir. Bunlar arasında, grup sporları ve hobiler, sosyal olaylara katılım, bir grup arkadaşla toplantı veya özellikle değer verilen bir arkadaşla konuşma olabilir. Sonuçta uzman bir profesyonelin daha kesin tedavisi gerekebilir. Bunu doktorunuzla konuşmalısınız. Stresinizi kontrol altında tutmaya çalışırken reçeteli veya



reçetesiz ilaç kullanma konusunda özeHikle dikkatli olun. Birçok insan iş gerginliklerinden kurtulmak için mutlu saat denilen şeyi bir yol olarak kullanır. Mutlu saatin gerilimi rahatlatmasının nedeni, alınan alkol değil, daha çok sosyal ortamdır. Çünkü o insan işle pek de ilgisi olmayan bir ortamda arkadaşlarıyla birlikte olmayı tercih etmiştir.



Trankilizanlar da, alkol de, kontrolü kaybetme, depresyon ve duygusal veya davranış bozukluğu semptomlarını artırır. Stresle başa çıkmak için uyuşturucuların devamlı veya düzenli olarak kullanılması, sorunların maddelerle ortaya konulması olabilir.



Sonuç olarak, stresi yaşamak, hayatın devamlı ve normal bir parçasıdır. Devamlı olarak kendi içimizdeki (yaşlanma veya sağlık sorunları) veya çevremizdeki (yeni bir iş, aile yapısı veya sosyal ilişkiler gibi) değişikliklere uyum sağlamaya çağrılırız. Bu stres kaynaklarına tepkimiz fiziksel veya psikolojik olabilir ve genellikle hoş değildir. Hoş olmamaları gerçeği, anormal oldukları veya hastalık teşkil edecekleri anlamına gelmez. Stresin etkilerini, onu yaşarken tanımayı öğrenerek, onun varlığını kabul ve tasdik ederek, onunla başa çıkacak metodları seçerek ve çğrenerek azaltabilirsiniz. Stresi idare etmek için gerekli bu araçların bazıları kişisel ve kişiliğe bağlı beceri ve teknikler ile fiziksel ve psikolojik yaklaşımları birlikte içerir.



Sizi bir konuda uyarmamız gerekir: Bir insanın çalışma, oynama, yaşamdan zevk alma veya geleceğe umutla bakma yeteneğini etkileyen fiziksel ve psikolojik semptomlar, muhtemelen sadece stres yüzünden ortaya çıkmaz. Daha iyi değerlendirme için hemen aile doktorunuza danışın. Stresle başa çıkma teknikleri de tek başlarına rahatlamayı sağla-yamayabilirler.