Sağlık harcamaları, ekonomik büyüme ve körebe oyunu
 

Sağlık hizmetlerinin erişilebilirliği, kalitesi, sunum ve finansman yöntemleri ile ekonomik büyüme arasında güçlü bir ilişki var. Sağlık alanına ayrılan kaynakların yüksekliği ve etkin kullanımı toplumların sağlık statülerini ve dolayısıyla beşeri sermayelerini güçlendirmekte böylece başta verimlilik, işgücüne katılım oranı ve tasarruf düzeyi olmak üzere bir dizi ekonomik değişken olumlu etkilenmektedir. Bu nedenle milli gelirimizin yüzde yedisi civarındaki toplam sağlık harcamalarımızı artırmak kadar kullanılan kaynakların verimli ve etkin değerlendirilmesinin de arayışı içinde olmak gerekiyor.


Kaynakların verimli ve etkin kullanılabilmesi ise sağlık harcamalarının analizine olanak sağlayacak verilerin varlığına ve bu verilere dayanarak geliştirilecek sağlık politikalarının hayata geçirilmesine bağlı. Ancak bu hedefin çok gerisindeyiz. örneğin, OECD standartlarında üretilmiş en önemli sağlık harcama verisi olan Ulusal Sağlık Hesapları 1999 ve 2000 yılları için gerçekleştirildi. Fakat tüm altyapı çalışmaları tamamlandığı halde sonraki yıllar için yenilenemedi. Sağlık alanında yapılan birçok çalışmanın en önemli darboğazı güvenilir veri eksikliği. MEDULA ile sağlık verisi üretilebilecek Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Genel Sağlık Sigortası'nın uygulama aracı olarak geliştirilen MEDULA (Medikal Ulak) sistemi bir sağlık hizmeti kullanım verisi toplama sistemi. Bu nedenle veri eksikliği nedeni ile yaşanan sorunları azaltabilecek bir sistem. Toplanan verinin kalitesini artırmak için iki strateji geliştirilmiş; sağlık ödemelerini bu veriyle ilişkilendirmek ve sağlık hizmet sunucularını kendi kayıtlarını tutmaya ve sağlıklı veri üretmeye yönlendirmek. Kurumun birikimleri kullanılarak geliştirilen sistem bir yılı aşkın süredir kullanıma açık. Bu dönem içinde iki binin üzerinde kamu ve özel sağlık tesisi bu sisteme entegre oldu. Böylece tüm paydaşlar tarafından sistemin uygulanabilirliği bir anlamda test edildi, sorunları saptandı ve gerekli teknik ve idari hazırlıklar için zaman yaratıldı. SGK tarafından hazırlanan ve 15 Haziranda yürürlüğe giren Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile sağlık sektöründe yeni bir dönem başladı. İlk aşamada özel hastaneler faturalama ve ödemelerini bu sistem üzerinden gerçekleştirmeye başladılar. Devlet ve üniversite hastaneleri için hasta provizyonlarının alınması, sağlık hizmeti kullanım verisinin gönderilmesi ve hizmet bedellerinin faturalamaların tamamen MEDULA üzerinden gerçekleşeceği aşama ise eylül ayında başlıyor. Körebe yerine veriye dayalı karar Bu aşama başarı ile tamamlandığında sağlık politikalarını belirlemek ve sonuçlarını ölçmek için gerekli veri altyapısının oluşturulması için önemli bir adım hayata geçirilmiş olacak. Böylece; hastanın tedavisi süresince doktor, tanı, tedavi, ilaç ve tıbbi malzeme ilişkileri analiz edilebilecek, geriye dönük denetim yerine hizmet sunumunu yönlendirecek ileriye yönelik denetim olanağı sağlanabilecek, bürokrasi ve belirsizliğin azalmasına olanak yaratılacak. SGKnın kurumsal gelişimi bu altyapıyı kullanarak stratejik alıcı rolünü güçlendirecek şekilde değişecek. Kurumun kararlı tutumunu sürdürmesi ve büyük aktörler olan kamu ve üniversite hastanelerinin de bu sürecin gereklerini yerine getirmek için adaptasyon yeteneklerini güçlendirmeleri gerekiyor. Tuncay Teksöz /Referans