DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLERİ HASTANE ENFEKSİYONLARI VE RİSKLİ BEBEKLER
 

Yeni bir yüz yılda, dünyada 200 milyon kadın gebe kalmakta, 120 milyon bebek doğmaktadır. Doğan bebeklerin 10 milyonu 5 yaşına ulaşmadan ölmektedir. Gebelikte, doğum sırasında ve doğum sonrasında ilk 6 haftada 585 bin anne de yaşamını yitirmektedir. Türkiye`de bir yılda 2 milyon (1.958.501) kadın gebe kalmaktadır. 1milyon 481bin bebek doğmaktadır. 48bin 286 bebek 1 yaşına ulaşmadan ölmektedir.bir yılda 700 anne de sözünü ettiğim nedenlerle yaşamını yitirmektedir.

Son UNICEF raporuna göre; Dünyada 192 Ülkenin Sağlık istatistik değerlendirmesi yapılmaktadır.

Bu değerlendirme 5 yaşın altında ölen çocuklara göre yapılmaktadır. 5 yaşın altında en çok çocukları

ölen ülkeler arasında adını bile duymadığımız Afrika ve Asya Ülkeleri çoğunluktadır. Dördüncü sırada

komşumuz Afganistan, savaştan sonra ırak ve mısır da bulunmaktadır.

Bu ülkelerde anneler ve 1 yaş altı bebekler de beslenme bozuklukları, enfeksiyon hastalıkları, bakımsızlık nedenleri ile ölmektedirler. Türkiye` de bir yaşına kadar olan Bebek ölümleri; 1000 canlı doğanlar arasında 33 bebektir. 5 yaşından önceki ölümler için bu değer; binde 39 dur. Türkiye; sağlık hizmetlerindeki başarı sıralamasında, 79 sıradadır. Bu övünülecek bir durum değildir yazık ki.

Türkiye`deki 1963 yılında Muş ilimizde başlatılan "Sosyalizasyon" yasası gereğince uygulanmış olsaydı, ülkemizin en uç köyüne kadar, koruyucu ağırlıklı sağlık hizmeti ulaştırılabilseydi, bu gün Japonya`da olduğu gibi bizim de çocuklarımız sağlıklı yaşardı.

1000 çocuğumuzdan-bebeğimizden 4-6 sı yaşamını yitirirdi ki bu da önlenilemeyen nedenlerden

olurdu. Sağlıklı bir gebelik ve sağlıklı bir anneden doğan bebek normal tartısı olan yaklaşık 3-3.5 kg ,

45-50 cm boyda doğar. Doğunca oksijen çadırına ve özel bakıma gereksinim duyulmaz. Beslenmek için annesinin yanına verilir ve hemen anne sütüne başlanır. 24-48 saat içinde de evine gönderilir.

Bu bebek sağlıklı hastane koşullarında mikrop almadan hastaneden taburcu olur ,annesi ile ve de mutlu.

Zamanında, 10 gebelik ayından erken doğan bebeklere prematüre bebek denilir. Bu bebeğin kilosu ve

boyu normalden geridir, solunumu zordur, karaciğeri ve pek çok organı gelişmemiştir, özel bakım gerektirir, annenin yanına verilmez, izlenir. Oksijenli bir ortamda tutulur.

İşte son yıllarda hastanelerin bebek bölümlerinde yaşamlarını yitiren bebeklerin çoğunluğu bu gruptandır. Riskli bebeklerdir bunlar. Tıpkı 4 kg dan ağır doğmuş "Diyabet Riskli Annelerin Tip I Diyabet riskli bebekleri gibi. Anomalili doğmuş, ameliyat olmuş bebekler de risklidir ve ortam sağlıksız ise "hastane enfeksiyonu" riski taşırlar.

Nedir Hastane enfeksiyonu;

Hepimiz hangi nedenlerle olursak olalım, hastaneye yattıktan ilk üç gün içinde alabileceğimiz mikroplarla hastalanabiliriz ve de ölebiliriz. Bebeklerimiz, hele riskli bebeklerimiz için bu olasılık çok daha yüksektir.

Hastane enfeksiyonu için "Hastane Hijyeni" Hastane Personelinin Hijyenik Koşullar Yönünden Eğitimi ve Uygulamadaki Titizlik" ön koşul olmalıdır. Ülkemizde dezenfektan maddeler yeterince bulunmaktadır. Tıp Fakültelerinde "hastane enfeksiyon kontrol komiteleri " kurulmuştur. Buna karşın, oluşacak bebek ölümlerinin önlemek için personelin uygulamada titizlik göstermesi zorunludur. Her şeye karşın, istenmeyen ölümler uygun antibiyotikler ve sağlıklı bakımla, tam olmasa bile, önlenebilir. Unutmayalım, yaz aylarında virüsler başta olmak üzere her türlü mikrop, başta ishaller ve klima hastalıkları olmak üzere, çocuklarımız ve bizim için çok tehlikeli hastalıklara neden olabilir. Hastane enfeksiyonu önleme konusunda Sağlık Bakanlığı yıllardan beri gereken önlemi almaktadır. Tüm dünyada hastane enfeksiyonları Ülkemize benzer, hatta daha yüksek sayıda ölümlere neden olmaktadır.

Unutmayalım; Düşük yada aşırı doğum tartılı, erken yada geç kalmış doğumlarla, anomalili doğmuş bebekler riskli bebeklerdir ve yalnız hastaneler de değil evlerde de özel bakım gerektirir.

Sıcak yaz günleri, hastane enfeksiyonları için büyük risk taşıyabilir. Hele bu yıl…

Prof. Dr. Yıldız TÜMERDEM

Çocuk Sağlığı Hastalıkları Uzmanı

Toplum Hekimi Uzmanı

Türk Kalp Vakfı