KAFEİN İYİ Mİ, KÖTÜ MÜ?
 

Kafein, uyarıcı etkileri nedeniyle yüzyıllardır kullanılan bir maddedir. Kahve, çay, kolalı içecekler vb. kakao ve kakaolu besinlerin bileşiminde bulunur.

1900'lü yılların başında kafeinin, insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri incelenmeye başlanmıştır.

Kafein; diüretik, kas ve sinirleri uyarıcı, mide salgısını uyarıcı ve metabolik hızı arttırıcı etki yapar. Orta düzeyde alınan kafeinin (200-300mg) iştah arttırıcı, uyuşukluk ve zihin yorgunluğu giderici etkisi belirlenmiştir.

Kafeinin herkesçe bilinen santral sinir sistemi ve gastrointestinal sistem üzerindeki bu etkilerinin dışında, bilinmeyen daha birçok etkisinin olduğu düşünülmektedir.

Araştırmacılar kafeinin kas-iskelet sistemi üzerine etkisi ile ilgili çalışmalar yayınlamışlardır. Kafeinin idrarla atılan sodyum ve kalsiyum miktarını attırdığını ve fazla miktarda kafein alımının kalsiyum emilimini olumsuz yönde etkilediği bulunmuştur. Bu nedenle kafein, osteoporoz oluşumunda primer bir risk faktörü olarak kabul edilmiştir.

Son yıllarda kafeinin koroner kalp hastalığına etkisi üzerinde önemle durulmaktadır. Ancak yapılan birçok epidemiyolojik çalışmadan çelişkili sonuçlar elde edilmiştir. Bulgular kafeini içecekleriyle fazla alan kişilerin aynı zamanda atherojenik diyet de tükettiklerini, bu nedenle epidemiyolojik çalışmalardan sonuç çıkarabilmenin pek kolay olmadığını göstermektedir.

Kafein;

* Yatıştırıcı etkisiyle sakinleştiren `adenosin` adlı bir hormonu etkisiz bırakır. Kahve ile canlanmamız ve aynı zamanda uykumuzun kaçmasına neden olur.

* Adrenalini artırır. Geçici bir canlanmaya yol açar ama ne yazık ki, ardından kişinin bitkin düşmesine sebebiyet olur.

* Stres hormonu olarak tanıdığımız kortizol seviyelerini artırır.

* Vücudumuzdaki dopamin adı verilen bir başka hormonunu da yükseltir.

* İdrar söktürücüdür. Bu sayede vücudun su kaybetmesine yardımcı olur. Kahvenin yanında bir bardak su getirilmesi oldukça anlamlıdır.

* Günde 2 fincandan daha fazla kahve içmeyin. Kola içtiyseniz ya da çikolata yemek istiyorsanız bunların ilave kafein dozu olduğunu aklınızdan çıkarmayın.

* Öğleden sonra saat 16`dan itibaren kafeinden uzak durun. Bu maddenin vücutta 6 saat kadar etkili olduğunu aklınızda tutun, uykunuzu riske atmayın.

Geçtiğimiz yıllarda Stern dergisinin internet sayfasında yayınlanan haberde, ABD'nin Southwestern Üniversitesi'nde görevli iki kadının yaptığı bir araştırmada, kafeinin dişi fareler üzerinde gösterdikleri etkiyi araştırdılar.

Kafeinin enerji verici özelliğinin yanı sıra cinsel gücü artırıcı bir etkisinin de bulduklarını belirtmişlerdi.

Araştırma esnasında kullandıkları 108 dişi fareye önce bir doz kafein verip, daha sonra dişi farelerin erkek farelerle yalnız kalacakları bir ortam yarattılar ve dişi farelerin, çiftleşmenin hemen ardından yeniden erkek farelerin yanına gittiklerini gözlemlediler.