YAPAY KIKIRDAK DEVRİ
 

Modern çağın getirdiği sağlık sorunları arasında eklem hasarları önemli bir yer tutuyor. Bu konuda hastaların ve hekimlerin umudu ise gelişen teknoloji ile biyolojik mühendislik.

Kıkırdak sorunlarını gideren yapay kıkırdak devriyle ilgili bilgileri İstanbul Cerrahi Hastanesi`nden Deniz Algül verdi.

Eklem kıkırdağı sert ve elastik bir örtü biçiminde eklemlerdeki kemik uçlarını kaplar ve iki kemiğin birbiri üzerinde yumuşak ve sürtünmesi en aza indirgenmiş biçimde hareketini sağlar. Bununla beraber eğer eklem kıkırdağı darbe veya kullanıma bağlı olarak zarar görürse vücudun diğer dokuları gibi hızlı ve tam olarak iyileşemez. Sonuçta yaralanmış kıkırdak sonucunda ortaya çıkan kemiğin eklemde diğer tarafa direkt teması ile ağrı ve hareket kısıtlılığı ortaya çıkar.

DİZ KAPAĞI SORUNU

Gelişen teknoloji ve biyolojik mühendislik, diz eklem kıkırdağı hasarlı insanlar için umut kaynağı olmuştur. Hastanın diz, ayak bileği eklemlerinin kıkırdaklarının hasarlanmış bölgelerine hastanın aynı dizinden alınan kıkırdak-kemik silindirlerinin naklidir. Bu parçalar mozaik biçiminde hasarlı bölgelere döşenir. Burada en önemli sorun kıkırdak alınan bölgelerde eksilen kıkırdak alanının dizde başka problemlere neden olması ve 2 cm2 alanın üzerinin bu yöntemle doldurulmasının sorunları arttırmasıdır. Ayrıca alınabilecek silindir çapı 1 cm yi geçemez. Bu durumda 1.2 cm bir boşluğu doldurmak için 2 veya 3 silindir alınması gerekir. Kıkırdak alınan bölgeler diz kapağının hareket ettiği alanlardır. Hastada diz kapağı eklemine bağlı kıkırdak sorunları varsa bu işlem yapılamaz. 2 cm2 üzeri alanların doldurulmasında yapay kıkırdaklar çıkmadan en önemli tercihlerden biri kadavradan nakil idi. Buradaki en önemli sorun kadavra- hasta kemikleri arasındaki uyum ve kaynamanın iyi olmasına rağmen kıkırdakların uyumu kötüdür ve kadavra kıkırdağı zaman içinde önemli oranda vücut tarafından emilmektedir.

KIKIRDAK NAKLİ

Yapay kıkırdak aslında hastanın kendi kıkırdağının yerleşik normal kıkırdak halini almasını sağlayan gözenekli bir iskelettir. Bu buluşu yapan küçük firma, dünyanın en büyük tıp malzemeleri üreticilerinden Amerika`lı bir firma tarafından astronomik bir ücretle satın alındı. Hastanın hasarlı kıkırdağının bulunduğu alana silindir biçiminde yuvalar açılarak bu yuvalara yine silindir biçimli yapay kıkırdak (gözenekli iskelet) yerleştirilir. Silindirin derin bölümünün içine hastanın kemik hücreleri dolarak orijinal hasta kemiği haline gelmesini sağlar. Silindirin eklem yüzeyindeki bölümünde ise normal kıkırdak yapısında kıkırdak oluşur. Böylece hastada başka sorunlara neden olabilecek başka bölgeden kıkırdak alınması gerekliliği de ortadan kalkar. Ayrıca 3-4 cm2'lik alanlar da doldurulabilir. Operasyon büyük oranda artroskopik ( 2 küçük delikten) yapılmaktadır. Hastaların çoğunda hastanede yatmaya gerek yoktur. Hastalar ağrısız ve dizlerini bükebilir durumda taburcu olurlar. Hastalar genellikle 6. ay sonunda sportif faaliyetlere döner.