Fransız Şarap Denetim Sistemi
 

Fransa, koyduğu standartlarla ülkenin tüm şarap bölgelerini, bağlarını (bu arada diğer yöresel gıda üretim bölgelerini de) en küçük birime kadar belirlemiş ve denetim altına almıştır. Sadece bölgeler değil, bu bölgelerde yetiştirilen üzümler, dikim ve bakım yöntemleri, birim alandan alınacak verim, üretimde uygulanacak yöntemler, üründe bulunacak kimyasal nitelikler gibi tüm özellikler standartlara bağlanmıştır.

Geleneksel Fransız şarapçılığının temel birimi olan Chateau (Şato) bu tasnifin ana konularından biridir. Geleneksel bir şato bölgesi, şatonun merkezinde yeraldığı bağlar, şatonun kendi üretimi olan üzümler ve civarındaki küçük üreticilerden oluşur. Bu anlayıştan temellenen Fransız denetim sistemi “Appelation d'Origine Contrôlée” (AOC) olarak adlandırılır. “Appelation d'Origine Contrôlée”yi “Kontrollü Köken Adlandırma” olarak Türkçeye çevirebiliriz. Bu sistem Avrupa Birliğinin gıda ürünleri üzerinde oluşturduğu denetim sisteminin de esin kaynağıdır. Fransız şarap etiketlerinde, tarihin hemen altında “Appelation ......... Contrôlée” şeklinde belirtilen bölüm, şarabın üretildiği yerin AOC sisteminde kayıtlı olduğu yerdir.

AOC Fransada 1930lardan itibaren çıkarılan bir dizi kararname ile yürütülür. 1950lerde şarap üretimi için kullanılacak bağların seçimi sınırlandırılmış, 1955te ise bağlar üç kategoriye ayrılmıştır. Buna göre bağlar önerilen, izin verilen ve göz yumulan bağlar olarak tasnif edilmiştir. Daha sonra bağlar, AB mevzuatıyla önerilen ve izin verilen bağlar olarak ikiye ayrılmıştır.

Bu alanlar sürekli denetim altındadır. Güncel mevzuata göre Fransada şarapçılık yapan her müessese Fransız Gümrüğü Şarapçılık Servisine ve belediyelere işletmenin yapısına, üretim tesislerine, üzümün işlenişine, hasat ve stoklara ilişkin düzenli olarak beyannameler vermekle yükümlüdür. (D. Sülün, S. Güngörürler, B. Tatari, “Fransa, Avustralya ve Şili Şarap Sektörü”, İzmir Ticaret Odası, 2005)

Bu sistem üretimdeki yüksek standartlar yüzünden zaman zaman rekabeti zayıflatıcı bir unsur olarak görülse ve Fransız üreticilerin şikayetlerine sebep olsa da, Fransız şaraplarını dünyanın en kaliteli ve saygıdeğer şarapları olarak anılmasının garantisidir. Avustralya ve ABDde bu sistem uluslararası rekabet sebebiyle önemsiz gibi gösterilmeye çalışılsa da İtalya (Denominacion de Origen), İspanya (Denominacion de Origen), Portekiz (Denominaçao de Origem Controlada) ve Almanyada (Qualitatswein bestimmter Anbaugebiete) benzeri sistemler uygulanmaktadır. Bulgaristanın daha sosyalizm döneminde, şarapçılığını geliştirmek için AOC sisteminin bir benzerini uygulamaya başlaması da ilginç bir örnek olarak hatırlatılabilir..





Kaynak: Şarap Günlüğü