Trabzon hurması
 

Gri renkli gövdesinin kabuğu levhalar halinde çatlak çatlaktır. Açık yeşil

renkli sürgünleri, yaşlandıkça griye dönüşerek ağacın dallarını oluşturur. Gene

açık yeşil renkli, tüylü, kalın, kısa saplı, kenarları düz, ucu sapa doğru

çekik, yeşil renkli damarları belirgin yaprakları, dallara iki sıra halinde

almaşık dizili ve 6-15 cm. uzunluktadır.

Bu süs bitkisi kadar güzel olan bu ağacın çiçekleri sarımsı beyaz renkte olup

döllendikten 140-160 gün sonra, sonbahar mevsiminde olgunlaşır, ufak bir

portakal büyüklüğünde turuncu renkli, düzgün yüzeyli meyve haline gelir. İyice

tatlandığında taze meyve olarak yendiği gibi, dondurularak ya da kurutularak,

tatlıları ve reçeli yapılarak da tüketilir.

BESİN DEĞERLERİ

100 gr. taze trabzonhurmasının içerdiği besin değerleri şöyle sıralanabilir:

77 kalori: 19,7 gr. karbonhidrat: 0 kolesterol; 0,4 gr. yağ; 1.69 gr. lif: 26

mgr. fosfor; 6 mgr. kalsiyum; 0,3 mgr. demir; 6 mgr. sodyum; 174 mgr. potasyum:

8 mgr. magnezyum; 2.710 IU A vitamini: 0,03 mgr. B1 vitamini; 0,02 mgr. B2

vitamini; 0,1 mgr. B3 vitamini: 66 mgr. C vitamini.

SAĞLIĞIMIZA YARARLARI

Özellikle A vitamini yönünden pek zengin bir besin olmasının yanı sıra;

o Trabzonhurması, tanen y önünden de zengin olduğundan, damar büzücüdür; bu

niteliğiyle diyarenin iyileştirilmesinde etkili olur: Söz konusu etkisinden

yararlanılması için bolca yenmesi tavsiye olunmaktadır.

AĞACININ ÜRETİLMESİ

Trabzonhurması ağacı, yabani türlerinin tohumlarının (yani çekirdeklerinin)

ayrıntılı işlemlerle meyveden çıkarılıp özenle çimlendirilmesi sonucu elde

edilen çöğürleriyle çoğaltılır. Ancak profesyoneller tarafından elde edilebilen

bu çöğürler, sonbaharda fidanlıktaki yerlerine dikilir.

İlkbahar mevsiminde çöğürlere çeşitli yöntemlerden biriyle aşı yapılarak

istenen çeşitte fidanlar elde edilmiş olur. Bizim için, böyle ayrıntılı işlemler

sonucu elde edilen çeşidi belli sağlıklı fidanları inanılır üreticiden satın

alıp bahçemize dikmek en doğrusudur.

AĞACININ YETİŞTİRİLMESİ

İklim isteği: Trabzonhurması aslında astropik iklimlerin ağacı olduğu halde,

sıcak ılıman iklim koşullarına da uyum sağlamıştır. Yapraklarını döken bir ağaç

olduğu için düşük sıcaklıklara dayanabilir. Türlerine göre -12 ila -18 dereceye

kadar dayanabilmektedir. Kışın dinlenme isteği 7,2 derecenin altında 200-400

saattir.

Toprak isteği: Trabzonhurması ağacı için en uygun toprak tipi, orta ağır

bünyeli, organik madde yönünden zengin, suyu iyi akıntılı ve pH'ı 6,5-7 olan

topraklardır. Ancak ağaç, çok hafiften çok ağır bünyeliye kadar değişen

topraklara da uyum sağlayabilir. Toprağın kireç oranı %20 kadar olabilir.

Organik maddeler yönünden çok fakir topraklarda trabzonhurması ağacı

yetiştirilemez. Yukarıda anlatılan şekilde üretimi yapılmış fidanlar

sağlandığında, bitkinin isteğine uygun toprak tipinde 6-7 m. aralıkla açılan

60-70 cm. derinlikteki çukurlara fidanlar dikilir.

Sulama: Nemli ortamları seven trabzonhurması ağaçlarının iyi gelişmesi ve bol

ürün vermesi için topraktan yeterli suyu alması gerekir. Bu nedenle ilkbahar ve

yaz mevsimlerinde yağışların yetersiz olduğu havalarda, ağaçlara düzenli ve

yeterince su verilmelidir. Sulama yetersiz olursa ağaç meyve döker, düzensiz

sulamada meyveler çatlar. Meyvenin rengi yeşilden sarıya döndüğünde sulama

kesilir. Ancak, derimden (hasattan) sonra kurak giden havalarda, sonbahar ve

hatta kışın ağaçlara daha seyrek aralıklarla su verilmelidir.

Gübreleme: Trabzonhurması ağaçları, azotlu gübreye fazlaca gereksinim duyar.

Azotlu gübre ilkbaharda, ama aşırıya kaçılmadan verilir. Ağaçlara fosforlu ve

potaslı gübre kasım-aralık aylarında verilirken gene aşırıya kaçılmamalıdır.

Bütün bu fenni gübreler yerine, ağaçlara, iyi yanmış çiftlik gübresi de

verilebilir. Gübre, ağacın izdüşümüne (yani tacın genişliğindeki daire biçimli

bir alana) serpilir ve hemen çapalanarak toprağa karışması sağlanır.

Toprak işleme: Küçük bahçelerde çapayla ya da belle, büyük bahçelerde

pullukla yapılır. Böylece yabani ot temizliği, yağmur suyunun toprağa kolay

işlemesi ve toprağın havalanması sağlanmış olur.

Budama: Trabzonhurması fidanının dikimini izleyen üç yıl içinde şekil

budaması uygulanır. Daha sonraki yıllarda ağaçtaki çatal ve obur dallar ile çok

zayıf sürgünler çıkarılıp atılır. Budama işinin, bu ağaç türünden iyi anlayan

kişilerce yapılmasında yarar vardır.

Hasat (Derim): Trabzonhurması meyveleri, tam iriliğini ve kabuğundaki yeşil

renk kaybolup çeşidine özgü turuncu ya da koyu turuncu rengi aldığı zaman ve

sertken toplanmalıdır. Tadı buruk olan meyveler yumuşayıncaya, yani yenilecek

olgunluğa gelene kadar uzun süreler ağaçların üzerinde kalabilir. Ama, bu

durumda böcek ve kuşların vereceği zararlara karşı önlem alınması gerekir.

Trabzonhurmalarının hasadı iki seferde yapılmalı, rengini almamış meyveler

ikinci derime bırakılmalıdır. Çünkü erken toplanan meyveler buruşup kalır.

Hasatta, meyve dalından çekilip koparılmamalı, meyveli dal sol elle tutulmalı,

meyve, sağ elle, örselenmeden ve dalı kırılmadan koparılmalı ya da daha iyisi

makasla sapı kesilmelidir. Toplanan meyveler kabına yavaşça konulmalıdır.

Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Trabzonhurması ağaçlarına dadanan

zararlı ve hastalıklarla, uzmanlara danışılarak ve uygun koruma ilaçları

kullanılarak düzenli ve eksiksiz mücadele sürdürülmelidir.



Kan Şekerinin Ölçüm Aletiyle ÖlçülmesiKeton Testi Nasıl Yapılır ?Keton Testi KılavuzuKeton TestiGlikozillenmiş Hemoglobin Testiİdrar Testi Yapılması[img]images/smilies/biggrin.gif[/img]üşük Kan Şekerinin Nedeni Nedir?Düşük Kan Sekeri Nedir?Kan Şekeri Düzenine Göre TedaviGlukagonDüşük Kan Şekeri Nasıl Tedavi Edilir?Diyabet Hastası Olduğunuzun BelirtilmesiDüşük Kan Şekerinin BelirtileriGlukagonun Enjekte Edilmesi:Glukagonun Enjeksiyona Hazırlanması:Glukagon Seti Nasıl Kullanılır?Hiperglisemik KomalarKan Sekerinin Tehlikeli Şekilde Yükselmesi (Diyabetik Komalar)Kan Sekerinin Asın Yükselmesi Nasıl Tedavi Edilir?Kan Şekeri Yükselmesinin Semptomları