Ceviz
 

150-200 yıl yaşayabilen, 20-25 m. kadar boylanıp 350-400 metrekarelik alanı

yoğun bir gölgeyle kaplayabilen bu türün geniş küre biçiminde tacı vardır.

Gençken ağacın gövdesi gümüşi renkte ve düz bir kabukla örtülüyken yaşlandıkça

kabuğun rengi koyulaşıp üzeri çatlaklarla dolar. Koyu yeşil renkli bileşik

yaprakları ince ve uzun 5-8 yaprakçıktan oluşur.

Birevcikli bir bitki olan ceviz ağacının erkek ve dişi çiçekleri, aynı ağacın

üzerinde mayıs ayında açar. Eylül-ekim ayında dişi çiçeklerden olgunlaşan ceviz

meyvesinin dışını saran yeşil kabuğuna, gövek ya da tetir denir. Bu kabuk

soyulunca ve ortaya çıkan açık kahverengi sert kabuk kırılınca, bu kez sarımsı

açık yeşil ince bir kabukla sarılmış olan ceviz tohumu ortaya çıkar. Rengi beyaz

olan bu tohuma, ceviz içi ya da iç ceviz adı verilir.

Ceviz içi tazeyken yemiş olarak yenilir. Sert kabuklu halindeki cevizler

kurutulduktan sonra kırılır. Ortaya çıkan tohum öylece yenildiği gibi sucuğu,

tatlıları ve mezeleri yapılarak; kek, çörek ile bazı yemeklere katılarak bolca

tüketilir. Ceviz ağacının odunundan elde edilen kereste, mobilyacılıkta

fevkalade değerli bir malzeme sayılır.

BESİN DEĞERLERİ

100 gr. ceviz içinin içerdiği besin değerleri şunlardır: 700 kalori; 8-24 gr.

protein: H gr. karbonhidrat: 0 kolesterol; 62-75 gr. yağ: 1.5 gr. lif; 145 mgr.

fosfor: 200 mgr. kalsiyum: 2 mgr. demir; 0,8 mgr. sodyum; 195 mgr. potasyum: 37

mgr. magnezyum; 0,35 mgr. B1 vitamini: 0.10 mgr. B2 vitamini: 0,3 mgr. B3

vitamini; 0,3 mgr. B6 vitamini; 22 mcgr. folik asit: 6 mgr. E vitamini ile eser

miktarlarda D ve P vitaminleri.

SAĞLIĞIMIZA YARARLARI

Yukarıdaki değerler incelendiğinde, yüksek oranlıları bir yana bırakılsa bile

ceviz içinin çok önemli bir yağ ve protein kaynağı olduğu ortaya çıkar. Bunun

yanı sıra;

o Ceviz yenmesi, kalp sağlığının korunmasına yardımcı olur: Cevizin içerdiği

doymamış yağlardaki linoleik asit, kolesterol düzeyini düşürür. Ayrıca cevizin

içerdiği linoleik asidin yanı sıra alfalinoleik asit ile omega 3 yağ asitleri,

damar tıkanmalarını önler. Yapılan araştırmalar, düzenli ceviz yiyen kişilerde

koroner damar hastalıklarına yakalanma rizikosunun önemli oranda azaldığını

göstermektedir. Düzenli olarak dört hafta süreyle ceviz tüketimi, kötü

kolesterol düzeyini düşürürken iyi kolesterol düzeyini artırmaktadır.

o Ceviz yenmesi yüksek tansiyonu düşürmekte, romatizmal artritte yangıları

büyük ölçüde azaltmaktadır.

o Ceviz, kansere yakalanma rizikosunu azalttığı gibi kan şekeri düzeyini de

ayarlar: Bu son yararlı etkisi nedeniyle şeker hastalarına günde üç adet ceviz

yemeleri öğütlenmektedir.

o Ceviz ağacının körpe ya da kurutulmuş yaprağı, göveği ya da ceviz içinin

çeşitli tıbbi etkileri vardır: Peklik vericidir; iştah açıcıdır; bedeni

güçlendirici toniktir; kanı temizler ve kemiklerin zafiyetine karşı etkili

olur.

Bütün bu etkileri sağlamak üzere, cevizin taze ya da gölge, havadar yerde

kurutulmuş yapraklarıyla %2′lik bir infüzyon yapılır. Yani, l litre kaynar suya

20 gr. yaprak atılır, 10-15 dakika demlendirilerek yapılan infüzyondan günde 2-3

bardak içilir. Yaprakların içine, sonbaharda gövek ya da ceviz içi

katılabilir.

Dikkat: Ceviz içi pek güçlü bir besin olduğundan aşırı miktarlarda

yenilmemelidir. Aksi takdirde yağlanma ve şişmanlamaya yol açar. Ayrıca, mide ve

bağırsağı bozucu etkiler yaratacağından, anlaşmış ceviz içi kesinlikle

yenilmemelidir.

AĞACININ ÜRETİLMESİ

Ceviz ağacı, tohumuyla (yani ceviz dediğimiz kurumuş meyveleriyle)

çoğaltılabilir. Ancak bu yöntemle elde edilecek çöğürler uzun zamanda fidan

haline gelmekte ve çoğu kez iyi cevizden kötü ceviz ürünü veren ağaçlar ortaya

çıkmaktadır.

Ceviz ağacının çeşitli çelikleriyle üretilmesi de mümkündür. Ama bu

çeliklerin, köklenme ve başka yere şaşırtıldığında tutma oranı düşük olmaktadır.

Bu nedenle en iyisi, ceviz tohumlarıyla elde edilen çöğürlerin, makbul ceviz

çeşitlerine aşılanmasıdır. En hızlı ve emin üretim yöntemi budur. Bizim için

tutulacak yol, inanılır üreticiler tarafından çeşitli aşı yöntemleriyle

aşılanarak elde edilmiş sağlıklı ve ürün çeşidi belli fidanları alıp bahçemize

kasım ayında, eğimli arazide 10 m. ve düz arazide 12-14 m. aralıkla

dikmektir.

AĞACININ YETİŞTİRİLMESİ

İklim isteği: Ceviz ağaçlarının yıllık 800-1.800 saatlik soğuklama

gereksinimi vardır. Bu nedenle ceviz ağacının en verimli olduğu alanlar, kara

ikliminin hâkim olduğu yerlerdir. Böyle bölgelerde ceviz ağaçları, en düşük -28

ve en yüksek +38 dereceye dayanıklılık gösterirler. Ve yazları bol güneşli,

kışları soğuk ılıman geçen yörelerdeki sert rüzgârlardan korunmalı vadilerde en

iyi ürün sonucunu verirler.

Toprak isteği: Ceviz ağaçları, toprak bakımından pek seçici değildir. Bununla

birlikte taban suyu düzeyi kışın 2,5-3 m'den yukarı çıkmayan, fazla su tutmayan,

gevşek, süzek, çakıllı ve alüvyonlu toprakları sever. Dağ eteklerinde toprağı

az, taş yığınları arasındaki alanlarda bile çok iyi yetişir.

Kirece karşı dayanıklı olan ceviz ağaçları alkali toprakları sever, fakir

topraklarda, bile iyi yetişir. Ancak zengin topraklarda; hele sulama, gübreleme

ve yabani ot mücadelesi yapılarak verimi artırılan topraklarda ceviz ağaçlarının

gelişmesinin ve ürün veriminin arttığı gözlemlenmektedir.

Sulama: Ceviz ağacı kazık köklü bir bitki olduğundan, kuraklığa ve susuzluğa

karşı dayanıklıdır. Ancak çok kurak ve sıcak yaz mevsiminde ceviz fidanları ile

yetişkin ağaçların sulanması, fidanların gelişmesinde ve yetişkin ağaçların ürün

veriminde iyi sonuçlar yaratır.

Gübreleme: Ceviz ağacı yetiştirdiğimiz bahçe için yapılacak ve toprak

analizleri sonuçlarına göre ceviz fidanlarına ve yetişkin ceviz ağaçlarına iyi

yanmış çiftlik gübresi ile kompoze fenni gübre verilmesi, gene fidanların

gelişmesine ve yetişkin ağaçların ürün veriminin artmasına katkılı olur.

Budama: Ceviz ağaçları fazla budanmayı sevmez. Ağaç tacının içini sıklaştıran

gereksiz dalların alınması, kurumuş ve kırılmış dalların kesilip çıkarılması ve

bütün budama yerlerinin aşı macunuyla kapatılması ağaçlara yararlı olur.

Hasat (Derim): Ülkemizde ceviz ağaçları, genellikle eylül ortalarından ekim

başlarına kadar uzayan yaklaşık bir aylık süre içinde hasat edilir. Hasadın

zamanının geldiğini gösteren en belirgin özellik, cevizlerin göveğinin

çatlaması, olgun cevizlerin her an ağaçtan dökülecek duruma gelmesidir. Ağaçtaki

meyvelerin 1/3′ü bu duruma geldiğinde derime başlanmalıdır.

Hasatta geç kalınırsa karga ve sincapların ürüne vereceği zarar artar. Erken

davranılırsa meyveyi saran yeşil göveğin soyulup ayıklanması güçleşir. En iyi

derim şekli, dut ağaçlarında olduğu gibi dalların silkelenerek çevresi iyice

temizlenmiş ağaçların meyveleri yere döküldüğünde toplanmalarıdır. Ağaçların

dibinin temizlenmesi, cevizlerin iyi görünmesini sağlar. Ceviz ağaçlarının

dallarına sopa vurup meyveleri dökmek bir yıl sonraki ürüne büyük oranda zarar

vereceğinden kesinlikle tavsiye edilmez.

Zararlı ve hastalıklarıyla mücadele: Ceviz ağaçlarına dadanan zararlı ve

hastalıklarla, uzmanlara danışılarak ve uygun tarım koruma ilaçları kullanılarak

zamanında, eksiksiz ve aksatılmadan ciddi bir mücadele

sürdürülmelidir.



Insulin Vücutta Nasil İş Görür?Diyabet TipleriTip 1 Diyabetin Nedenleri[img]images/smilies/biggrin.gif[/img]aha Fazla Posa Yiyin.Hangi Yiyeceklerde Yağ Vardır?Hangi Yiyeceklerde Protein Vardır?Nişastalı Yiyecekleri Yerseniz Ne Olur?Şeker Yerseniz Ne Olur ?Tip I DiyabetYiyecek DeğişimiDeğişim ListeleriKalp Sağlığını Korumak İçin Ne Yapmalıyız?Daha Az Tuz TüketinYapay TatlandırıcılarUygun Zamanlarda BesleninTip II diyabetYürüyüş Yapmanın FaydalarıDoğru Olan Fiziksel Aktiviteyi SeçmekEgzersize Başlamadan ÖnceFiziksel Aktiviteler