Bel Fıtığı Ve Siyatik
 

Diskler iki omur gövdesinin arasında kauçuk yumuşaklığında destek dokulardır.

Omurganın eğilme hareketleri disklerden olduğu gibi, her disk bir amortisör gibi

gelen darbeleri emer. Disk omurilik ve sinir köklerinin hemen önünde

yerleşmiştir. Bu yerleşim disk hastalıklarındaki belirtilerin ana nedenidir.

Aslında disk kauçuk kıvamında bir halka ve içinde jöle kıvamında çekirdekten

oluşur. Bel fıtığı halkanın kırılarak içindeki jöle kıvamındaki maddenin

omuriliğe ve/veya sinir köklerine baskı yapmasıdır.

Bel fıtığı nedenleri

Diskler yüksek oranda su içerir. İnsanlar yaşlandıkça su içeriği azalır ve

disk daha sert bir hal alır ve yüksekliği azalır.Daha sert diskler fıtıklaşmaya

daha eğilimli olur.

Aşınma ve yırtık

Aşırı ağırlık diskin ortasındaki jöle kıvamlı çekirdeği sıkıştırarak halkayı

kırarak dışarı çıkmaya zorlar.

Kötü duruş-oturuş pozisyonu

Hatalı yük kaldırma

Ani basınç

Bu durumda halka kırılarak içindeki jöle kıvamındaki maddenin omuriliğe

ve/veya sinir köklerine baskı yapar. Bazen bu madde koparak omurilik kanalına

dolabilir. Bu durum sinir köklerini zedeleyerek felçlere idrar tutamama gibi

yakınmalara neden olur.

Belirtiler

Her beş kişiden 4?ü hayatının bir döneminde bel ağrısı çekmektedir. Yalnız

ağrı bel fıtığı demek için yeterli değildir. Yine de ani başlayan ağrılarda

doktora başvurmakta geç kalınmamalıdır.

Bel fıtığının en tipik belirtisi siyatik ağrısıdır. Siyatik ağrısı kalça

ortasından başlayan bacağa yayılan, aniden gelen, keskin şiddetli bir ağrıdır.

Bu bel fıtığının sinirlere yaptığı bası nedeniyle olur.

Siyatik ağrısı hapşırma, öksürme fazla oturma ile artar.

Diğer bulgular;

Bir bacakta kuvvetsizlik, bazı hareketlerde felç

Karıncalanma, batma, uyuşukluk

İdrar tutamama, altına kaçırma (Bu bulgu her iki bacakta kuvvetsizlikle

birlikte olursa çok ciddi bir durumla karşı karşıyasınız demektir.)

Bel ortasında yanıcı ağrı.

Bel fıtığında tanı

Tıbbi hikaye tanıda en önemli ipuçlarını sağlar. Genellikle, az veya çok bel

ağrısını takiben bacağa vuran ağrı hikayesi vardır. Genellikle ağır kaldırma

gibi bir olay sonrası ilk bulgular hissedilirse de, uzun süren sabahları

kalktığında bel ağrısı ve sertliği ardından belirgin bir zorlama olmaksızın ani

başlayan vakalar da az değildir. Bu konuda net veriler olmamakla birlikte disk

hastalıklarında ailevi bir eğilim genellikle saptanabilir.

Fizik muayene genellikle tanıyı sağlar. Muayene ile hangi sinir kökünün

sıkıştığı, bu sıkışmanın ciddiyeti rahatlıkla saptanabilir. Tedavi yönteminin

seçiminde muayene bulguları esastır.

Basit bir radyolojik inceleme ile omurga mekaniğini etkileyen, belağrısı ile

karakterize doğumsal omurga hastalıkları (% 5-10 a varan oranlarda görülebilir),

kireçlenmeler, omurga kaymaları, bazı tümörler tanınabilir.

MR ve EMG gibi tetkikler tedaviye yanıt vermeyen, sık nüks eden, muayene

bulguları ile cerrahi karar verilen vakalarda ayırıcı tanı ve operasyon

stratejisi açısından gerekebilir.

Tedavi seçenekleri

Ani başlayan veya uzun süreli hafif yakınmaların üzerine başlayan şiddetli

bulgularda yatak istirahati, ağrı kesiciler, kas gevşeticiler genellikle işe

yararlar. Bu durumlarda doktor kontrolünde kortikosteroid kullanımı hızlı ve

etkili bir iyileşme sağlayabilir. Sadece ağrı ile karakterize olgularda bele buz

uygulaması, tutulma-kasılma ile karakterize olgularda sıcak uygulaması işe

yarar. Bu durumlarda hastaların yavaş hareket etmeleri, ani hareketlerden

kaçınmaları, uzun yürüyüş ve uzun süreli oturmaktan kaçınmaları önerilir. Bu

devrede fizik tedavi çok yararlı değildir. Bu devrede sinir köklerine direkt

(epidural) kortikosteroid enjeksiyonu oldukça etkili bir tedavi seçeneğidir.

Uzun süreli (kronik) ağrı durumlarında tedavide antidepresan ilaçlar, disk

içine yapılan ilaç, ısı veren maddelerle diski küçültme yöntemleri etkilidir. Bu

dönemde fizik tedavi oldukça etkilidir.

Cerrahi tedavi fıtık parçasının kanala düştüğü, fonksiyon kaybına neden olan

sinir basılarında gereklidir. Uygun yapılmış cerrahi dışı tedavilere yanıt

vermeyen 3 ayı geçmiş ciddi bulgularda da cerrahi tedavi düşünülebilir.

Günümüzde microdiskektomi yöntemi uygulanmaktadır.

Bel fıtıklarında tedavi yöntemlerinden hangisi seçilirse seçilsin temel 4

koşul yerine getirilmelidir.

Hastalar mutlaka ideal kilolarında olmalıır.

Karın ve bel adelerini geliştirici ekzersiz programlarına veya spor

aktivitelerine hemen başlanmalıdır.

(Bkz: Şekil 1-2-3)

Ağırlık kaldırırken, otururken, çalışırken, araç kullanırken beli korumak.

(Bkz: Eğitim Konuları)

Yatak tam ortopedik olmalıdır. Hastaların sırtüstü dizlerinin altında bir

yastık ile dizleri hafif kıvrık pozisyonda veya yan yatarken dizler hafifçe

karına çekilmiş pozisyonda yatmalıdırlar.

Acil durumlar

Nadir vakalarda fıtık omurilik ve sinir köklerine aşırı baskı yaparak idrar

ve gayita kaçırma, belli bölgelerde felçlere neden olabilir. Bu sırada bacak,

kasık ve genital bölgede uyuşukluk ve karıncalanmalar olur. Bu durum acil

cerrahi müdahale gerektirir.

Siyatik ağrısı ile karışan hastalıklar

Belden kalça, bacak ve kasığa vuran ağrıların yaklaşık %90 ını siyatik

ağrıları oluşturur. Bunun dışında leğen kemiği içindeki ve omurgadaki bazı

hastalıklar bu ağrıyı taklit edebilir. Bu hastalıkları gösteren şema

aşağıdadır.



Kan Şekerinin Ölçüm Aletiyle ÖlçülmesiKeton Testi Nasıl Yapılır ?Keton Testi KılavuzuKeton TestiGlikozillenmiş Hemoglobin Testiİdrar Testi Yapılması[img]images/smilies/biggrin.gif[/img]üşük Kan Şekerinin Nedeni Nedir?Düşük Kan Sekeri Nedir?Kan Şekeri Düzenine Göre TedaviGlukagonDüşük Kan Şekeri Nasıl Tedavi Edilir?Diyabet Hastası Olduğunuzun BelirtilmesiDüşük Kan Şekerinin BelirtileriGlukagonun Enjekte Edilmesi:Glukagonun Enjeksiyona Hazırlanması:Glukagon Seti Nasıl Kullanılır?Hiperglisemik KomalarKan Sekerinin Tehlikeli Şekilde Yükselmesi (Diyabetik Komalar)Kan Sekerinin Asın Yükselmesi Nasıl Tedavi Edilir?Kan Şekeri Yükselmesinin Semptomları