Heider'in Atıf Teorisi
 

Ona göre, söz konusu ilişkileri

bireyler, çevreleri hakkında dengeli bir görüş sahibi olacak şekilde

örgütlemektedirler. Bu şekilde yapılandırılmış bir temsil alanının oluşması için

bireyin, çevresindeki öğeleri anlamlandırması gerekir ve bu gereklilik, atıflar

yoluyla sağlanır. Atıf, herhangi bir olaya bir anlam verme, onun kaynağını

saptama süreci ya da insanın gerçekliği kavrama ve onu öngörme, ona hakim olma

sürecidir.Heider'in bakış açısında, atıflar, bireylerin belirli bir

durumda mevcut verilerin ötesine geçmelerini, olaylara, davranışlara bîr anlam

eklemelerini, yani anlam düzeyinde artı-değer üretmeyi (Deschamps ve ark.

1990) ifade etmektedir.Bu süreç, bir jestten, bir mizaçtan, bir

dispozisyondan veya bir objeden hareketle kişinin kendi durumu veya bir

başkasının durumu hakkında bir yargıda bulunması, bir çıkarsama yapması, bir

sezgi, bir duygu, bir nitelik çıkarmasıdır (Moscovici, 1972). Olaylara bir

neden bularak çevreyi tutarlı ve istikrarlı bîr şekilde algılamayı sağlayan bir

açıklama çabasıdır. Sosyal gerçekliğin, örtük/zımni bir faktör analizi yoluyla

nedensel bir yorumudur, kendiliğinden ve naif istatistiksel

analizidir.Heider'a göre bu analiz, olay ve davranışlara, kişisel olan

veya olmayan nedenler yükleyerek yapılmaktadır ve kişisel nedenler (birisinin

bir şeyle vurması) esas olarak 'niyet' faktörüne dayandırılmaktadır. Genellikle

nedensel açıklamalarda çevresel nedenlerden ziyade, kişisel nedenler öne

çıkarılmaktadır.Fakat neden atıfları, keyfi bir nitelik taşımamakta,

bireyin herhangi bir yargısının diğer yargı ve beklentileriyle tutarlılık

göstermesini isteyen bilişsel dengenin korunması ilkesine uygun bir tarzda

gerçekleşmektedir. Bu anlamda atıf süreci, belirli bir motivasyon temelinde

cereyan etmektedir: Çevresel değişikliklerin arkasında değişmeyeni bulma ve

böylece çevresel istikrarı, bilişsel dengeyi koruma gibi...



Dr.charles V.ford ..yalan, Yalan, Yalan, Yalancılığın PsikolojisiSosyal Kuralların Psikolojisi (Muzaffer Şerif)Diyabetik Hastada Psikolojik SorunlarPsikolojik Cilk HastalıklarıYaratıcılıkYapısalcılıkSürrealist YaklaşımPragmatik YaklaşımKişisel Modernlik Yaklaşımlarıİşlevselcilikİnşacı YaklaşımFenomenolojik YaklaşımDiferansiyel YaklaşımPsikodinamik YaklaşımDavranışçı YaklaşımBiyolojik YaklaşımBilişsel Öğrenme YaklaşımıVroom'un Beklenti TeorisiTutkulu Aşk TeorisiSosyal Karşılaştırma Teorisi