Kanaat Lideri
 

Mesajların topluma giriş ve yayılış süreciyle ilgilenen Katz ve

Lazarsfeld (1955), mesajın doğrudan geniş kitlelere ulaşmadığını, alıcı kitlenin

homojen olmayıp bir rol farklılaşması gösterdiğini, kitlede az sayıdaki bazı

kişilerin mesajı alıp uyarladıktan sonra diğerlerine aktardığını saptamış ve

'iki aşamalı iletişim' (two-step flow of communicaüon) denilen bir İletişim

modeli önermişlerdir. Gerçekten de Illinois'nin küçük bir kasabasında yaptıkları

araştırmalarında, insanların medya tarafından ele alınıp işlenen bazı

alanlardaki (sinemaya gitme, moda, alışveriş ve kamu işleri) davranış ve

tercihlerinin medyadan kaynaklanmadığı; insanların yakın dost, aile ve iş

çevrelerinden bazı kişilerden etkilendikleri gözlenmiştir.Araştırmacılar

enformasyonların alıcı gruba girişindeki zorunlu uğrak noktası durumundaki bu

kişileri kanaat rehberi olarak nitelendirmişlerdir. Bunlar, genelde gruptaki

diğer kişilere kıyasla, dış dünyada olan bitenden daha çok haberdardır, daha çok

belge-bilgi sahibidir.Araştırmada kanaat rehberlerinin kimler olduğunun

saptanmasında şu tür sorular kullanmışlardır: 'Yakın zamanlarda birilerini kendi

politik görüşlerinize çekmeye çalıştınız mı?', 'Yakın zamanlarda birileri size

politik görüşlerinizi sordu mu?', 'Bir öğüt veya bilgiye ihtiyacınız olduğunda

kimlere danışıyorsunuz? gibi.Kanaat rehberleri, iletişim araçlarına

kıyasla kendi grupları üzerinde daha etkili olmaktadır. Zira, bireyler medyayla

doğrudan temaslarında aldıkları mesajları kabul veya redde hazır ve savunma

durumundayken, onunla aynı grubun üyesi olan kanaat rehberiyle karşılaşmasında

günlük yaşamın doğal akışı içindedirler ve savunma sistemleri işler halde

değildir; bu nedenle iknaya daha açık bir durumdadırlar.İkincisi,

kişiler arası ilişki enteraktif özelliktedir, yanı etkileri 'içkin'dir. Şöyle ki

iletişim sürecinde konuşulan kişiyle hemfikir olmama bir gerilim yaratır,

psikolojik bir bedel içerir ve bu hemen anında hissedilir. Hemfikir olma,

paylaşma ise bir doyum sağlar. Bu yüzden kanaat lideriyle ilişkide, paylaşma

eğilimi yüksektir, oysa medya bu türden katılımı sağlama manivelalarından

yoksundur.Üçüncüsü kişiler arası iletişimde bir esneklik vardır, konuşma

süreci içinde jestler, mimikler, ses tonu gibi sözel olmayan mesaj öğelerine

dikkat edilerek iletişimin akışı hakkında bir fikir edinilir ve hemen anında

gerekli değişiklikler (eklemeler, kısaltmalar, tekrarlar) yapılabilir, yani

muhataba göre mesajları uyarlama imkanı vardır. Oysa medyadaki muhabirlerin,

sunucuların, tartışmacıların veya program yapımcılarının bu tür bir imkânı

yoktur.Kanaat rehberi alıcı durumundaki bireylerle aynı gruptandır ve bu

yüzden, medyada onu çeken, ilgilendiren şeylerin diğerlerini de çekme,

ilgilendirme şansı yüksektir. Nihayet kişiler arası iletişimde, bazen muhataba

duyulan sempati nedeniyle mesajlar, 'ince elenip sık dokunmadan' alınıp

benimsenebilir (Rouquette, 1984).



Dr.charles V.ford ..yalan, Yalan, Yalan, Yalancılığın PsikolojisiSosyal Kuralların Psikolojisi (Muzaffer Şerif)Diyabetik Hastada Psikolojik SorunlarPsikolojik Cilk HastalıklarıYaratıcılıkYapısalcılıkSürrealist YaklaşımPragmatik YaklaşımKişisel Modernlik Yaklaşımlarıİşlevselcilikİnşacı YaklaşımFenomenolojik YaklaşımDiferansiyel YaklaşımPsikodinamik YaklaşımDavranışçı YaklaşımBiyolojik YaklaşımBilişsel Öğrenme YaklaşımıVroom'un Beklenti TeorisiTutkulu Aşk TeorisiSosyal Karşılaştırma Teorisi