Heyecan
 

Örneğin

fizyolojik değişiklikler, yüz ifadelerinde değişmeler, belirli bir yönde eyleme

yöneliş gibi. Uzmanlara göre duygusal sürecin hangi anında heyecanın ortaya

çıktığım netlikle söylemek, yani heyecanın gerek ve yeter koşullarını saptamak

zordur ve heyecanın bu perspektiften doyurucu bir tanımı

yapılamamıştır.Bunun yerine prototipik bir tanım yolu seçilmiştir (Fehr

ve Russell), yani bireyin davranışları bir takım belirtilerin (fizyolojik,

sübjektif, davranışsal tepkiler ve yüz ifadeleri) yüksek düzeyde veya şiddette

görülmesi halinde heyecan olarak adlandırılmaktadır. Heyecan anı, duygular

dünyasının en belirgin bir şekilde farkedildiği an

olmaktadır.Literatürde heyecansal durumların çeşitliliği ve dilin duygu

vokabülerinde yansıyan türlülük, esas olarak ve büyük ölçüde iki boyutlu bir

uzayda temsil edilmektedir. Bunlar iyi-kötü (rahatlatıcı-rahatsızlık verici) ile

güçlü-zayıf eksenleridir. Ancak heyecanları, kategorilere bağlamak da mümkündür;

Darwin'den esinlenen ve insan türünün temel heyecanları kapsayan bir heyecan

repertuvarıyla donanmış olduğunu varsayan bazı yazarlar, biyolojik perspektiften

hareketle sınırlı sayıda heyecan ayırdetmektedir.Örneğin yüz ifadeleri

konusundaki çalışmalarıyla tanınan Ekman temel heyecanlar olarak sevinç,

şaşırma, öfke, korku, üzüntü, tiksintiyi saymakta, bazıları bunlara ilgi, utanma

ve suçluluğu eklemektedir.Heyecanların anlaşılmasında, bir diğer

perspektif, bilişsel niteliklidir. Bu perspektif oldukça çeşitli teorik

çalışmalara yol açmıştır. Bunlar arasında 'heyecanın kör bir biyolojik süreç

olmadığı ve durumun birey tarafından değerlendirilmesinin sonucu olduğu' görüşü

(Schachter ve Singer); heyecanların ortaya çıkışında 'bilişsel süreçlerin rolünü

vurgulayan' görüşler (appraisal theories) (Frijda, Lazarus, vb.); 'davranışın

seyrinin kesintiye uğramasının rolünü vurgulayan' görüşler (discrepeancy

theories) (Mandler, Miller, Oatley vb.); 'şemaların rolünü öne çıkaran' görüşler

(schemaüc theories) (Bower, Leventhal, vb.) sayılabilir.



Dr.charles V.ford ..yalan, Yalan, Yalan, Yalancılığın PsikolojisiSosyal Kuralların Psikolojisi (Muzaffer Şerif)Diyabetik Hastada Psikolojik SorunlarPsikolojik Cilk HastalıklarıYaratıcılıkYapısalcılıkSürrealist YaklaşımPragmatik YaklaşımKişisel Modernlik Yaklaşımlarıİşlevselcilikİnşacı YaklaşımFenomenolojik YaklaşımDiferansiyel YaklaşımPsikodinamik YaklaşımDavranışçı YaklaşımBiyolojik YaklaşımBilişsel Öğrenme YaklaşımıVroom'un Beklenti TeorisiTutkulu Aşk TeorisiSosyal Karşılaştırma Teorisi