Çayı Kim Keşfetti?
 

Shen Nung bir gün bahçede ağzı

açık bir kapta su kaynatırken çalılıklardan bir kaç yaprak kaynayan suyun içine

düştü. Nung yaprakları suyun içinden toplayamadan yapraklar suda kaynamaya, hoş

bir koku etrafa yayılmaya başladı. İmparator merak edip suyun tadına bakınca çay

keşfedilmiş oldu. İmparatorun kendi keşfi hakkındaki düşüncesi çayın

susuzluğu bastırdığı, harareti giderdiği ve uykuya olan isteği azalttığı

şeklindeydi. Çay ismi de Çincedeki çadan geliyor. Benzer şekilde çaya Ruslar

chay Araplar shaye Japonlar 'cha' diyorlar. Çay bugün dünyada sudan

sonra en çok içilen içecektir. Avrupa'ya gelişi 1610 yılını buldu, başlangıçta

da ilaç muamelesi gördü. Halbuki o yıllarda çay Orta Asya'da o kadar değerliydi

ki çay balyaları ticarette para yerine geçebiliyordu. Çayın Avrupa'ya

geldiği ilk yıllarda tüccarlar satışını ateş düşürücü, mide ağrısı giderici,

romatizmayı önleyici bir ilaçmış gibi yaparlarken, doktorlar biraz daha ileri

giderek çaydan yapılan iksirin tüm hastalıklara karşı direnç kazandırdığını ve

yaşlanmayı geciktirdiğini ileri sürüyorlardı. Zamanla bu sefer de çayın

aleyhine görüşler yayılmaya başladı. Fransız fizikçiler çayı asrın en

münasebetsiz yeniliği diye nitelendirirlerken bir Alman doktor da 40 yaşından

sonra çay içenlerin ölüme daha yakın olacaklarını iddia ediyordu.

İngiltere'de ise çay içmek alışkanlık haline gelince kadın dergileri ev

kadınlarının çay yüzünden ev işlerine soğuk bakmaya başladıklarını, ekonomistler

ise çalışmaya harcanacak zamanın çay içmekle tüketildiğini ileri sürdüler. Ancak

bunların hiçbiri çayın dünyanın en favori içeceği olmasını önleyemedi. Miktar

tam olarak bilinemiyor ama dünyada senede 2 milyon ton civarında çay tüketildiği

tahmin ediliyor. Günümüzde çayın yaygınlaşmasına en çok etki eden faktör

poşet çayın icadıdır. Her ne kadar icadının tam farkına varmasa da poşet çayın

mucidi Thomas Sullivan'dır. Kahve ve çay ticareti ile uğraşan Sullivan,

müşterilerine sık sık çay örnekleri gönderiyordu. Başlangıçta bu iş için teneke

kutuları kullanırken, sonradan elde dikilmiş ipek torbaların bu iş için daha

pratik ve ucuz olacaklarını düşündü. Çok geçmeden siparişler başladı ama

şaşırtıcı olan esas malı değil torba içindeki örnek çayları sipariş etmeleriydi.

Müşteriler torbaların çayın kaynamasını kolaylaştırdıklarını keşfetmişlerdi.

Çayın torba (poşet) içinde satımı o kadar geliştirildi ki Batı ülkelerinde

tüketim oranı toplam çay tüketiminin yarısına ulaştı.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN