Bira Neden Köpürür?
 

Günümüzde nasıl rakı Türklerin, şarap Fransızların, votka Rusların milli

içkisi haline gelmişse, bira da başta Almanya olmak üzere kuzey-batı Avrupa'nın

milli içkisi olarak kabul edilebilir. Almanya'da kişi başına yıllık bira

tüketimi Türkiye'nin 20 katıdır. Bütün dünyada hemen hemen aynı telaffuz

edilen bira adı da Flemenkce 'bier'den gelmedir. Alkol ve rakı kelimelerinin

kökenleri ise Arapçadır. Alkol, 'el-kühül' (veya el-küül) maddenin ruhu

anlamında bildiğimiz kül kelimesinden, rakı ise ter, damla (damıtmada çıkan

buğu) anlamındaki arak (araki) kelimesinden dilimize geçmiştir. Sadece

birayı açınca değil soda, kola, köpüklü şarap gibi içeceklerin de kapaklarını

açınca önce bir fısırtı sesi duyarız, sonra şişenin dibinden yukarı doğru

yükselen kabarcıkları görürüz. Birada bu olay biraz uzun ve bardağa konulunca da

devam eder ve bardağın üzerinde bir köpük tabakası oluşur. Karbondioksit

kabarcığı önce bardağın iç yüzündeki mikroskobik çatlakların içinde oluşur. Her

bir kabarcık yaşamına gözle görülmeyen karbondioksit salkımı halinde başlar,

bira içinden yeni karbondioksit molekülleri yutarak büyür. Kritik boyuta

ulaşınca geliştiği noktadan ayrılarak sıvının içine katılır. Kabarcıklar

yükselirlerken içlerine daha fazla karbondioksit alarak büyümeye devam ederler.

Yarıçapları milimetrenin üçte birini geçene kadar küresel olan şekilleri daha

büyüyünce elipsoidal olur. Biranın içinde erimiş halde bulunan karbondioksitin

basıncı kapak açılınca daha da arttığından karbondioksit rahatça kabarcıkların

içme girmeye devam eder. Kabarcıklar da bardağın tepesine yaklaştıkça

hızlanırlar. Kabarcıkların bu oluşumu kolalı içecekler ve sodada da aynı

ama onlar bardağa konuldukları zaman bardağın üzerinde kalın bir köpük tabakası

oluşmaz. Birada köpük oluşmasının nedeni karışımında bulunan proteinler ve katkı

maddeleridir. Diğer içeceklerde hava kabarcıkları yüzeye geldiklerinde

havaya karışarak yok olurlarken birada üretimde kullanılan şerbetçiotunun içinde

bulunan az miktardaki reçine köpük zarlarının direncini arttırır, arpanın büyük

moleküllerinde bulunan proteinler kabarcıkların etrafında bir duvar

oluştururlar.Böylece biradaki kabarcıklar sağlamlıklarından dolayı hemen

havaya karışmazlar, bardağın tepesine birikerek köpük tabakasını oluştururlar.

Bira bardağa ne kadar hızlı dökülürse havayla temas ve havaya karışma olayı da o

kadar az olur ve daha kalın bir köpük tabakası meydana gelir.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN