Ketçap Neden Zor Çıkar
 

Her ne kadar Romalıların

ezmeleri kayda geçen en eski sos olarak bilinse de ketçabın atası sayılamazlar.

Çin'de 1690 yılında yine balık ve tavuk yemekleri için, tuzlu suda salamurası

yapılmış balık ve baharatlardan oluşan bir sos kullanılıyordu. Bu sosun adı

'ketsiap' idi ve ünü zamanla Malezya'ya yayıldı. Orada adı 'kechap' olarak

azıcık değişti.1700'lü yılların başlarında İngiliz kaşif ve denizcileri

bu çok sevdikleri sosu anavatanlarına getirdiler. Ne var ki bu karışık sosun

içinde ne olduğunu çözemeyen İngiliz aşçılar onu kendi kafalarına göre mantar,

ceviz, salatalık karışımı ile hazırladılar. Bu karışımı 'ketch-up' olarak

telaffuz eden İngilizler onu o kadar çok sevdiler ki, 1748 yılında devrin en

önemli yemek kitabında bile yer aldı.İyi güzel de, domates ketçabın

içine ne zaman girdi? 1790 yılında girdi ve daha Önce olamazdı çünkü o tarihe

kadar, Amerika kıtasından getirildiğinden beri domatesin zehirli olduğu

sanılıyordu. Domates o zamanlara kadar saksılarda pencereleri süslüyordu. Gerçi

domates, bazı cinsleri zehirli olan 'solanum ailesindendir ama o bitkilerin de

sadece yapraklan zehirlidir.1876 yılında, hem iyi bir aşçı hem de

başarılı bir işadamı olan Hanry Heinz Amerika'da ilk ketçap fabrikasını kurdu.

'Heinz ketçapları'nın içinde bulunanlar ve şişesinin şekli günümüze kadar, yüz

yıldan fazla bir sürede hemen hiç değişmeden geldi.Bu süre içinde de

insanlar ketçap şişeleriyle boğuşup durdular. Şişeyi sallayarak, dibine vurarak,

çatalı şişenin ağzına tıklayarak, bıçağı daracık ağzından içeri sokmaya

çalışarak, geliştirdikleri birçok ilginç metotlarla ketçabı şişesinden çıkarmaya

çalıştılar.Ketçabın içinde şeker, sirke, nişasta, tuz ve bazı aromatik

kimyasal maddeler vardır ama aslında ketçap koyu bir domates suyudur. İçinde

baharat ve acı maddelerin yok denecek kadar az olmasından dolayı yiyeceklerin

üstüne bol bol dökülür. Bir şeyin üzerine dökülecek sıvı için ise en iyi kap

şekli dar ağızlı bir şişedir.Ketçabın kardeşi hardal için ise durum

farklıdır. Hardalın tadı yakıcıdır, bir yiyeceğin üstüne bol miktarda sürülemez,

dolayısıyla bıçağın ucu ile alınabileceği geniş ağızlı bir cam kap onun için

daha uygundur. Bu nedenlerle yıllar boyu ketçap şişeleri ince uzun ve dar

ağızlı, hardal şişeleri de kısa ve geniş ağızlı imal

edilmişlerdir.Heinz, ketçabını piyasaya sürmeden önce diğer bütün soslar

geniş ağızlı kaplarda satılıyorlardı. Heinz'in ketçabı başlangıçta daha sulu ve

akıcı idi. Bu nedenle de dar ağızlı ve sekiz köşeli şişeleri kullandı. Zamanla

müşteri isteği doğrultusunda ketçabının kıvamını koyulttu ama aynı müşteri

alıştığı ve elde tutması kolay olan şişenin dizaynının değişmesini

istemedi.Heinz mecburen ketçabını dar ağızlı şişelerle satmaya devam

etti. Ketçap deyince Heinz markası ve onun sekizgen şişeleri akla geldiğinden,

diğer üreticiler de ürünlerini bu tip şişelerde salmaya başladılar.Koyu

kıvamlı ketçabı dar ağızlı şişeden çıkarmaya çabalayanların verdikleri amansız

mücadele, 1983 yılında, yine Heinz firmasının ürettiği plastik şişelerle son

buldu. Artık ketçap, şişenin ortası sıkılarak kolayca şişesinden

çıkarılabiliyordu.Ayaküstü, sandviç, hamburger ve benzeri yiyecekler

satan yerlerde ketçap da. hardal da birbirine benzer kaplarda sunulurlar.

Musluklarına basarak yiyeceklerin üstüne istenildiği kadar konulabilir. Burada

amaç herkesin aynı kabı veya şişeyi kullanmamasıdır. Tabii bu kaplardaki

ketçabın da, hardalın da fazla koyu olmadıkları dikkatinizi çekmiştir.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN