Kumaşların Çekmesi
 

Yünlü kumaşların veya

giysilerin ıslanınca çekme olayı biraz karışıktır, çünkü nem ve ısı şartlan

liflerin sadece boylarını değil çaplarını da değiştirirler. Ham iplik, kot

kumaşı olmak üzere dokunurken dayanıklılığını arttırmak için tabii boylarındaki

liflere bükümler, yani bir çeşit düğümler ilave edilir. Kumaş ıslanınca yün

lifleri şişerler. Liflerin bu genişlemesi ipliklerdeki bükümler arasındaki açıya

da tesir eder ve iplerin boylarının kısalmasına neden olur. Aslında

kumaş ıslanınca lifler şiştiğinden boyunun az bir miktar uzaması gerekir ama

bükümlerin açılarındaki deformasyonun yarattığı çekme kuvveti daha fazla

olduğundan sonuçta kumaş boydan kısalır. Kumaş yıkandıktan sonra

kurutulduğunda şişmiş lifler eski durumlarına gelirler. Ama kumaş ilk ölçülerine

dönemez. Su, yüksek ısı, çalkalama ve sabun -ki burada lifler arasında yağlayıcı

görevi görür- hepsi birden kumaşın çekmesini kolaylaştırırlar. Kumaş birkaç kere

yıkandıktan sonra ölçüleri dengeye ulaşır ve bundan sonra ne kadar yıkanırsa

yıkansın boyca kısalmaz. Kumaşın çekme miktarı ipliklerin boyutlarına,

miktarlarına, dokunma şekillerine, kıvrımlarına ve kumaşın geçmişine bağlıdır.

Bazen kumaşa giysi olarak dikilmeden önce özel bir çekme işlemi uygulanır. Bu

durumda kumaş ilerde yüzde birden fazla çekmez. Çarşıdan alınan kot

pantolonların boylarından emin olmak için, paçaları bastırılmadan önce sıcak,

sabunlu suda kuvvetlice yıkanmaları, sonra soğuk suyla durulanarak makinede

kurutulmaları ve bu çevrimin üç kere tekrarı tavsiye ediliyor.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN