Eski İnsanların Tuvaletleri
 

Binlerce yıl önce Sümerler,

Mısırlılar ve Hindistan'da yaşayanlar oturakta oturup, ihtiyaçlarını giderdikten

sonra oturağa düşenleri uzakta bir yerlere döküyorlardı. İki bin yıl önce ise

Romalılar ilk basit tuvaleti kullanmaya başladılar. Atıklar oturdukları deliğin

içine düşüyor, deliğin altından akan su onları uzağa taşıyordu.

Çiftçilerin, açık arazide çalışanların ise zaten böyle bir dertleri

yoktu. Tarlanın bir köşesine çukur kazıyor, çukur yeterince dolunca, toprakla

dolduruyor ve başka bir çukur kazıyorlardı. Geceleri ise yataklarının altında

bir lazımlık bulunduruyorlardı. Ortaçağda kale ve şatolarda atık bir

delik vasıtası ile binanın etrafındaki su birikintisine düşürülüyordu. Bir yere

tuvaletini yapıp, onu bir tanktan gelen su ile sürükleyip, uygun bir yere

bırakma fikri ilk olarak Kraliçe 1. Elizabeth zamanında, 1589 yılında John

Harrington'dan geldi. Ancak o zamanlar İngiltere'deki evlerde ne böyle bir tankı

dolduracak, ne de atığı alıp götürecek su sistemi vardı. Günümüzdekilere

benzer bir tuvalet ancak iki yüzyıl sonra 1778'de İngiltere'de bir saat

yapımcısı olan Alexander Cumming tarafından tasarlandı ve Joseph Bramah

tarafından geliştirildi. Tuvaletlerden evlere yayılan kötü koku ise 1849 yılında

Stephen Green'in 'U' şeklinde bir boruyu tuvaletin çıkışına monte etmesi ile son

buldu. Tuvaletlerin ve günümüzde lavaboların da altında bulunan bu 'U'

şeklindeki boruda her zaman bir miktar su kalır ve kokunun oluşmasını

önler.Tabii o zamanlar tuvaletler dökme demirden yapılıyordu. Sonra

düzgün yüzeylerinin temizlenme kolaylığı bakımından seramik tuvaletler

üretilmeye başlanıldı. 1888 yılında ise tuvaletlere zinciri çekilince suyu akan

klozetler ilave edildi. Bizde tuvaletler için hela, kenef, ayakyolu,

WC., 00, yüznumara gibi birçok isim kullanılır. 'WC.' İngilizce ismindeki 'Water

Closet'in baş harfleridir. Yüznumaranın hikayesi ise değişik. Eskiden Fransa'da

otellerde tuvaletler koridorların uçlarındaydı. Odaların her birine birer numara

verirken, tuvaletlere numarasız demişler ve '00' diye işaretlemişlerdi.

Fransızca'daki 'numarasız' kelimesi ile ' 100 numara' kelimesi hemen hemen aynı

telaffuz edildiğinden, bizde Fransızcası biraz kıt birinin tercüme hatası sonucu

'yüznumara' olarak yerleşmiştir.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN