Bozuk Paraların Kenarları
 

O

devirlerde tüccarlar, parayı tartıyorlar ve ağırlığı eksikse kabul etmiyorlardı.

Tabii, para da elinizde kalıyordu. Antik para kataloglarında dikkat ederseniz,

paraların büyük bir kısmının tam yuvarlak olmadığını görürsünüz. Bu

sorunu çözmek ve halkı eksik paraya karşı korumak için bozuk paraların kenarları

tırtıllı yapılmaya başlandı. Bu tırtıllar sayesinde paranın kenarının kazındığı

hemen belli oluyordu ve kenarı kazınmış parayı kimse almıyordu. Bu adet

günümüze kadar devam etti. Artık içinde değerli bir maden bulunmamasına rağmen,

bozuk paralarımızın kenarlarında ya tırtıl ya da bir yazı vardır.

Günümüzde madeni paralar 'bozukluk' veya 'ufaklık' adı altında sadece

küsuratları ödemede kullanılıyor. Bozuk paralar da para olma niteliklerini

kanundan almalarına rağmen, kullanılmalarında bazı sınırlamalar vardır.

Gerek kağıt, gerekse madeni para olsun, her ikisiyle de yapılan

ödemeleri kabul etmemek mümkün değildir. Buna 'Kanuni Tedavül Mecburiyeti'

denilir ki, kağıt paralarda bu mecburiyet sınırsızdır. Ödenen miktar ne kadar

büyük olursa olsun, bunu karşı taraf kabul etmek mecburiyetindedir.

Madeni paraların ise mecburiyeti sınırlıdır. En çok üzerlerinde yazan

değerin 50 katını tamamen bozuk para ile ödeyebilirsiniz. Örneğin 50 bin

liralıklarla, 2,5 milyona kadar ödemelerinizi yapabilirsiniz ama daha fazlasını

da bozuk para ile ödeme isteğinizi karşı taraf kabul etmeyebilir. Kağıt

paraların Merkez Bankası tarafından basıldığı bilinir de, madeni paraları Maliye

Bakanlığı'nın çıkardığı pek bilinmez. Madeni paraların toplam para stoku

içindeki oranı da yaklaşık yüzde l civarındadır. Hiç dikkat ettiniz mi?

İnsan yüzleri kağıt paralarda önden, madeni paralarda ise yandandır. Madeni

paralarda yer çok küçük olduğundan, kabartma tekniği ile bir yüzün tam detayını

vermek mümkün olamamaktadır. Yandan bir profil kişiyi daha iyi tanınır

kılmaktadır.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN