Çatalı Sol Elle Tutma
 

Çatal - bıçak ile yeme adabımızı, kökeni saray ve asil sınıfına dayanan

Avrupa kültüründen almışızdır. Her zaman rahat hareket etmeyi seven Amerikalılar

ise bu görgü kuralına pek uymazlar. Eti sağ ellerindeki bıçakla kesip,

ellerindeki çatal ile bıçağı takas ettikten sonra sağ ellerine aldıkları çatalla

yerler. Yemekte eti kestikten sonra bıçağı masaya bırakarak çatalı

soldan sağa alıp eti ağza götürmek, sonra çatalı sola, bıçağı tekrar sağ ele

almak ve bu hareketi yemek boyunca tekrarlamak yemek yeme hızını düşürür. Yemeği

yavaş yemek bazı toplumlarda yemeğe saygı ifadesi olarak görülürken, bazı

toplumlarda ise bu davranış yemek adabı bakımından saygısızlık olarak

karşılanır. Bir görüşe göre Amerikalıların çatalı tutuş şekillerinin

ardında rahatlık değil alışkanlık yatıyor. 1700'lü yılların ortalarına kadar

Amerika çatalsız bir toplumdu. İnsanlar yemek yerken sadece bıçak ve kaşık

kullanıyorlardı. Kaşık kesilen eti tutmaya yararken bıçak hem kesmeye hem de

batırıp ağza götürmeye yarıyordu. Daha sonraları sofralardaki bıçakların uçları

yuvarlaklaştı. Eti kestikten sonra kaşığı sağ ele alıp eti ağza götürmek

alışkanlığı başladı. Çatal kullanılmaya başlanınca da aynı alışkanlık devam

etti. Avrupalılar ise aradaki bu kaşık kademesini hiç yaşamadılar.

Yemeği ağza götürmek bakımından doğrudan bıçaktan çatala geçtiler. Yemeğin

temposunu düşürmek gibi bir görgü kuralları yoktu. Sağ elini kullanan bir insan

için bıçağı sol elle ileri geri hareket ettirip eti kesmek zordu ama sol elle

çatalı ete batırıp ağza götürmeye alışılabiliyordu. Asil sınıfının her zaman

zorlayıcı ve gösterişe yönelik nezaket kuralları, çatal kullanımı halka

yayılınca da devam etti. Avrupa'da ve oradan yayılan kültürlerde, yemek

süresince çatalın sol, bıçağın sağ elde tutulması gelenek haline geldi.

Avrupalılar çatalı ellerinde tutarlarken çatalın uçları yere bakar. Amerikalılar

ise çatalı sağ elde uçları yukarı bakacak şekilde tutarlar. Yemekten

sonra tatlı yenilirken çatalın sağ elde olması ise hiçbir kültürde görgüsüzlük

anlamına gelmiyor.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN