Sakız Çiğneme
 

Günümüzde çiklet

diye bilinen bir tür sakızı ilk çiğneyenler ise Meksika yerlileriydiler. Yerel

bir ağacın özünü çıkartıyorlar, bir kapta kaynatıyorlar ve güneşte kurumaya

bırakıyorlardı. Sertleşen bu 'chickle' (çikıl) adını verdikleri beyaz özü ise

çiğniyorlardı. Kokusu ve lezzeti olmayan bu ilk sakızın günümüz sakızları ile

çok bir benzerliği yoktu. Sakızın hammaddesi ABD'ye ilk olarak Lopez de

Sanna adlı bir Meksikalı general tarafından getirildi. Thomas Adam isimli bir

müteşebbis bu sakız hammaddesini önce kimyasal yolla ucuz sentetik lastik elde

etmek için kullandı. Bunda başarılı olamayınca sakızı sert şekerleme ile

kapladı. Bu şekilde güzel lezzet ve koku da kazandırdığı ilk ticari sakızları

minik toplar halinde piyasaya sundu. Daha sonra da ince düzgün plakalar şeklinde

satışa çıkardığı sakızlar için yaptığı yoğun tanıtım kampanyası sonunda işler

ummadığı kadar iyi gitti. Bu, bilimsel bir başarısızlığın bir başka başarıyı

yaratabileceğinin güzel bir örneğiydi. Bugün dünyada üretilen bütün

sakızlarda hemen hemen aynı maddeler kullanılır: Sakızın ana maddesine ilaveten

başta şeker olmak üzere tatlandırıcılar ile lezzet ve koku veren katkı

maddeleri. Bunların miktarları ve oranlan sakızın tipine göre değişir. Örneğin

kocaman balon yapılabilen sakızlarda ana madde daha fazladır. Genellikle

toplum içinde sürekli çiklet çiğneyenlerin bu davranışları görgüsüzlük hatta

saygısızlık ifadesi olarak kabul edilir. Sakız aleyhtarlarından öğretmenler

çocukların sınıfta konsantrasyonunu bozduğunu, anne ve babalar sakızı yutarsa

sindirim sisteminin bloke olacağını, doktorlar da aşırı sakız çiğnemenin tükürük

bezlerini kurutabileceğini ileri sürerler. Ancak yapılan araştırmalar sonucunda

çiklet çiğnemenin diş sağlığı açısından faydalı olduğu tespit edilmiştir.

Ağzımızdaki tükürük salgısı dişlere dayanıklılık sağlayan kalsiyum

maddesini temin etmektedir. Çiklet çiğneyen bir insanın ağzı daha fazla tükürük

salgıladığından dişlerin dayanıklılığının artmasına neden olmaktadır. Örneğin

ballı bir dilim ekmek yenildiğinde ağızda oluşan asit iki saat süre ile etkisini

korur. Eğer yedikten sonra çiklet çiğnenmeye başlanırsa, bu asitli ortam 20

dakika gibi kısa bir sürede yok olmaktadır. Çiklet çiğnerken ağızdaki

kasların hareketleri insanın iştahını ve sigara içme arzusunu da frenler,

konsantrasyonunu arttırır, gerilimini azaltır, sinir ve kaslarını gevşetir. İşte

bu nedenlerle ABD Silahlı Kuvvetlerinde Birinci Dünya Savaşı'ndan itibaren tüm

savaşlarda yiyecek ve su ile beraber askerlere çiklet de dağıtılmıştır.

Peki sakızı yuttuğumuzda midemizde yedi yıl kaldığı doğru mudur? Sakız

bir gıda maddesi değildir. Bu nedenle midemiz bu tür şeyleri sindiremez ama bu

onların midemizde devamlı olarak kalacakları anlamına gelmez. Sindirilemeseler

bile midenin asit yoğunluklu sıvı ortamından diğer sindirilemeyen şeylerle

birlikte, bağırsaklar yoluyla vücudu terk ederler.



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN