19 Şubat Krizi
 

Borsa satışların etkisi

altında kalarak 1999 yılı seviyelerine gerilerken gecelik faizlerde rekor artış

yaşandı. Kısa bir süre içinde Türkiye'den 7 milyar dolarlık döviz çıkışı

gerçekleşti. Hükümetin krizin önünü kesebilmek için aldığı tedbirler işi

yaramazken IMF'den Aralık başında sağlanan 10.4 milyar dolarlık ek destek

gerginliği biraz olsun yatıştırdı.ENFLASYONLA MÜCADELE

PROGRAMI2000 yılının başında IMF ile yapılan stand-by çerçevesinde

yürürlüğe giren yeni programın amacını enflasyonla mücadele oluşturuyordu.

Enflasyon artışına paralel olarak döviz artışı makul görülürken TL cazip hale

getiriliyordu. Güven unsurunun ön planda olması hükümetin iç borçlanmada sorun

yaşamamasını kolaylaştırıyor, düşen faizler talebi canlandırırken ucuzlayan

döviz ithalatı patlatıyordu. Ama bu olayların sadece bir yüzüydü.Arka

planda ise vahim sonuçlar yavaş yavaş ortaya çıkmaktaydı. Durumu gittikçe

kötüleşen kamu bankaları sistemi yıpratıyordu. Bir türlü gerçekleşmeyen reform

ve düzenlemeler ise sıkıntıları artırıyordu. Makro dengelerdeki sorun açığa

çıktıkça yabancı yatırımcının da gözü korkmaya başladı.KRİZ

BAŞLIYORKasım 2000 ortalarında piyasadaki sıkıntı artarak hissedilmeye

başladı. Bankalar hakkındaki dedikodu sistemin daha da tıkanmasına neden oldu. 8

Kasım 2000'de Global Menkul'un sahibi Kutman'ın banka operasyonları çerçevesinde

tutuklandığı söylentileri, 13 Kasım'da Egebank'ın eski sahibi Hüseyin

Bayraktar'ın gözaltına alması ve Yurtbank'ın sahibi Ali Balkaner ile oğlu Hakan

Balkaner'in Mali Şube'de sorgulanması panik havasını körükledi.Bu

gelişmeler yatırımcıların bono piyasasından kaçmasına yol açarken, 16 Kasım'da

repo faizleri hızla yükseldi. 17 Kasım günü Türkiye'den 109 milyon dolar çıktı.

Merkez Bankası piyasaya para vererek sıkışıklığı gidermeye çalıştı. 20 Kasım

günü mali piyasalardaki krizin ilk kıvılcımı Borsa'da yaşandı.İMKB

Ulusal-100 Endeksi yüzde 7.1 oranında geriledi. Gelişmelerden rahatsız olan

yabancılar borsa ve bonodaki portföylerini bozup dövizlerini alarak Türkiye'yi

terk etmeye başladı. Bono faizleri yüzde 50 seviyelerinde kalırken gecelik repo

faizler yüzde 100'ün üzerine çıktı.PİYASA DEDİKODULARA TESLİM

OLDUDemirbank'ın içine düştüğü bunalım daha da artarken banka hakkındaki

söylentiler iyice yayıldı. Gelişmeler karşısında Başbakan Ecevit ekonomide

dedikodulara itibar edilmemesi çağrısında bulundu. BDDK Başkanı Temizel de bazı

bankaları uyarırken bu kadar dedikoduya ABD'deki bankaların bile

dayanamayacağını söyledi. Piyasalar, hükümetten gelen uyarılara kulak

asmadı.28 Kasım günü Borsa yüzde 9 daha düşerek, 9.646 seviyesine geldi.

Yüzde 90'lara kadar gerileyen gecelik faizler bir anda yüzde 240'a fırladı. Bazı

bankalar piyasaya likidite vermek istemedi. Merkez Bankası'nın döviz rezervi

hızla erdi. BDDK Başkanı Temizel ve Merkez Bankası Başkanı Erçel, 19 piyasa

yapıcı bankanın temsilcileri ile İstanbul'da toplandı. Ertesi gün ise Başbakan

Ecevit, ekonomi kurmaylarını toplayarak piyasalardaki dalgalanmayı masaya

yatırdı. IMF ile acil yardım paketi için görüşmeler başladı. Sistemden çıkan

para 6 milyar dolara yaklaştı.IMF YARDIMA KOŞTU...30 Kasım'da

Merkez Bankası'nın döviz karşılığı piyasaya para vereceği açıklaması,

piyasalarda gecelik faizleri yüzde 400'e tırmandırırken, Borsa yüzde 8 daha

geriledi. IMF, Türkiye'ye yardım için acilen toplandı. Bu arada IMF'nin

istekleri doğrultusunda Bakanlar Kurulu, Telekom'un yüzde 33.5'lik bölümünün

özelleştirilmesi ve yönetim yetkisinin verilmesi ile, motorlu taşıtlar vergisi

ve taşıt alım vergisinin yılbaşından itibaren yüzde 60 yükseltilmesi, bunun

LPG'li araçlar için 5 kata kadar artırılabilmesini kararlaştırdı. Kamu

bankaların özelleştirilmesi amacıyla yeniden yapılandırma komisyonu

oluşturuldu.Merkez Bankası 1 Aralık günü piyasaya likidite vermekten

vazgeçti. Dövize hücum azalırken ciddi boyutlara varan TL sıkışıklık nedeniyle

gecelik repo faizleri yüzde 1.700'lere çıktı. Borsa 7.977 seviyesine kadar indi.

Bu gelişmelerin ardından gelen IMF ile anlaşıldığı yönündeki haberler Borsa'yı

yüzde 20 yükseltti. Gecelik faiz oranları yüzde 1.500'lerden 180'lere indi. 6

Aralık günü ise Başbakan Ecevit'in IMF'den 10.4 milyar dolar geleceğini

söylemesi ile piyasalar sonunda rahat bir nefes aldı. Aynı gün Demirbank ve Park

Yatırım Bankasına da el konuldu.İŞADAMLARI HÜKÜMETİ

ELEŞTİRİYORPrograma destek veren işadamları Kasım krizinin ardından

hükümete yönelik eleştirilerini artırdılar. TÜSİAD, ATO ve TOBB arasında destek

konusunda tartışma başladı. Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli, son günlerde

yaşanan bazı olumsuzluklar karşısında yılmamak gerektiğini, Türkiye'nin bu

mücadeleden galip çıkmaktan başka alternatifi olmadığını

söyledi.ULUSLARARASI DESTEKAralık ayında uluslararası

kuruluşlardan Türkiye'ye yönelik olumlu destek moralleri artırdı. Moody's,

Türkiye'nin ülke döviz ve döviz cinsinden mevduat notlarını B1 ve B2 olarak

teyit etti. Moody's açıklamasında, ülke görünümünün de olumlu (pozitif) olarak

korunduğu bildirildi. Hazine, uluslararası bankalardan sağladığı 1 milyar

dolarlık sendikasyon kredisine ilişkin anlaşma imzalandı. Türkiye'nin,

Uluslararası Para Fonu'ndan (IMF) sağladığı 10.4 milyar dolar kredinin 2.8

milyar dolar tutarındaki dilimleri 28 Aralık'ta Hazine hesaplarına

geçti.YENİ YIL YENİ UMUTLARBorsa yeni yıla 9.437, dolar 677 bin,

mark da 322 bin liradan başladı. Bankacılık sektörünün sorunlarının ciddiyetini

anlayan hükümet bu konuda çalışmalar başlattı. Bankaları yakından izleyen

hükümet, ihalelerde yüksek faiz teklifi verilmemesi konusunda uyarıda bulundu.

Sakinleşen piyasalarda faizler yüzde 50'nin altına düşünce, İMKB 11 bin puanı da

aştı. Hala üzerindeki tedirginliği atamayan piyasalara moral verme sırası IMF ve

Dünya Bankası'na geldi.IMF 1. Başkan Yardımcısı Fischer, Türkiye'nin

krizden hızla çıktığını söyledi. Ardından Dünya bankası Başkanı James Wolfenson

Türkiye'nin krizden çıkmaya başladığını bildirdi. 3 Şubat'ta açıklanan enflasyon

rakamlarına göre TEFE yüzde 28.3, TÜFE ise yüzde 35.9'a indi. 2002 yılının

finans sektöründeki ilk operasyonunda İhlas Finans'ın faaliyet izni kaldırıldı.



Afyon Jeotermal Merkezi Isıtma Sistemi, Ekonomisi Ve Hava Kirliliğini Önlemedeki KatkKserofitlik Ve Su Ekonomisi ÖkofizyolojisiFloresanların EkonomikliğiVarlık Vergisi1987-1993 Türkiye Ekonomisi1983-1987 Türkiye Ekonomisi1980-1982 Türkiye Ekonomisi1923-1980 Türkiye EkonomisiSermaye Piyasası Kurulu (SPK)İMKB PazarlarıİMKB'de Kote İşlemiMilli Korunma KanunuAltın Kurallar5 Nisan KararlarıElliot Dalga KuramıDow KuramıDirectional MovementDikdörtgen FormasyonuDestek ve DirençBollinger Bands