Vadeli Borsa İşlemleri
 

Vadeli satış yapanlar,

fiyatın düşmesini bekleyenlerdir. Sahibi durumunda olmadıkları senetleri veya

malı bugün pahalıya satıp, ileride ucuza alarak teslim edeceklerini

hesaplayanlardır. Vadeli alım yapanlar ise, fiyatın yükseleceğini tahmin

edenlerdir. Bunların çoğunluğu, vadesi gelmeden yahut gelince aldıklarından

pahalıya, kârla devredebileceklerini düşünenlerdir.Örneğin bir kimse, X

şirketi hisse senetlerinin üç aya kadar yükseleceğini tahmin etmektedir.

"Stockbroker" firmalardan birine 1 milyar liralık üç ay vadeli alım yapmasını

emreder. Komisyoncu firmasıyla yapacağı anlaşmaya göre, sipariş bedelinin

belirli bir yüzdesini, normal zamanlarda %10'unu mevduat olarak yatırır.

Stockbroker da emri yerine getirir. Ancak alıcının vade tarihinde ödeyeceği 1

milyarı olmayabilir. Satmış olan kimsenin elinde de 1 milyarlık hisse senedi

bulunmayabilir.Senet kurunun satış anında 100,000 lira olduğunu

varsayalım. Satıcının kâr etmesi, hisse senedi kurunun 100,000 liranın altına

düşmesine bağlıdır. Tahmini gerçekleşirse, vade tarihinde spot market'den ucuza

alıp teslim etmeyi tasarlayabilir veya vade gelmeden fiyatın düştüğü anda alması

için kendi komisyoncusuna emir verebilir.Alıcının kâr etmesi, hisse

senedi kurunun 100,000 liranın üstüne çıkmasına bağlıdır. Vade tarihini

bekleyerek spot market'te kârla devretmeyi düşünebilir veya vade henüz gelmeden

kur belirli bir düzeye erişince hemen satması için stockbroker'a talimat

verebilir.Borsada kote edilmiş olan bütün senetler, vadeli piyasada

alınıp satılamaz. Vadeli borsa işlemlerinin özel kuralları vardır. Borsa

yönetimi, vadeli işlem konusu olabilecek senetler için ayrı bir liste tertipler.

Alınıp satılabilecek miktarlara da bir taban yahut alt sınır

koyar.Satıcı ve alıcı, spekülasyon zararlarını sınırlı tutmak için bazı

önlemler alabilirler. Ağır zarara uğramak ihtimalini önleyici formüllerden biri,

primli piyasa işlemidir. Primli piyasada işlem yapanlar, uğrayabilecekleri

zararı sınırlı tutmak için, götürü bir miktar ödeyerek gerektiğinde iptal etmek

üzere anlaşmaya bir kayıt koydururlar.Satıcı ve alıcı, stockbroker'a

sipariş verirken stop loss order ve stop order gibi limited order çerçevesinde

formüllerle işlemin olumsuz ihtimallerin zararını önceden kararlaştıracakları

bir azami miktarla sınırlayabilirler.Borsa alım-satımlarında zarar etmiş

veya bekledikleri kârı elde edememiş kişiler, ileride durumun uygun bir gelişme

göstereceğini umarak zaman kazanmayı tercih edebilirler. Bu takdirde, vade

uzatılır. Tamamlanmış olan bir vadenin uzatılmasına, report denir.Bear

market'de, yani kurların düşmesini öngören spekülasyonlarda, bazen satılmış

değerleri temin ederek teslim olanağı bulunmayabilir. Değeri düşen senetleri,

sahiplerinin satmak istemedikleri görülebilir. Böyle durumlarda, tahmini doğru

çıksa bile, spekülatör, taahhüdünü yerine getirememek tehlikesiyle karşılaşır.

Aranılan tahvil veya hisse senedi borsada satışa arzedilmiyorsa, satıcı bunları

ödünç alarak ve haliyle oldukça ağır bir bedel ödeyerek teslim edebilir. Bu

işlem deport terimiyle ifade edilir.



Afyon Jeotermal Merkezi Isıtma Sistemi, Ekonomisi Ve Hava Kirliliğini Önlemedeki KatkKserofitlik Ve Su Ekonomisi ÖkofizyolojisiZoraki KabulZihniyetZevk-Gerçeklik İlkesiYansımalı DüşünceYafes ve Sam KompleksiVücut ŞemasıVerbalizmVaroluşun EstetiğiÜst İletişimUyuz Keçi EtkisiUyumUlyses MetaforuTutum ÖlçekleriTutum DeğişimiTutumTutuklular İkilemiTransaksiyonel SüreçTransaksiyonel Analiz