İKİNCİ MURAD
 

Sultan II. Murad, 1421-1451 yılları arasında Osmanlı Devleti'ni

idare etti. Anadolu'da Timur ile yapılan savaşlar sırasında ülke topraklarından

çıkmış olan Balkanlar bölgesindeki önemli bölgeleri tekrar ülkesine kazandırdı.

Selânik şehrini de geri aldı. Orta Avrupa'ya doğru Macaristan ve Arnavutluk

bölgesine defalarca seferler yaptı. Çok sakin bir kişiliği vardı. Ve kendi

arzusu ile tahtını oğluna bırakarak dinlenmeye çekildi. Bunu fırsat bilen

düşmanın Balkanlar bölgesinde ülke topraklarını tekrar almak istemeleri üzerine

iktidarı yeniden ele aldı. Özellikle II. Kosova Meydan Muharebesi'ni kazanması,

Devletin Balkanlar bölgesinde güçlenmesini sağladı. Düşmanlarla yaptığı

savaşlarda başarı sağladıktan sonra iktidarı tekrar oğluna bıraktı.

Rahatına düşkün olmakla beraber, devlet işlerini hiç ihmal

etmezdi. Son derece kararlı ve olgun davranırdı. İyi silah kullanır. Alim ve

şairlerin koruyucusu idi. Devlet geleneğine ve ananelerine son derece

bağlıydı.

Orta boylu, hafif esmer tenli, geniş yüzlü, gülümser ve

kendisine çok yakışan bir çehresi vardı. Gözleri hafif çekik ve yeşildi.

Bakışları arslan bakışı gibiydi. Siyah ve biraz çatık kaşları vardı. Burnu

biçimliydi. Sarığı dedelerinin ki gibi burma ve sarma üsküflü olup aşağı tülbent

altında kalır görünmezdi. Çok cömert olup, fakirleri korur, yardım etmekten zevk

duyardı.

DÜZMECE MUSTAFA OLAYISultan İkinci Murad'ın tahta çıkışından yararlanmak isteyen

Bizanslılar, Mehmed Çelebi zamanında hapsettikleri Mustafa Çelebi'yi serbest

bırakıp ayaklanması için desteklediler.

Amaçları Osmanlı Devleti'nde taht

kavgası yaratmaktı. Anadolu beyliklerinden de Mustafa Çelebi'yi destekleyenler

oldu. Osmanlı yönetimine küskün olan bir takım komutanlar ve askerler de Mustafa

Çelebi'yi padişah olarak görmek istiyorlardı.Sultan İkinci Murad'ın

üzerine gönderdiği birlikleri Rumeli taraflarında yenen Şehzade Mustafa Çelebi,

Edirne'ye gelerek hükümdarlığını ilan etti. Ancak daha sonra Ulubat civarında

karşılaştığı Sultan İkinci Murad'ın ordusu karşısında direnemedi ve kaçmaya

çalıştı. Edirne'de yakalanan Mustafa Çelebi (Düzmece Mustafa) idam edildi.

1421 yılında Azeb ismiyle yeni bir askeri sınıf kurduran Sultan

İkinci Murad, Mustafa Çelebi ayaklanmasında baş rol oynayan Bizans'ın üstüne

yürüyerek İstanbul'u kuşattı.BEYLİKLERLE MÜCADELESultan İkinci Murad, Bizans'ın

kışkırtmaları ve Anadolu beyliklerinin destekleriyle ayaklanan 13 yaşındaki

küçük kardeşi Şehzade Mustafa'nın Bursa'yı kuşattığı haberinin alınması üzerine,

İstanbul kuşatmasını kaldırarak Anadolu'ya geçti ve isyanı bastırdı. Yakalanan

Şehzade Mustafa boğduruldu. Sultan İkinci Murad, Şehzade Mustafa olayını

da çözdükten sonra, devamlı olarak Osmanlı'ya karşı ayaklanan Anadolu

Beyliklerini etkisiz hale getiremeye karar verdi.

Sırasıyla Aydın, Menteşe, Teke ve Germiyan beyliklerine son

verildi.RUMELİ FAALİYETLERİRumeli'de de bir çok faaliyette

bulunan Sultan İkinci Murad, Sırbistan üzerine sefere çıktı. Sırbistan vergiye

bağlandı. Selanik, Makedonya, Teselya ve Yanya dolayları Osmanlı topraklarına

katıldı. Arnavutluk Osmanlı himayesini kabul etti. Ayrıca, ayaklanan Eflak Bey'i

Vlad'ın (Kazıklı Voyvoda) üzerine kuvvet gönderildi ve Eflak Beyliği yeniden

Osmanlı'ya bağlandı. Türklerin Balkanlar'daki bu başarıları Bizans ve

Avrupa'yı telaşa düşürmekteydi. Avrupa'da haçlı seferi hazırlıkları yapılıyordu.

Balkanlar'da Erdel Bey'i Hünyadi Yanoş'un Türkler'i pusuya düşürmesiyle 20 bin

şehit verildi. Bu başarılar Osmanlı Devletine bağlı bütün beylerin ayrılmalarına

neden oldu.

Osmanlı Ordusu bu kötü gidişe son vermek için çalıştıysa da

başarılı olunamadı. Ardı ardına alınan bu yenilgiler Haçlıları ümitlendirmişti.

Osmanlı ordusu Rumeli'de ilk defa böyle bir mağlubiyete uğramıştı. Haçlı ordusu

Tabur cengi denilen bir usül ile arabalara bağlı top bataryaları kullanıyor,

Osmanlı ordusu üzerlerine geldiğinde arabaları çember haline getirerek içine

saklanıyor ve toplarla dört bir yana ateş ederek Osmanlı ordusuna ağır darbe

vuruyordu.

SEGEDİN ANLAŞMASIHaçlı kuvvetleri kazanılan her başarı sonrası daha da güçlü ve

kuvvetli ittifaklar yaparak, Osmanlı Devleti'ne saldırmaya devam etti. Sırp,

Eflak, Erdel, Macar kuvvetleri ilerlemeye devam ediyordu. Niş

yakınlarında yeniden büyük bir kayıp verildi. Haçlı birlikleri Filibe'ye kadar

geldiler. Ancak soğukların şiddetlenmesi ilerlemelerine engel

oldu.Balkanlarda ardı ardına uğranılan yenilgiler, Osmanlı Devleti'ni

zor duruma soktu. Bizans'ın Avrupa'da tahrikleri devam ediyordu. Bu

şartlarda her ne pahasına olursa olsun anlaşmaktan başka çıkar yol yoktu. Sultan

İkinci Murad, barış için girişimlerde bulunarak, 12 Haziran 1444'de Segedin

Barış Antlaşması'nın yapılmasını sağladı. Barışın devamlı olmasını sağlamak için

de antlaşmaya taraf olan kralların yemin vermesi şart koşulmuştu. Bu

antlaşma ile Osmanlılar Balkanlar'da bir rahatlama sağlayarak, yeniden

toparlanmak için zaman kazanmışlardı. Ayrıca ilk defa bir sınır kavramı ortaya

çıkmış ve Tuna nehri belirleyici olmuştur.

ŞEHZADE MEHMEDSultan İkinci Murad, Segedin antlaşmasıyla birlikte tahttan

çekildi ve Manisa'ya gitti. Yerine henüz çocuk denebilecek yaşta olan Şehzade

Mehmed (Fatih Sultan Mehmed) tahta çıktı. Şehzade Mehmed'in tahta

çıkması Osmanlı Devleti içinde huzursuzluklara neden oldu. Avrupa'da

yeni bir Haçlı seferi hazırlıklarının başlaması üzerine Sultan İkinci Murad,

oğlu Sultan İkinci Mehmed tarafından bir mektupla Manisa'dan Edirne'ye davet

edildi. Bu arada krallar yeminlerini bozarak antlaşmaya aykırı hareket

etmiş ve yeni bir haçlı seferi düzenlemişlerdi. Sultan İkinci Mehmed'in

babasını ordunun başına davet eden meşhur mektubu şöyledir:Eğer

padişah iseniz, memleketin kötü bir zamanında başta bulunmamanız görevlerinize

aykırı bir harekettir. Silah başına geliniz. Eğer padişah ben isem, size itaat

etmenizi hatırlatıyorum ve emrediyorum. Silah başına geliniz.

VARNA SAVAŞISultan İkinci Murad büyük bir hızla Edirne'ye geldi. Osmanlı

Ordusunun başına geçti. Varna önlerine gelen Osmanlı Ordusu, Haçlılara karşı

saldırıya geçti. Haçlı Ordusunun Varna önlerinde bozguna uğratılmasıyla büyük

bir zafer kazanıldı (10 Kasım 1444). Varna Savaşı, Haçlıların

İstanbul'un Türkler tarafından fethedilmesini engellemek için yaptıkları son

girişim oldu. Bu savaş, Osmanlıları Segedin Antlaşmasına zorlayan

şartları tamamen değiştirdi. Sultan İkinci Murad, bir müddet sonra tahtı, yine

oğluna bırakarak çekildiyse de devlet adamlarının ısrarları sonucu tekrar

tahtına döndü.

İKİNCİ KOSOVA SAVAŞIVarna Savaşı'nın üzerinden dört yıl geçmişti ki, Macar Kralı

Jan Hunyad; Macar, Eflak, Leh ve Almanlardan oluşan ordusuyla Sırbistan'ı işgal

etti. Osmanlı topraklarına girerek Kosova'ya kadar geldi. Savaş, Jan

Hunyad'ın saldırısıyla başladı. Savaşın üçüncü günü sahte bir geri çekilmeyle

çember içine alınan Jan Hunyad ve ordusu, ağır bir yenilgiye uğratıldı (19 Ekim

1448). İkinci Kosova Savaşı sonunda Balkanlar kesin olarak Türk yurdu

haline geldi. Haçlılar bir daha Osmanlılara saldırma cesareti

gösteremediler.

MİMARİ ESERLERSultan Murad, memleketin bir çok yerinde, camiler, medreseler,

saraylar ve köprüler yaptırdı. Külliye binaları ile birlikte inşa edilen Bursa

Muradiye Camii ve Edirne Muradiye Camii kendi adını verdiği eserlerdir.

Ayrıca Edirne Gazi Mihal Camii, Amasya Yörgüç Paşa Camii, Filibe

Şehabeddin Paşa Camii, Üsküp Alaca İshak Bey Camii, Üsküp Sultan Murad Camii,

Edirne Şah Melek Paşa Camii, Edirne Beylerbeyi Camii ve Karaca Bey Camii yine

onun döneminde yapıldı. Yine Sultan İkinci Murad tarafından inşa

ettirilen Edirne Üç Şerefeli Camii'nin yanında bir medrese ve fakirler için bir

imarethane mevcuttur. Bu camiin duvarları ve mihrabı son derece güzel çinilerle

süslenmiştir. Ergene Nehri üzerindeki 170 ayaklı Uzun Köprüyü de Sultan İkinci

Murad yaptırdı. Sultan İkinci Murad, Ankara civarında Basıkhisar

nahiyesinin yakınında yaptırdığı büyük köprünün geçiş ücretini Mekke'ye

gönderilmek üzere ayırdı. Her yıl Surre-i Humayun denen özel memurlar ve

hacılardan meydana gelen bir alayı Kabe'ye gönderiyor, mukaddes yerlerin bakım

ve tamirini yaptırıyordu. Sultan İkinci Murad kitaplar yazdırmış, başka

dillerde yazılı kitapları Osmanlı diline çevirtmiştir.

Kronoloji1421Çelebi Mehmed'in ölümü.

II. Murad'ın Bursa'da tahta çıkışı.

1422 Mustafa Çelebi'nin (Düzmece) ortadan kaldırılması.

II. Murad ile Mustafa

Çelebi arasında Ulubad olayı.

II. Murad'ın Rumeli seferi.

İstanbul'un 6.

defa kuşatılması.

1423 Eflak, Arnavutluk ve Mora seferleri.

1424 Kuzey Karadeniz'in Sinop Bölgesi'nde Çandaroğlu İsfendiyar Bey'in itaat

altına alınması.

Çandaroğlu Beyliği'ne son verilmesi.

Osmanlı Devleti ile

Bizans arasında barış antlaşması.

Sırbistan, Eflak ve Macaristan ile

anlaşmalar imzalanması.

Devlet idaresinde örgütlenme, dini işlerin

örgütlenmesi için Şeyhülislamlık makamının kurulması.

1425 Molla Fenarî'nin ilk Şeyhülislâm olarak tayini.

1426 İzmir Bey'i Cüneyd'in idamı.

Teke Beyliği'nin Devlet topraklarına

katılması.

1428 Germiyan Beyliği'nin Osmanlı ülkesine katılması.

1429 Anadolu'nun manevi koruyucusu Hacı Bayram Veli'nin vefatı.

Emir Sultan'ın

ölümü.

1430 Selânik'in fethi.

Gelibolu zaferi.

1431 Yanya'nın fethi.

1432 Sultan II. Murad'ın oğlu Fatih Sultan Mehmed'in Edirne'de

doğumu.

1435 Osmanlılara karşı Macaristan, Sırbistan ve Eflak Hükûmetleriyle ittifak eden

Karaman Beyi İbrahim Bey'in ortadan kaldırılması.

Sırp ve Eflak

hükümdarlarının Osmanlı tabiyetine girmeleri.

1439 Semendire'nin alınışı.

Macar kralı II. Albert'in

mağlubiyeti.

1441 Başarısız Belgrad kuşatması.

1443 Macar Yanko Hunyad'ın kumandasındaki Haçlı ordusunun Niş ve Derbendi

almaları.

1444 Yalvaç Muharebesi.

Segedin barışı.

II. Murad'ın kendi isteği ile

tahttan çekilişi ve yerine şehzadesi II. Mehmed'in tahta çıkışı.

II. Murad'ın

Edirne'den Manisa'ya hareketi.

Segedin barışının bozulması ve devlete harp

ilanı.

Fatih'in babasını tekrar tahta oturması için göreve

çağırması.

Varna zaferi.

1445 Sultan Mehmed'in tahtı babasına bırakıp, Manisa'ya çekilmesi.

Edirne'de

II. Murad'ın ikinci defa tahta çıkışı.

1446 Sultan II. Murad'ın Mora seferi ve Mora despotluğunun vergiye

bağlanması.

1447 Arnavutluk'ta İskender Bey isyanı ve Kroya-Akçahisarın ilk kuşatması.

I.

Mehmed'in oğlu Şehzade Bayezid'in doğumu.

1448 I. Kosova zaferi.

1449 I. Mehmed'in Dulgadiroğlu Beyi'nin kızıyla Edirne'de

evlenmesi.

Arnavutluk'un fethi.

1450 I. Murad'ın son Arnavutluk seferi ve Kroya-Akçahisar'ın ikinci kez

kuşatması.

1451 Sultan II. Murad'ın ölümü ve Bursa'da defnedilmesi.

Sultan II. Mehmed'in

ikinci defa törenle tahta çıkışı.

Kaynaklar:http://www.kultur.gov.tr

http://sanliosmanli.blogcu.com

http://www.osmanli700.gen.tr