Neo-Liberalizm
 

Klasik liberalizmin babası John Locke'dur. Ancak öğretisinin

bazı unsurlarını İ.Ö. 4. yüzyılda Romalı Stoacıların düşüncelerinde bulmak

mümkündür. 1690 yılında yayınlamış olduğu Second Treatise on Government adlı

kitabında Locke, kişi ile devlet arasındaki ilişkiler hakkında üç önemli kavram

geliştirmiştir. Birincisi, sivil hükümetler kurulmadan önce kişiler, işbirliği

içinde bulunan sosyal gruplaşmalar halindedir. İkincisi, kişiler, siyasi topluma

girerken doğal bazı hakları beraberinde getirmektedir; bu haklardan ticari

mübadelelerle vazgeçilemeyeceği gibi, devlet de bu hakları kaldıramaz. Üçüncüsü,

hükümet, bu hakları himaye edemiyorsa veya buna istekli değilse, toplumun

üyeleri bu hükümeti devirmekte ve daha etkili bir hükümet getirmekte haklı

olurlar.18. ve 19. yüzyıllarda, ekonomistler, piyasalarda mevcut olan ve

kendi kendini düzenleyen faktörler sayesinde kaynakların sürekli olarak en fazla

değer verilen kullanımlara yöneldiğini ve ekonomik kalkınma sağladığını

açıklamışlardır.Açık piyasaların, israfı kaldırmak ve tüketici

isteklerindeki değişmeleri süratle cevaplandırmak hususundaki rolüne ağırlık

veren klasik liberaller, piyasaya girişi önleyen ve rekabeti sınırlayan

tertiplere karşı çıkmışlardır.Klasik liberaller, belediye hizmetlerinin

kurulmasına, mesleklere girmek için lisans mecburiyetinin konmasına, dış

ticarete sınırlamaların getirilmesine, göçlere kota konmasına ve devlet

kuvvetinin rekabeti önlemesine karşı çıkmaktadır. Bunlara rağmen klasik

liberaller, tam laissez faire nin savunucuları değildir. Devletin yapmasını

istedikleri şeyler milli savunma, polis kuvvetleri, sağlık, sanayi güvenliği

liman ve baraj gibi yatırım projelerinin yapımı, yaratıcılığı teşvik etmek için

patent sistemi, sağlam ve emniyetli bir paranı sağlanmasıdır.Klasik

liberalistler gibi neo-liberalistler de kişinin ekonomik ve manevi yükselmesini

savunmaktadır. Klasik liberalistlerden farklı olarak neo-liberalistler, devletin

piyasada fırsatlar yaratmak ve kişilerin, özellikle toplumun en fakir üyelerinin

durumlarını düzeltmek için daha aktif bir rol oynamasını ileri

sürmektedirler.Jeremy Bentham, John Stuart Mill, T.H. Green, Alfred

Marshall, A.C. Pigou, J. A. Hobson, John Dewey, John Maynard Keynes, John

Kenneth Galbraith ve John Rawls gibi neo-liberalistler, gelirden ve servetten

artan oranlı vergi alınmasını, devletin eğitim, sağlık, park ve şehir

plancılığını finanse etmesini, çeşitli sanayilere sübvansiyon vermesini

(marjinal bir arz birimi üretmenin sosyal maliyetinin sosyal faydasına eşit veya

ondan büyük olması şartıyla), miras yolu ile intikal eden servetin

vergilendirilmesini ve kaynak işsizliğini azaltmak için toplam talebin

yönetilmesini savunmaktadırlar.Neo-liberalistler, kişisel hürriyeti

pozitif bir şekilde tanımlamakta ve sosyal reform için kanunların kullanılmasına

karşı çıkmaktadırlar. Klasik liberalistlerden farklı olarak, neo-liberalistler

kişilerin topluma doğal bazı haklarla girdiklerini kabul etmemektedir. Özel

mülkiyeti, kişisel hürriyeti ve açık piyasaları en geniş kitleler için en büyük

faydayı sağladıkları için savunmaktadır.Uygulamada müdahalenin

boyutlarını ve sınırlarını tespit konusunda sezgiyle hareket etmesine karşın,

neo-liberalizm Batı demokrasilerinde son yüzyılda çok büyük etki yapmıştır.

Ancak neo-liberalizm, zamanla sosyalist programlara yakınlaşmış ve sanayiyi

millileştirmeye doğru kaymıştır.Çok az kontrol ile süratli sonuçlar

sağlayan programlar, zamanla daha fazla kontrole ihtiyaç yaratmış, sanayinin

millileştirilmesi kaçınılmaz olmuştur. Hükümet kontrolünün tırmanma eğilimi

klasik liberalistler tarafından tahmin edilmiştir. 1944 yılında The Road to

Serfdom adlı eserinde Friedrich A. Hayek ve 1951 yılında Socialism adlı

eserinde Ludwig von Mises, müdahalenin bu şekli alacağını önceden tahmin

etmişlerdir.Müdahale sonucu kurulmuş olan bürokrasiler, ekonominin bir

çok sahasında özel karar vermenin yerini almışlardır. Bunun sonucunda teşebbüs

gayreti çok gerilemiş bulunmaktadır. Neo-liberalizm refah devletinin içinde

bulunduğu karışıklık ortamında gerilememiş olsa bile, başlangıçtaki

çekiciliğinden çok şey kaybetmiştir.



Afyon Jeotermal Merkezi Isıtma Sistemi, Ekonomisi Ve Hava Kirliliğini Önlemedeki KatkKserofitlik Ve Su Ekonomisi ÖkofizyolojisiFloresanların EkonomikliğiVarlık Vergisi1987-1993 Türkiye Ekonomisi1983-1987 Türkiye Ekonomisi1980-1982 Türkiye Ekonomisi1923-1980 Türkiye Ekonomisi19 Şubat KriziSermaye Piyasası Kurulu (SPK)İMKB PazarlarıİMKB'de Kote İşlemiMilli Korunma KanunuAltın Kurallar5 Nisan KararlarıElliot Dalga KuramıDow KuramıDirectional MovementDikdörtgen FormasyonuDestek ve Direnç