Sadece "Beklenti" Yeterli mi? (1)
 

Şehirden 100 kilometre uzaktaki dev bir fabrikayı

tüm sorumluluklarıyla yöneten

Birkaç üniversite bitirmiş

Birden fazla dil bilen

Önemli bir toplantıya katıldığı zamanlar dışında

kravat dahi takmayan

Lojmanda oturup sakin bir aile hayatı süren

deneyimli genel müdür Kaybeden (Loser) olarak yansıtıldı. Buna karşın,

Yoğun trafiğin aktığı caddelerdeki granit kaplı

plazalarda bütün gün bilgisayar başında oturan

Bire bin katarak kendisini pazarlamayı çok iyi

bilen

Son derece basit konuları kendi bilgisizliğine

rağmen olabildiğince karmaşıklaştırarak kafa bulandıran

Sağdan-soldan duyduğu moda kelimeleri olur-olmaz

kullanan

İşyerinden çıktıktan sonraki zamanını ise değişik

birtakım amaçlarla barlarda geçiren

En pahalı giysilere inanılmaz paralar harcayan Dinamik çağın genç ve başarılı çalışanları ise Kazanan (Winner) olarak

nitelendirildi. Bu kişiler aynı zamanda yeni ekonominin, değişimin, yükselen

değerlerin temsilcisi olarak baş tacı edildi.

İşte bu dönemde, Çağı yakalamak ve Geride kalmamak uğruna, ne iş yaptığı

net olarak anlaşılmayan birçok kuruluştan, Değişen çağın gereği olarak,

inanılmaz paralar ödendi ve ne işe yaradığı hala açıklanamayan bir sürü mal ve

hizmet alındı. Bu süreç, Dünyanın birçok ülkesinde yaşandı ve sonunda, deyim

yerindeyse, iş hayatı tıkandı. Tıkanma sözcüğü her ne kadar oldukça iddialı

gibi görünse de, ne yazık ki doğru. Evet, ne yazık ki, elle tutulur bir varlığı

olmayan ve finansal olarak son derece zayıf birçok kuruluş, Vizyonerlik ve

Liderlik görüntüsü altında imaj pompalayarak halka sadece Beklenti sattı. Bu

sayede, beş kuruş etmeyecek şirketlerin hisseleri inanılmaz rakamlara fırladı.

Hisse başına düşen mal varlığının (Defter değeri) son derece düşük olduğu, yani,

hisse fiyatı ile kuruluşun tasfiyesi durumunda hissedarların alacağı rakkamın

arasında inanılmaz uçurumlar bulunan yeni yetme birçok "İki masa – bir kasa"

şirket, Yeni ekonominin kahramanı olarak göklere çıkarıldı.

Bu durum 1987 - 2000 yılları arasındaki Tatlı hayat döneminde sahte bir

büyüme ortaya çıkardıysa da, 2000 yılının sonu itibarıyla açıklanan finansal

sonuçlar ile birlikte işin içyüzü açığa çıkınca her şey tersine döndü. Bu

gelişmeler Türkiye de dahil olmak üzere, tüm ülkeleri etkiledi ve 2001 yılının

başından beri Türkiye'de yaşanan krizin altında yatan nedenlerin arasında yer

aldı. Bu krizi yaratan tek suçlu sanki Türkiye'deki devlet yöneticileriymiş gibi

gösterilse de, sözettiğimiz bu istenmeyen durum, Dünyadaki genel eğilime paralel

olarak seyretti. Ancak yaşadığımız olaylar bize salt "Beklenti" ve "Kehanet"

üzerine odaklanmış sahte bir şişkinliğin artık sona erdiğinin işaretlerini

veriyor.

Yukarıda sözünü ettiğimiz, salt "Beklenti" üzerine spekülasyonlar yapılarak

gereğinden fazla şişirilen, ancak, gerçek yüzü ortaya çıkınca yatırımcılar

tarafından terk edilen birçok "Yeni Ekonomi" şirketinin, "Pazar değeri" diye

adlandırılan başarı kıstasında %97'lere varan kayıplarla karşılaştığını hepimiz

biliyoruz.

Medyada pompalanan cazip yüzlerinin altında yatan kısmına bakıp ayrıntılara

indiğimizde ise, bu şirketlerin dikkat çekici bazı ortak noktaları olduğunu

kolaylıkla görüyoruz. Bu noktaların ise, uzun vadeli yatırımcıları bu

şirketlerden uzak tutmaya yetecek derecede önemli olduğunu değerlendiriyoruz. Bu

ayrıntıları ise, bir sonraki yazıda inceleyeceğiz.