Oksijen
 

Oksijen olmadan hiç bir canlı var olamaz.

Nefes alırken havayla birlik*te oksijeni de içimize çekeriz; oksi*jen kana

karışır ve kandaki alyu*varlar sayesinde vücutta dolaşır. Ok*sijen kimyasal

bileşimlerde de yer alır: besinlerdeki karbonla birleşe*rek solunumla dışa

attığımız karbon dioksiti meydana getirir. Vücudumu*za enerji verir ve vücut

sıcaklığının değişmemesini sağlar. Bu son derece önemli görevleri nedeniyle,

havasız*lık veya oksijensiz hava (daracık, di manii yerler), solunumun durmasına

kadar varabilen ağır bozukluklara yol açabilir. ISI VE IŞIK

Yanma olayını (oksijenin katılma*sıyla meydana gelen ve ısı çıkaran

kimyasal tepkilerin tümü) ilk defa Lavoisier inceledi. Yanabilir denen

maddelerin bir kısmı karbondur (C); bu maddeler yanarken, bileşimlerin-deki

karbon, havanın oksijeniyle bir*leşerek dumanda bulunan karbon dioksit (CO2) ve

karbon monoksit (CO) gazlarını verir. Ateş denen gözle görülür yanma,

çok miktarda oksijen harcayan, buna karşılık ısı ve ışık yayan şiddetli bir

kimyasal tepkimedir. Sözgelimi bir otomobil motorunda, ağırlık olarak l kısım

yakıtın yanması için 14 kısım hava gerekir ve bu çok büyük bir ha*cim tutar

(çünkü bir metre küp hava ancak 1,3 kilo gelir).DOĞAL OKSİJEN VE SANAYİ

OKSİJENİ Oksitlerin oluşumu, oksijenin çe*şitli maddelerle karıştığı az

veya çok şiddetli, az veya çok yavaş kimyasal tepkilerin bir sonucudur. En kolay

oksitlenen maddeler arasında ma*denler yer alır. Örneğin, oksijen demiri

paslandırır. Çok miktarda tüketildiği halde at*mosferdeki oksijen

miktarı pek de*ğişmez. Gerçekten, hayvanlar âlemi*nin tükettiği oksijeni

bitkiler yerine koyar: çünkü bitkiler havadan kar*bon dioksit alır, bunun

karbonunu alıkoyduktan sonra oksijenini geri verir. Sanayide sıvı

havanın damıtılması yoluyla elde edilen saf oksijen ma*denî tüpler içinde

basınçlı olarak satılır. Saf oksijen şiddetli bir yanma sağlar: basınçlı

oksijenle beslenen gazlı, asetilenli, hidrojenli veya bu-tanlı hamlaçlar

madenleri birbirine kaynatabilir veya kesebilir. Saf oksijen canlılar

için de yararlı*dır; bazı hastaları bir oksijen çadırına yerleştirmekle

kurtarmak müm*kündür. Saf oksijen uçaklarda, denizaltılarda v.b. yapay atmosfer

(ba*sınçlı hava) yaratmağa da yarar. Ama bunun için oksijen dozunu çok iyi

ayarlamak gerekir: çok fazla oksijen, dağcıların çok yükseklerde hissetti*ğine

benzeyen sarhoşluğa yol açar. Son yıllardaki araştırmalardan

an*laşıldığına göre, oksijen, yüksek ba*sınç altında zehirlenmelere yol

aç*maktadır. Nitekim 10 atmosferlik ba*sınç altında mantarların büyümesi

durmakta, ıslak fasulye taneleri üç günde ölmekte, bakterilerin gelişme*si

önlenmekte, böceklerle yumurta*ları ise bir gün bile dayanamadan canlılığını

kaybetmektedir.



Siyaset, Bilim Ve Tarih Bilinci (Doğan Özlem )The Benefits Of TreesEnerji TasarrufuAlternatif Ucuz Enerji KaynaklarıErozyonun Tanımı Ve ÇeşitleriDünyamızın HareketleriDoğalgazDeve KuşlarıTeknolojik CellatlarımızKüresel IsınmaÇimento İşkolu Ve SorunlarıAtmosferin Başlıca Gaz KirleticileriNükleer EnerjiYapay KristallerHyrogen Fuel  The Fuel Of FutureKentiçi Ulaşımı Ve Çevre SorunlarıPrcı HakkındaÇevre Kirliliği Ve SonuçlarıSivil SavunmaUluslararası Hukuk Ve Çevre