Toprak Aşınması
 

Bitmez Tükenmez Bir

EtkiYerkürenin bizim bulunduğumuz bölgelerinde su en önemli aşındırma

etkenidir. Yağmur suları vadilerin yamaçlarından dereler halinde akar ve

ırmaklarla akarsuların yataklarında toplanarak geçtiği yerde vadiler açar. Suyun

bazı kayaları (özellikle kireçtaşı kayalarını) oyarak düdenler ve mağaralar

meydana getirdiği de olur. Aynı şekilde deniz suları da yalıyarların tabanlarını

aşındırır ve sonunda yalıyar çökerek «geriler».Dağlarda ve soğuk iklimli

bölgelerde don olayının aşındırıcı etkisi çok güçlüdür. Toprağın çatlaklarından

içeriye sızan su donunca hacmi genişler ve kayaları içten parçalar. Bu soğuk

bölgelerde karların oluşturduğu buzullar da geniş vadiler oyan önemli bir

etkendir.Özellikle hızını ve şiddetini kesecek hiç bir engelin

bulunmadığı çöllerde rüzgârın etkisi çok fazla olur. Yerden kaldırdığı kum

tanelerini yüzey şekillerinin üzerine savuran rüzgâr, kayaların diplerini

aşındırır ve koskoca kayaları bir mantar biçimine sokabilir.Nihayet,

çevresindeki doğadan düşüncesizce yararlanmağa kalkışarak, rüzgârın önüne büyük

bir engel olarak çıkan tepeleri ya da ormanları ortadan kaldıran, suların

toprağa sızmasını kolaylaştıracak galeriler açan insanoğlu da, bütün bu

aşındırma olaylarının etkisini arttırmakta yardımcı olur. Böylece aşındırma

olayları hiç durmaksızın '''Dünya'nın yüzey şekillerini bozar ve değiştirir;

yeryüzünün görünümünü durmadan değiştirir.Toprak Aşınmasına Karşı

Korunmaİnsanoğlu, tarlasını ve evini korumak için toprak aşınmasıyla

savaşmak zorundadır. Dağların yamaçlarında, yağmur ve kar sularının akıp gitmesi

için enlemesine hendekler^ açar. Ovalarda, rüzgârı engelleyecek sıra halinde

ağaçlar diker. Tepelerin eteklerini ve kıyı kumullarını ağaçlandırarak toprağın

ya da kumun kaymasını önler. Deniz akıntılarını yavaşlatan dalgakıranlarla

kıyıları denizin etkisinden korur.(Solda) Nevada'da

(A.B.D.) «Fil Kayası». Don, yağmur suları ve toz-toprak taneciklerini de

sürükleyen şiddetli rüzgâr el ele vererek, bu kaya parçasını bir heykeltıraş

gibi yontmuş ve ortaya, pek de dengeli olmayan biçimiyle âdeta bîr sanat eseri

çıkmıştır: günün birinde, doğanın yonttuğu bu taştan hayvan da, aşınma etkisiyle

yok olacaktır.(Sağda) Nevşehir dolaylarındaki ünlü peribacaları, toprak

aşınmasının en belirgin görüntülerindendir. Kiminin tepesinde sert kaya

parçalarından birer takke bulunan, kiminin içi oyularak konut veya kilise haline

getirilmiş bu garip taşlar, yağmur sularının aşındırdığı tüflerden (yumuşak

yanardağ kayacı) oluşmuştur.



İçimizdeki Çocuk-(Doğan Cüceloğlu)Sorun Çözme Teknikleri (Doğan Şahiner )Dişleriyle Doğan BebekSiyaset, Bilim Ve Tarih Bilinci (Doğan Özlem )The Benefits Of TreesEnerji TasarrufuAlternatif Ucuz Enerji KaynaklarıErozyonun Tanımı Ve ÇeşitleriDünyamızın HareketleriDoğalgazDeve KuşlarıTeknolojik CellatlarımızKüresel IsınmaÇimento İşkolu Ve SorunlarıAtmosferin Başlıca Gaz KirleticileriNükleer EnerjiYapay KristallerHyrogen Fuel  The Fuel Of FutureKentiçi Ulaşımı Ve Çevre SorunlarıPrcı Hakkında