Güneş sisteminin en büyük krateri Mars'ta
 

Marsta bir göktaşının çarpmasıyla oluşmuş dev bir krater keşfeden Amerikalı astronomlar, bunun Güneş Sisteminin en büyük krateri olduğunu ve aynı tarihlerde Dünya üzerinde meydana gelen benzer bir olayda Ayın oluştuğunu düşünüyorlar.







PARİS - ABDnin prestijli üniversitesi Massachusetts Institute of Technologyden (MIT) bir ekibin geliştirdiği yeni bir yöntemle yapılan gözleme göre, bu çarpışmanın etkisiyle oluşan ve şu anda kısmen silinen yaklaşık 10 bin km uzunluğundaki eliptik biçimli krater, Kızıl Gezegenin Tharsis bölgesinde bulunuyor.







Amerikalı bilim adamları İngiliz Nature dergisinde yayımladıkları bilimsel makalelerinde, asteroidin çarpmasının Marsın yarıkürelerinden birinin diğerinden neden daha alçak ve daha ince kabuklu olduğunu açıkladığını düşünüyor.



Kızıl Gezegenin iki yarıküresi arasındaki fark, hala çözülmemiş sorulardan biri. Marsın ovalardan oluşan kuzey yarıküresi kısmen daha düzken, güney yarıküresi kuzeye göre daha ince kabuklu ve daha dağlık araziden oluşuyor.



Bilim adamları bununla ilgili iki teori sunarken, birinden birini seçmek için şimdiye dek hiçbir kanıt elde edilemedi. Bunlardan biri, Marsa dev bir asteroid ya da kuyrukluyıldız çarpması; diğeri, gezegenin mantosunun büyük ölçüde yükselmesi.



Araştırmanın başındaki Profesör Jeffrey Andrews-Hanna, kuzey havzası adını verdikleri ve düzgün olmayan bir çarpmayla oluşan bu dev kraterin, Güneş Sisteminde şimdiye dek bilinen en büyük kraterin dört katı büyüklüğünde olduğunu belirtti.



Dergideki ikinci bir makalede de, California eyaletinin Pasadena kentindeki California Institute of Technologyden (Caltech) bir ekip, üç boyutlu simülasyonların yardımıyla, çarpmanın açısını, hızını ve göktaşının büyüklüğünü hesapladı. Buna göre, çarpmanın açısı 30 ila 60 derece, hızı saniyede 6 ila 10 km ve gökcisminin çapı 1600 ila 2700 km.



Santa Cruzdaki California Üniversitesinden üçüncü bir ekip de, çarpışmanın etkisiyle Mars kabuğunun tepkisini incelemek için bir model oluşturdu. Bilim adamları, modellerinde bu çarpışmanın etkisiyle gözlemlenen kraterle aynı büyüklükte bir çukur oluştuğunu, Kızıl Gezegenin geçmişte olduğu gibi manyetik alanının değiştiğini ve düzlüklerin oluştuğunu gördü.







AA





03 Temmuz 2008 Perşembe