Atatürk'ün önemli sözleri
 

Saltanat'ın kaldırılması ile ilgili olarak 20 muhalefet imzası ile tasarıyı komisyona taşıyan muhalefet, Saltanat'ın kaldırılmasını görüşürken, görüşmenin yapıldığı salona Mustafa Kemal Atatürk gelir ve şu tarihi konuşmayı yapar.



Egemenlik ve saltanat hiç kimse tarafından hiç kimseye, ilim icabıdır diye; görüşme ile, münakaşa ile verilmez. Egemenlik, saltanat kuvvetle, kudretle ve zorla alınır. Osmanoğulları, zorla Türk milleti'nin egemenlik ve saltanatına el koymuşlardı; bu musallat olmalarını altı asırdan beri devam ettirmişlerdi. Şimdi de, Türk Milleti bu mütecavizlerin hadlerini ihtar ederek, egemenlik ve saltanatını, isyan ederek kendi eline açıkça almış bulunuyor. Bu bir olupbittidir. Söz konusu olan; millete saltanatını, egemenliğini bırakacak mıyız, bırakmıyacak mıyız? Meselesi değildir. Mesele zaten olupbitti haline gelmiş bir hakikati ifadeden ibarettir. Bu, mutlaka olacaktır. Burada toplananlar, Meclis ve herkes meseleyi tabiЃ® görürse, fikrimce uygun olur. Aksi takdirde, yine gerçek gerektiği şekilde ifade olunacaktır. Fakat ihtimal bazı kafalar kesilecektir. (1922)



Bu konuşma, etkisini gösterir ve ardından Saltanat kaldırılacak Cumhuriyet ilan edilir.