SAPLANTI HASTALIĞI
 

TARİHÇE



Obsesyon kelimesi halk arasındaki ifadesiyle saplantı veya

takıntı latince rahatsız etme anlamında kullanılan "

obsideratum" ya da "obsidere" kelimesinden alınmıştır.







18. yüzyıl Trevoux cizvitlerinin düzenledikleri sözlükte

"obsesyon" kavramı zararlı düşünce takıntıları olan ya da

öyle sanılan kişilerin durumu olarak tanımlamıştır.







Efsanelere, edebi bir çok esere konu olmuş olan saplantı

hastalığı en çarpıcı ve meşhur örneğini Shakespearein

Macbeth adlı eserinde bulmuştur. Lady Macbethin etkisiyle

kocası Macbeth , Kral Duncanı öldürür ve L. Macbethde bir

el yıkama hastalığı başlar. "Arabistanın bütün parfümleri

getirilse bu elin kirleri temizlenemez" der ve ellerini

yıkamaya devam eder.







Toplum içinde saplantı hastalığı yüz kişiden iki veya üçünde

görülebilir. Başlangıç yaşı ortalama 20 yaş civarındadır.

Hastaların yaklaşık üçte ikisi 25 yaşın altında hastalığa

yakalanırken, yüzde on beş kadarı da 35 yaş sonrasında

hastalığa yakalanmaktadır. Erkeklerde görülme yaşı kadınlara

göre daha küçüktür. Erkeklerde 6- 15 yaş arası sıklıkla

görülürken, kadınlarda 20- 29 yaş arasında daha sık

görülmektedir.







Sosyo-kültürel faktörlerden de etkilenebilen saplantı

hastalığı bekarlarda evlilerden daha fazla görülmüştür.







Birinci derece akrabası hasta olanlarda görülme riski daha

fazla bulunmuştur.







TANIM



Obsesyon ( saplantı-takıntı) insanın aklına istenmeden,

elinde olmadan gelen rahatsız edici düşüncelerdir. Bu

düşünceler geldiği zaman kişide büyük bir sıkıntı oluşur ve

kişi bu sıkıntıları ortadan kaldırmak için bazı uygunsuz,

kendini yapmaktan alıkoyamadığı ve saçma bulduğu yineleyici

hareketler yapmaya başlar. Bu hareketlere de kompülsiyon (zorlantı)

adı verilir. Mesela kirlilik düşünceleri olan kişilerin sık

sık ellerini yıkaması kompülsiyona bir örnektir. Bu

düşünceler ve eylemlerin zamanla şiddeti artar ve kişinin

günlük hayatının büyük bir kısmını işgal etmeye başlar.

Sonuçta kişinin işlevselliği önemli ölçüde etkilenir ve bu

durum tedavisi şart olan bir hastalık haline gelir.

Kaynak: HamileBilgi