Gebelik ve kaşıntılar
 

Gebelik ve kaşıntılar



[/b]



Gebelik sırasında kadınlar daha önceden yaşamadıkları

pekçok değişik durumla karşılaşabilirler. Özellikle ilk

gebeliğini yaşayanlarda bu durumlar bebeğin sağlığı, ve

ona zarar verip vermeyeceği konusunda endişeye neden

olabilirler.



Gebelik sırasında anne adayını hem fiziksel olarak hem de

bebeğine zarar gelip gelmeyeceği konusunda endişelendiren

durumlardan birisi de kaşıntılardır.



Pekçok kadın gebeliğin seyri sırasında vücudun belirlli

bölgelerinde ya da genelinde değişik derecelerde kaşıntı

sorunu yaşar. Kaşıntılar çoğu zaman hem anne adayı hem de

bebek açısından tehlike oluşturabilecek bir durumun habercisi

değildir. Ancak bazı özel durumlar da söz konusu

olabilmektedir



Özellikle hızla büyüyen karın ve memeler etrafında

kaşıntının olması son derece normaldir. Bu bölgeler

etrafında oluşan çatlakların şilk belirtisi kaşıntıdır.

Hormonal değişimler de ciltte hassasiyeti arttırarak

kaşıntıya yol açabilir.



Cilt gebelik sırasında nortmalden daha aktif bir organdır.

Hem kan akımları artar hem de ter bezlerinin çalışması

hızlanır. Buna bağlı olarak meme altlarında, kasıklarda ve

diğer cilt kıvrımlarında terlemeye bağlı döküntü ve

kaşıntılar olabilir. Bu bölgelerde cilt mantarı gelişebilir

ve bu enfeksiyonlar da kaşıntıya yol açabilir.



Vajina çevresindeki kaşıntılar genital mantar

enfeksiyonuna, anüs çevresindeki kaşıntılar ise hemoroid ya

da basrak parazitlerine bağlı olarak ortaya çıkabilir.



Artan östrojen düzeylerine bağlı olarak avuç içi ve ayak

tabanlarında kızarıklık görülebilir ve bu tabloya

kaşıntı eşlik edebilir. Durum doğumdan hemen sonra

leyerek kaybolur.



Bunun dışında gebe olmayan bir insanda kaşıntıya neden

olabilecek egzema, cilt kuruluğu, besin alerjileri gibi durumlar

da gebelikte kaşıntının altında yatan neden olarak

karşımıza çıkabilir.



Son olarak ise gebelik kaşıntıları gebeliğe bağlı cilt

hastalıkları ya da daha da önemlisi safra yolları ile ilgili

problemlerin belirtisi olabilir.



Hemen herkeste görülebilen basit kaşıntılar ile başa

çıkmak için alınabilecek basit önlemler vardır. Bunlardan

en basiti çok sıcak su ile banyo yapmaktan

kaçınmaktır.Sıcak su cildi kurutarak elastikiyetini azaltır.

İdeal olan ılık su ile banyo yapmaktır. Banyo sonrası sabun

ve şampuanı iyice durulamak ve yumuşak bir havlu ile iyice

kurulamak önemlidir. Bazı parfümler ciltte rahatsızlığa

neden olabileceğinden kokusuz kremler ile vücudu nemlendirmek

yararlı olacaktır.



Yulaf özlü şampuan ve sabunların ciltteki basit

kaşıntıları gidermekte etkili olduğu bilinmektedir.

Ülkemizde de satılan bu tür ürünlerin tercih edilmesi

yararlı olabilir. Bol ve pamuk bazlı kıyafetlerin tercih

edilmesi, günün çok sıcak saatlerinde sokağa çıkılmaması

da alınabilecek basit ama etkili önlemlerdir.



PUPPP



Gebe kadınların yaklaşık %1'inde göbek

çevresinde kaşıntılı kırmızı kabarıklıklar ortaya

çıkar. Bu durum gebeliğin kaşıntılı ürtiker plakları ve

papülleri olarak (pruritic urticarial papules and plaques of

pregnancy (PUPPP) olarak adlandırılır. PUPPP gebeliğin

son 3 ayında ve ilk bebeğini bekleyen ya da çoğul gebelik

yaşayan anne adaylarında daha sık görülen bir durumdur.

Kızarıklıklar ilk başta karın çevresinde ve çoğu zaman

eğer varsa karın çatlaklarının etrafında başlar ve giderek

kalçalara, bacaklara ve hatta kollara doğru yayılır. Bu durum

hm anne adayı hem de bebek için zararsız olmakla birlikte

bazen çok rahatsız edici boyutta kaşıntıya neden olabilir.



Tanısı cilt doktoru tarafından konur. Tedavisinde ise

rahatlatıcı kremler ve gerekli durumlarda alerji ilaçları

kullanılır. Bu tedaviye dirençli olan nadir durumlarda

ağızdan alınan steroidlerin kullanılması gerekli olabilir



PUPPP genelde doğumdan sonra birkaç gün içinde

kendiliğinden kaybolur. Nadiren doğumdan sonra birkaç hafta

daha devam edebilir. Dah anadir olarak ise gebelik sırasında

değil doğumu takip eden birkaç gün içinde ilk kez ortaya

çıkabilir.



Bir gebeliğinde PUPPP yaşayan annelerin takip eden

gebeliklerinde aynı duruma maruz kalmaları nadirdir.



Prurigo



PUPPP'dan daha nadir görülen gebeliğe bağlı bir cilt

problemidir. Cildin değişik yerlerinde böcek ısırığına

benzer kabarık döküntüler ile karakterize bir durumdur. Her

yerde görülebilmekle birlikte en sık eller, kollar, bacaklar

ve ayaklarda ortaya çıkar.



Genellikle gebeliğin son trimesterinin başlangıcında

ortaya çıkar ve doğumdan sonra birkaç hafta ya da bazen

birkaç ay daha devam eder. Çok kaşıntılı bir durum olmakla

beraber anne adayı ve bebeğin sağlığı açısından bir risk

oluşturmaz.



Pemphigoid gestationis



Çok nadiren gebe adınlarda deriden kabarık üstü pütürlü

şekilde başlayıp içi su toplamış kabarcıklar şekline

dönüşen çok kaşıntılı döküntüler görülebilir. Bu

durum pemphigoid gestationis ya da herpes gestationis olarak

adlandırılır. Adında herpes geçmesine rağmen herpes yani

uçuk virusü ile herhangi bir ilgisi yoktur. Döküntü genelde

karın çevresinde başlayıpo buradan kollara ve bacaklara kadar

yayılır.



Bu durum diğer cilt hastalıklarından daha önemlidir.

Çünkü bebekte büyüme sorunlarına hatta erken doğumlara

neden olabilir.



Genelde ikinci üç ayın son dönemlerinde ya da üçüncü

üçayın ilk dönemlerinde başlamakla birlikte bazen doğumu

takip eden birkaç hafta içinde başlayabilmektedir. Takip eden

gebeliklerde tekrarlama olasılığı yüksektir ve

tekrarladığında çoğu zaman önceki gebeliğe göre daha

şiddetli seyreder.



Gebeliğin intrahepatik

kolestazı



İkinci üçayın sonlarında ya da son üçayın

başlangıcında ortaya çıkan ve bereberinde döküntü

görülmeyen kaşıntılar gebeliğin intrahepatik kolestazı

olarak tanımlanan bir karaciğer hastalığınının belirtisi

olabilir. Bu durum tüm gebelerin yaklaşlık %1'ini etkileyen

bir sorundur.



Karaciğerde üretilen safra, safra kanallrı içinde normal

şekilde ilerleyerek safra kesesine ulaşamaz. Bu durumda safra

tuzları kana karışarak ciltte birikir. Kaşıntı genelde

oldukça şiddetlidir. Hastalığın kendisi normalde

döküntüye neden olmaz ancak şidetli kaşıma neticesinde

ciltte kızarıklıklar ve tırnak izine bağlı ince kesikler

olabilir.



İntrahepatik kolestaz tehlikeli bir durumdur. Bebekte

gelişme liği ve hatta anne karnında ölüme neden

olabilir.



Tanısı yapılan kan testleri ile konur.



Şiddetli kolestaz varlığında bebeği riske atmamak için

doğum planlanarak bebek erken dünyaya getirilebilir.



Durum genelde doğumdan sonra kendiliğinden düzelir. Ancak

takip eden gebeliklerde tekrarlama olasılığı yüksektir.



*



[/b]



Kaynak: Dr.Alper Mumcu