Normal doğum, depresyonu azaltıyor
 

Doğuma hazırlık döneminde, tüm anne adaylarının doğum korkusu, her toplumda aynı şekilde seyretmektedir. Bununla birlikte, abartılı hikayelerin fazla anlatıldığı ve kadının yeteri kadar eğitilmediği toplumlarda, doğum korkusu daha çok görülür. Türk toplumunda ise, özellikle erkeklerde askerlik, kadınlarda abartılı doğum anıları hiç bitmemektedir. Kişiler bu hikayeleri dinleyerek yetiştirildiğinden, zamanı geldiğinde aynı durumda acı çekecekleri endişesine kapılırlar. Ayrıca anne adaylarının doğuma yetişememe ve doğum sırasında kendisine ve bebeğe bir şeyler olacağı korkusu da işin içine girmektedir. Bu durumda anne adayı, doğum olayını etraftan dinleyerek değil, okuyarak ve doktoru ile konuşarak öğrenmeli ve korkularını yenmelidir.



Hamilelik döneminiz sırasında, gerek vücudunuzdaki hormonal ve biyokimyasal değişiklikler, gerekse yaşamsal stresleriniz, psikolojinizde değişik gel gitler yaratabilir. Özellikle doğumunuz yaklaştıysa, heyecan ve korku duygularınız daha ön plana çıkar. Bu dönemde, bebeğin sağlık durumu, sizi bekleyen doğum süreci, doğum sonrası yeni yaşantınız ve sorumlulukları düşünmeniz, psikolojik depresyon geçirmenize zemin hazırlar.



Hamilelik süreciniz boyunca, doğumunuzun nasıl gerçekleşeceğini dünürsünüz. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Aylin Karahasan, ağrısız doğumun keşfiyle, doğumun anne adaylarının hafızasında şiddetli ve ağrı verici olmaktan çıktığını söylüyor.



Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Sorumlusu Prof. Dr. Cihat Ünlü, doğumun sezaryen yöntemi ile yapılması yönündeki kararı hekimin vermesi gerektiğini belirtiyor. Prof. Dr. Ünlü: “Hastalar genelde bilgi eksikliği ve ağrıdan dolayı, normal doğumu tercih etmezler. Bu nedenle anne adayının, önceden gebelik ve doğum hakkında bilgilendirilmesi önemlidir. Doğum sırasında uygulanan ağrıyı azaltıcı yöntemler, anne adaylarının normal doğumu tercih etmesini sağlayacaktır.” diyor.



Anne adayı doğuma hazırlık ve doğum sürecinde neler hisseder

Hamilelik döneminizin çok keyifli geçmesi gerekirken bazen kendinizi sıkıntıda hissedebilirsiniz. Hamilelik döneminizde yaşayacağınız bedensel ve ruhsal değişimler sonucunda, endişeleriniz daha da artar. Psikolog Ferahim Yeşilyurt: “Unutmayın, endişe duygusu insana özgü duygularımızdan biridir ve dolayısı ile böyle bir durumda endişelenmek oldukça normaldir. Bunun yanında, her anne adayı aynı ölçüde endişe duygusu taşımaz. Bazı anne adayları endişelerini çok yoğun biçimde yaşarken, bazıları da daha az endişelenmektedir.” diye anlatıyor bize.



Hamilelikte hissettiğiniz endişeleri her anne ve baba adayının yaşadığını bilmelisiniz ve birbirinizle paylaşmalısınız, çünkü bu endişeler paylaşılmaz ve anlaşılmazsa eşler arasında önemli sorunlara yol açabilir.



Normal doğum ve sezaryenin uygulandığı durumlar



Hamileliğiniz süresince normal doğum ve sezaryen ile ilgili çeşitli korkular yaşarsınız. Her iki yöntemin de gerekliliğine hekimin karar vermesi en doğru yaklaşımdır.



• Normal doğumun, insan anatomisine en uygun yöntem olmakla birlikte, hayatınızda asla unutamayacağınız o mutlu dakikaları canlı canlı yaşamanızı sağlar. Bebeğinizle duygusal bağınızı kuvvetlendirir. Günlük aktivitelere daha kısa sürede başlamanızı sağlar. Unutmayın, zor doğum olmadığı sürece normal doğumun dezavantajı yoktur.



• Sezaryen sadece gerekli durumlarda uygulanmalıdır, çünkü işlem bir ameliyattır. Avantajı, bebek ve sizin hayatınızı tehdit eden ya da normal doğumun mümkün olmadığı durumlarda, doğumun sorunsuz olmasını sağlamasıdır.



Normal doğum depresyonu azaltıyor



Doğumunuzun ne zaman başlayacağını bilmiyor olmanız, uygunsuz zaman ve ortamlarda başlayacağı korkusunu hissetmeniz sizi tedirgin eder. Bu korkuları ortadan kaldırmak için doktorunuz tarafından önceden bilgilendirilmelisiniz. Eğer normal bir doğum gerçekleştirirseniz, bebekle aranızdaki duygusal bağı çok daha yoğun yaşarsınız ve bu da doğumunuz sonrası yaşayabileceğiniz depresyon tehlikesini en aza indirir.



Normal doğum sonrası annedeki değişimler



Psikolog Ferahim Yeşilyurt: “Doğum sonrasında anne genel olarak biraz çocuklaşır. Duyarlı hale gelir, derinliklerdeki ruhsal sorunları ve çatışmaları su üstüne çıkar. Tüm bunlar daha sonraki anneliğe uyumu etkiler. Annenin biraz çocuklaşması ve kırılganlaşması en yaygın görülen değişikliktir. Lohusalık döneminde bazı psikolojik sorunlar da görülebilir. Bunlar doğum sonrası hüznü ve doğum sonrası depresyondur. Bir diğer sorun ise, doğum sonrası psikozdur ve nadir olarak görülür. Doğum sürecinde anne adayının bir uzmandan, hamilelik ve doğum aşamalarında ortaya çıkabilecek ruhsal sorunların azaltılmasında oldukça faydalı olur. Hamilelerin doğum konusunda bilgilendirilmesi, genel kaygılarının anlaşılması ve paylaşılması, hamilelikte depresyonun ortaya çıkma olasılığını azaltmada yardımcı olur.” diyor.



Sezaryenin farkı



Normal ve sezaryen ile yapılan doğum arasında çeşitli farklılıklar vardır. Prof. Dr. Cihat Ünlü: “Normal doğumda annenin hastanede kalma süresi 1–2 günle sınırlı olurken, sezaryende bu sürenin ortalama üç güne kadar uzayabildiğini söylüyor. Sezaryen sonrası hasta 7–8 gün içinde normal hayatına ancak dönebiliyor. Normal doğum esnasında bebeğin akciğerleri sıkışarak, içerisindeki amniotik sıvı boşaldığı için yenidoğan soluk alıp vermeye daha hazırlıklı oluyor. Sezaryen ile doğum ise, genel olarak normal doğumun olanaksız ya da riskli olduğu durumlarda öneriliyor. Sezaryenin en önemli avantajı, normal doğum sırasında bebek açısından mevcut riskleri en aza indirmesi.” diyor.



Sezaryen doğumda uzman kontrolü



Sezaryenin olumsuz yönlerini anlatan Dr. Aylin Karahasan, bir operasyon olduğunu hatırlatarak, “Bu nedenle cerrahinin neden olabileceği organ yaralanmaları, kanama ve enfeksiyon riskinin varlığı unutulmamalıdır. Mesane ve barsaklar gibi komşu organların dikkatle korunması, uygun ameliyat tekniği, antibiyotik ile koruma, genel anestezi yerine epidural anestezinin seçilmesi, riskleri en az düzeye indirmekle beraber, riski sıfırlamıyor.” diye söylüyor. Uzun dönemde ise, dikiş yerlerinde zaman zaman ağrıların olması ve karın içinde ameliyata bağlı yapışıklıkların yaşanması, sezaryenin diğer olumsuz yönleri arasında yer almaktadır.



Sezaryen Ne Zaman Öneriliyor?



Ülkemizde de en sık yapılan ameliyat şekli sezaryendir. Doğum şekli olarak sezaryenin tercih edildiği durumları ise:



• Normal doğumun çok zor olduğu durumlar,



• Annenin kemik yapısının doğuma elverişsiz olması,



• Bebeğin rahim ağzını tam veya yarım kapatması veya erken ayrılması,



• Bebeğin yan duruşta olması,



• Bebeğin yapısının iri olması,



• Duruşu uygunsuz olan çoğul gebelikler,



• Bebek kalp atışlarının bozuk olması,



• Doğum yolunu tıkayan kitle varlığı,



• Annede aktif genital herpes enfeksiyonu,



• İlerlemeyen doğum eylemi,



• Kordon sarkması,



• Doğum eylemi sırasında bebeğin strese girmesi ve kalp atışlarında azalma,



• Annede beyin anevrizması gibi ıkınmanın riskli olduğu durumlar,



• Bebeğin 1500 gramdan küçük ve makatla geliş olması,



• Daha önce geçirilmiş sezaryen, geçirilmiş vajinal operasyon varlığı,



• Vajinismus veya ileri derecede normal doğum fobisi gibi durumlar da anne adayı, doğumunu sezaryenle gerçekleştirmelidir.



Doğum ağrılı bir olaydır ama unutmamanız gereken şey, ağrı eşiğinin kişiden kişiye değişmesidir. Özellikle günümüzde epidural anestezi gibi yöntemlerle artık çok konforlu bir şekilde normal doğumunuzu gerçekleştirebilirsiniz. Ağrılar ve kaygıları sadece normal doğum da değil, sezaryende de yaşayabilirsiniz. Sonuçta doğum harika ve mucizevi bir olaydır. Doğumunuz sonrasında, psikolojik ve fiziksel birçok değişiklik yaşamanız normal bir süreçtir. Özellikle doğumdan sonra ilk anlardaki rahatlamanın arkasından, vücuttaki östrojenin hormonlarının ani azalmasına bağlı olarak, psikolojik dalgalanmalar yaşayabilirsiniz. Ayrıca hamileliğinizin bitimi, hastanede kalış süreniz, yeni başlayan yorucu, uykusuz geceler, yeni sorumluluklar, yeni yaşantısınız da yetersizlik, bazen de çaresizlik hissi, yeni görüntünüze alışma da zorluk, kilo problemi ve eskiye nasıl döneceğim düşüncesi gibi birçok etken ve düşüncelerden dolayı, ilk birkaç gün mutsuzluk ve ağlama nöbetleri geçirebilirsiniz. Bu dönemde eşinize ve yakınlarınıza çok iş düşmektedir. Onlar ile konuşmanız ve yardımları, kendinizi toparlamanıza yardımcı olacaktır.



Normal doğum sonrası yaşayacaklarınız



• Normal doğum sonrası, bebeğinizin doğum anını yaşamanız ve başarma hissinin oluşturduğu özgüven, ağrılarınızın daha az olması, sütünüzün kısa sürede gelmesi, hareket kısıtlılığının daha fazla olması ve hastanede kalış süresinin az olması nedeni ile kendinizi toparlamanız daha kolay olacaktır.



• Normal doğum sonrası rahmin eski haline dönmesi sırasında, hafif hafif kasılmalar ve önceleri kanlı, daha sonraları rengi gittikçe açılan, loşi adı verilen akıntıların olması doğaldır.



• Doğum sonrası idrarla şikayetiniz olabilir, hatta bazen idrarınızı tutamayabilirsiniz bile. Bu durumlar genelde geçicidir ve böyle bir zamanlarda kegel egzersizleri faydalı olabilir.



• Makata vuran ağrı da yaşayabilirsiniz. Bu da genelde geçicidir.



• Sütünüzün gelmesine bağlı olarak, memenizde dolgunluk ve ağrı olabilir. Bazen sütün memede aşırı dolmasına bağlı, süt ateşi bile gözlenebilir.



• Doğum sonrası kilolarınızdan hemen kurtulamazsınız ve kurtulmak için de çabalamamanız gerekir, çünkü emzirme döneminde ve doğum sonrası dönemde, vücudunuzda daha fazla enerjiye ihtiyacı olur. Ayrıca gevşemiş olan vücudun eski haline dönmesi 2 ayı bulur. Bu dönemde yapacağınız egzersizler (ağır olmamak şartı ile) vücudunuzun toparlanmazı için faydalı olacaktır.



• Doğum sonrası adet döneminizin başlaması, emzirme sürenize ve miktarına göre değişir.