Gebelikte Bulantı Ve Kusma
 

Daha çok sabahları olur ve bu yüzden ‘Sabah Bulantıları’ olarak isimlendirilir.Tipik olarak 4-6’ıncı gebelik haftasında başlar ve 12’inci gebelik haftasında sona erer.Gebeliklerin %50-90’ında görülür.

Sabahları bulantılar daha çok ilk gebeliği olan kadınlarda olur.

Yemek kokusu,sigara,ağır parfümler, ter kokusu bulantı hissini arttırır.



Eğer ciddi kusmalar da olmaya başlarsa bu durum doktorlar tarafından Hiperemezis Gravidarum olarak adlandırılır.Ciddi kusmalarla kilo kaybı meydana gelmişse,ağızdan alınan tüm gıdalarla kusma oluyorsa ve bunların sonucunda yapılan tam idrar tahlilinde beslenme bozukluğuna bağlı olarak 2-3 pozitif keton saptanırsa hastaneye yatırılarak damardan serum verilmesi gerekebilir.Çoğunlukla 1-2 gün serumla kaybedilen minerallerin(sodyum,potasyum),glikozun dengeli olarak verilmesi düzelmeyi sağlar.Bazı gebelerde serumla beslenme birden fazla kere gerekli olabilir.

Artan gebelik hormonları ve B-HCG hormonu bu bulantılara ve kusmalara sebep olur.Artan bu hormonlar, rahim kaslarının gerilmesi ve mide kas dokusunun gebeliğe bağlı gevşemesi beyindeki bulantı ve kusma merkezini uyarır.

Yeni bir teoriye gere B6 vitamini eksikliği ve gebeliğin getirdiği stres bulantı ve kusmaların oluşmasında en önemli sebeplerdir.

Hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması) ,stres ,aşırı yorgunluk (bedensel veya zihinsel) psikolojik problemler de bulantı-kusmalara sebep olabilmektedir. Araştırılmalıdır.

Mol hastalarında,çoğul gebeliklerde ve psikolojik problemlerin varlığında bulantı kusmalar inatçı olabilir,zor kontrol edilebilir.

Hafif olan bulantıların bebeğe zararı yoktur.Ciddi beslenme bozukları olur ise bebekte gelişme geriliği oluşabilir.



Önlem alın;



ü Yemeklerinizi az yağlı,acısız,baharatsız,mümkünse haşlama şeklinde pişirin.



ü Bulantıyı azaltmak için beslenme alışkanlığınızı değiştiriniz.Az az ve sık yemek yemeniz gerekecektir.



ü Protein ve karbonhidrat beslenmenizde ağırlıklı olsun.



ü Yemeğe başlarken önce kuru yiyecekler ile başlayın. (Kuru ekmek,peksimet,tuzlu kraker,ekmek kabuğu gibi)



ü Kuru yemişler bazen faydalı olabilmektedir.



ü Çok sıvı kaybettiğinizden dolayı bol miktarda sıvı alın .Maden suyu –soda faydalı olabilmektedir.



ü Bulantı ve kusmaları azaltmak için doktor desteği gerekebilir,sadece doktorunuzun önereceği bulantı ilaçlarını kullanın.



ü Su içemiyorsanız su oranı fazla olan yiyecekleri tercih edin(kavun, karpuz,portakal gibi)



ü Yatmadan yarım saat önce, hatta yatağınızda bir bardak süt ve kuru kraker atıştırın.



ü Sabahları da yataktan çıkmadan yatağınızda yine hafif bir kahvaltı yapın ve yarım saat sonra kalkın.Çünkü özellikle sabahları ani hareketler bulantıyı arttırır.



ü Yemeklerinizi az yağlı ,baharatsız ve özellikle haşlama tarzında tercih edin.



ü Bazı diş macunları sabah fırçalarken bulantıyı arttırır.Kokusu ve tadı olmayan diş macunları tercih edin.



ü Doktorunuzun önerdiği miktarda alacağınız B6 vitamini çok faydalı olacaktır.



Yanınızda mutlaka bulundurun;



· Naylon poşet



· Islak mendil



· Tuzlu fıstık



· Tuzlu kraker



· Pirinçli bisküvi,kraker



· Havuç



· Taşıyabiliyorsanız küçük bir yoğurt



Kimler risk altındadır?



· İkiz ve çoğul gebeliği olanlar



· Genç anne adayları



· Daha önce araç tutma şikayeti olanlar



· Migren şikayeti olanlar



Tedavide ne yapılır?

Her bulantısı olan 100 gebeden 4 tanesi basit önlemler ile tedaviye cevap vermeyip yatarak tedavileri gerekmektedir.

Bulantıların şiddeti giderek artar ve devamlı kusmalar olmaya başlar ise beslenmeniz ve gerekli mineralleri almanız da bozulacaktır. Bu durumda vücuttaki asit oranınız artar. Bunun tespiti için idrarda keton miktarı ölçümü yapılır. Kusmalarınız kontrol altına alınamaz ve keton miktarı idrarda artar ise hastaneye yatmanız gerekecektir.

Hastaneye yattığınızda size 1-2 gün süre ile damar yolundan eksilen mineraller (sodyum,potasyum gibi) ,glikoz,B Vitamini ve kusmayı engelleyen ilaçlar verilecektir.Hasta kısa bir sürede toparlar.

Mol hastalığında, çoğul gebeliklerde ,karaciğer hastalıklarında ve bazı psikolojik hastalıkların varlığında bulantılar ve kusmalar çok şiddetli olur ve daha zor kontrol altına alınabilir.

Bilinen bulantı ilaçlarına cevap vermez ise kortikosteroid tedavisi denenebilir.

Bazı hastalarda psikolojik tedavi ve psikoterapi faydalı olmaktadır.

Annenin durumu kötüleşirse ve hiç bir tedaviye cevap vermez ise tıbbi zorunluluk doğduğu zaman gebelik sonlandırılması dahi söz konusu olabilir.



Dikkat!



Tedavi olmazsanız;

Ciddi sıvı kaybı,

Elektrolit bozukluğu,

Ciddi kilo kaybı,

Vitamin eksikliği, özelikle Tiamin vitamini eksikliği gelişbilir.

Gebeliğin devamı tehlikeye girebilir.

Şuur kaybı ve karaciğer yetmezliği gelişebilir.