Grup Mülakatları Öncesi Bu Yazıyı Okuyunuz
 

Mezuniyet döneminden sonra adayların en çok sıkıntı yaşadığı durumlardan birisi ardı arkası kesilmeyen iş görüşmeleridir. Mülakatlar hakkındaki bilgiler çoğu zaman; stajlar için yapılan ön görüşmeler, belki okulda alınan birkaç ders, daha önceki dönemlerde mezun olan arkadaşların yaşadıkları ve insan kaynakları sayfalarından okunan ipuçlarıyla sınırlıdır. Bu yüzden çiçeği burnunda bir mezun için iş arama süreci her zaman bir bilinmezlik teşkil eder.

İşe alım süreçlerinin tam bir karmaşa haline dönüşmeye başladığı şu günlerde, şirketler de bu dönemi en verimli biçimde değerlendirmek için artık bire bir mülakatların yanı sıra grup görüşmelerine de önem vermeye başladı. Daha önceleri sadece yurt dışında veya ülkemizdeki hatırı sayılır şirketlerde görebildiğimiz bu uygulama yavaş yavaş orta ölçekli şirketlerde de kendini göstermekte.

Grup mülakatları, adından da anlaşılacağı gibi, birden fazla adayın grup içindeki yetkinliklerini gözlemlemek üzere yapılan görüşmelerdir. Genel olarak kişilerin tutum ve tavırları, vücut dili kullanma becerileri, iletişim yetenekleri, grup içi yaklaşımları ve katılımları gözlemlenir. Tabi ki bu çift taraflı bir denklem gibidir. Firma adayları tanırken, adaylar da böyle bir şirkette çalışmak isteyip istemediklerine karar verirler.

Öncelikle firmaların neden böyle bir sistemi tercih edebileceklerine değinmek gerekirse üç ana başlıktan söz edilebilir:

Eğer bir iş için çok fazla başvuru yapılmışsa bire bir mülakata geçmeden önce bir ön eleme olarak grup mülakatı yapılabilir. Her gün insan kaynakları sayfalarında görülen ilanlardan birine bile 700?1000 arasında başvuru yapıldığı düşünülürse, böyle arzın az, talebin fazla olduğu bir piyasada, işveren de, başvuruların arasından kendi kriterlerine en uygun adayı en kısa zamanda seçmek isteyecektir. İlk elemeler genellikle özgeçmişlerle yapılır. Fakat grup mülakatları bunun için güzel bir alternatiftir. Firma, adayları birbirleriyle karşılaştırma şansı elde ederek değerlendirir ve özgeçmişler üstündeki bilgilerle kişileri bütünleştirebilir. Böylece sadece özgeçmişlerle yapılan bir ayıklamadan daha adil bir eleme yapılmış olur.

İkinci olarak, yukarıda da belirtildiği gibi, topluluk içindeki davranışları gözlemleyebilmek için tercih edilebilir. Bire bir görüşmelerde kişi kendini anlatır, mülakatçı da kişiyi anlattıklarıyla ve sorulara verdiği cevaplara göre değerlendirmeye çalışır. Ancak, iş özellikle takım çalışması ve aktif katılım gerektiren bir tanıma sahipse, bu değerlendirmeler yeterli olmayacaktır. Adayın grup içindeki tavırları, onun iş tanımına uygun olup olmadığı hakkında azımsanmayacak ipuçları verir. İnsan kaynakları uzmanları ?Etrafınızdakileri ne kadar etkileyebiliyor ve yönlendirebiliyorsunuz? Lider değilseniz lidere karşı tutumunuz nasıl? Yaratıcı mısınız? Uyumlu musunuz?? gibi soruları adaylara doğrudan yöneltmektense, onları grup içinde gözlemleyerek belirlemenin daha sağlıklı olduğunu düşünürler.

Son sebep ise birden fazla kişiyle aynı anda görüşmenin kazandıracağı zamanla ilgilidir. Bütün adaylarla tek tek görüşmek, özellikle ön eleme aşamasında çok zordur. Bir de adayı birden fazla kişinin görmesi söz konusu ise bu süreçte firmanın olağan işlerinin aksaması ihtimaline karşın grup mülakatları zaman kurtarıcı olarak tercih edilir.

Grup mülakatlarında genellikle iki yöntem izlenir:

İlkinde bir konu başlığı sunulur ve adaylardan bunun tartışılması beklenir. Burada önemli olan şey öne çıkmak ve sürekli konuşmak değildir. Konuşmaların içeriği süresinden daha çok not toplar. Sivrilmeye çalışmak çok büyük bir hatadır.

Diğer yöntemde ise firma, mevcut pozisyonla ilgili sanal bir iş ortamı yaratır. Grubu iki ayrı takıma ayırır. İşle ilgili hipotetik bir durum ortaya koyar. Kişilerden olay üzerinden çözüme gitmeleri beklenir. Daha sonra takımlardan çalışmalarını önce grup adına, sonra bireysel olarak sunmaları istenir. Her iki durumda da iş tanımı ve firma kültürüne hazırlanmamış adaylar hemen belli olur.

Bu sırada gözlemciler notlar alır, sorulacak soruları belirlerler. Çalışmalar esnasında şu özelliklere bakılır:

* Kişiler arası yaklaşımlar
* Grup çalışması
* Örgütsel altyapı
* İkna
* İletişim
* Liderlik
* Lidere karşı tutum
* Stres yönetimi
* Doğaçlama
* Planlama
* Yapıcı eleştiri
* Yardımlaşma
* Görev dağılımı
* Motivasyon
* Diğer takım üyelerini dahil etme
* Karakteristik özellikler (utangaçlık, kendini ifade etme, temsil yeteneği, sorumluluk sahibi olma)

Peki ne yapmalı?
Grup mülakatlarında söylediğiniz her söz, takındığınız her tavır mülakatçı için sizin kişiliğinizle ilgili ipuçları taşır. Bu sizi ?Madem öyle, ben de onların beni görmek istedikleri gibi görünürüm? tarzında bir yanılgıya düşürebilir. Bu belki ilk birkaç dakika yönetebileceğiniz bir durumdur. Fakat bir süre sonra siz de ortamın sanal olduğunu aklınızdan çıkarıp, etrafınızdaki mülakatçıların bile varlığını unutur duruma gelebilirsiniz ki bu özellikle toplu görüşmelerde çok sık rastlanır bir durumdur.

Yukarıda da belirtildiği gibi sivrilmeye çalışmak grup çalışmalarında düşülen en büyük yanılgıdır. Eğer tartışılan konuya gerçekten hakimseniz ve liderlik vasıfları taşıyorsanız bu sizin için bir avantaj olabilir. Aksi bir hal söz konusuysa, yani bunu yaparken diğerlerini bastırıyor, kendinizi ön plana çıkarıyorsanız o mülakatta olduğu gibi tüm iş yaşantınızda sıkıntı çekersiniz. Doğru zamanda, doğru kişiye, doğru şeyleri, kararınca söylemeniz gerekir.

Diğer konu ise ikna yöntemlerinizle ilgili. Birden fazla fikrin kol gezdiği bir ortamda kendi düşüncenizi kabul ettirmeye çalışmak elbette hakkınız. Bildiğiniz gibi farklı ikna teknikleri mevcut. Tartışarak mı, mantıklı açıklamalar getirerek mi yoksa küçük parçalara bölüp teker teker yok ederek mi? Ortamı iyi takip edip hangisinin daha uygun olduğunu iyice tartmalısınız.

Fikirlerinizin ortak kabul görmediği zamanlar da elbet çıkacaktır. Böyle durumlarda grupla olan iletişim bağınızın kopmaması çok önemlidir. Kabul edilen görüşe karşı bir eleştiriniz varsa bunu yapıcı bir şekilde eleştirmeniz de bir zarar yoktur. Fakat takım ruhunu zedeleyecek yorumlardan uzak durmanız gerekecektir, grubunuzdakilerin rakipleriniz olduğunu bilseniz bile?

Bütün bunlarla birlikte dikkat etmeniz gereken birkaç püf nokta var:

İster lider olun ister izleyici, önemli olan şey aktif katılımınızdır.
Gözlerinizi mülakatçıdan ayırmayın ki önemli ipuçlarını kaçırmak gibi ihtimalle karşılaşmayın.
Sadece mülakatçıya karşı değil, aynı zamanda grup üyelerine karşı da saygılı davranın. Abartılı güç savaşından uzak durun. Aksi halde uyumdan uzak ve yapmacık görünürsünüz.
Grup çalışmalarında esas olan yapıcılıktır.
Ancak oyunun kurallarını iyi anlarsanız sizden isteneni verebilirsiniz. Bu yüzden kafanızda soru işareti yaratan şeylerin açıklamalarını mülakatçıdan isteyin.
Özetle, iş hayatında her geçen gün daha fazla yer alan grup mülakatları, şirketler için uğraştırıcı ve adaylar için stresli olsa dahi, kişilerin grup içindeki tutumlarını ölçmek açısından firmalar için, bire bir mülakatlarda gösteremedikleri yetkinliklerini açığa çıkarma şansı bulduklarından adaylar için birer avantaja dönüşebilir. İyi gözlemlenmiş ve değerlendirilmiş bir mülakat sonunda şirketler aradıkları özelliklere sahip adayı bulurken, adaylar da çok büyük bir tecrübe kazanarak hem şirketi, hem iş tanımını, hem de bir ölçü de olsa kendilerini tanıma fırsatı bulurlar.

Kaynak : insankaynaklari.com

Referanslar