Hayatimdegisti.com kişisel gelişim ritmotrans telkinli Cd'leri

Öfkeli ve Kaygılı İnsan

İçindeki Çocuğun gelişimi durunca, kişi bedenen büyüse dahi, psikolojik yetenekleri bakımından “çocuğumsu” ve “çarpık” kalır. Bu insanlar bedenen büyümüş ama ruhen gelişememişlerdir. Zihinleri gelişse bile duygusal yönden gelişemez, özellikle insan ilişkilerini ve genel olarak yaşamı sağlıklı olarak yönetemezler. Bedenen gelişmiş, yetişkin, duygusal yönden gelişememiş çocuk kalmış bu kişilere ‘yetişkin çocuk’ denir. Duygusal yönden gelişememişlik ve ilişki kurmaktaki yetersizlik yetişkin çocukların psikolojik yetersizliklerinin temelini oluşturur.

“İçimizdeki Çocuğun gelişimi nasıl köstekleniyor,” “İç Çocukla İç Ana-Baba arasındaki denge nasıl bozuluyor,” gibi sorular önemli sorulardır ve İçimizdeki Çocuk¹ kitabımda ayrıntılı olarak inceliyorum. Şimdi, İç Çocuğu sağlıklı gelişmesini tamamlayamamış kişilerin gösterebilecekleri davranış türlerine kısaca bir göz atalım istiyorum. Bu davranış türleri gazetelere konu olacak uç noktalara gelmiş olmayabilir; ne var ki günlük yaşamımızda bu tür davranışlara sık sık tanık oluruz.

Çarpık Kişilikler Sergilemesi

Küskün insan. Küskün insanın neşesi yoktur, hiçbir şeyden zevk almaz. Yaşamın coşkulu bir yanını göremez, yaşamak onun için bir yüktür.

Öfkeli insan. Her şeye kızmaya hazır, “sürekli burnundan soluyan” biridir. Normal bir konuşma, iletişim sürdüremez; hemen öfkelenir ve hiddetini söz ve hareketleriyle gösterir.

Gergin, kaygılı insan. Sürekli gerginlik içindedir, her an kaygılı ve tedirgindir. Yemek hazırlanması, komşuyu ziyarete gitmek gibi günlük doğal olaylar bile ona gerginlik ve kaygı verir.

Saldırgan insan. Sakin, aklı başında, uygarca etkileşimde bulunmak olanağı yoktur; sürekli saldırı halindedir. Bu saldırı yüzüne, sözüne ve hareketlerine yansır. En sakin ortamlarda bile karşısındakilerle saldırgan iletişim kurar.

Pısırık, ezik insan. Saldırgan insanın tam tersi davranış içindedir; haklı olsa dahi ne sözleriyle ne de davranışlarıyla hakkını savunamaz. Sürekli alttan alır; amacı başkalarını memnun etmektir; kendisinin ne istediği pek önemli değildir.

Yobaz, bağnaz insan. Aklıyla bağlantısını koparmıştır. Kendisi gibi inanıp, düşünmeyen kişinin dışında hiç kimsenin değeri yoktur. Yobazlığın okula gidip gitmemeyle ilgisi yoktur; bu bir tavır meselesidir. Okula gitmemiş yobazlar olduğu kadar, okula gitmiş diplomalı yobazlar da vardır. Okula gitmemiş cahil yobaz, kendi ailesinden ve çevresinden gelen inanışları hiçbir akıl ve bilgi süzgecinden geçirmeden, eleştirmeden kabul eder ve başkalarına da kabul ettirmeye çalışır. Okumuş yobaz, belirli bir ideolojiye, düşünüş biçimine eleştirisiz kendini adar ve onun ötesinde hiçbir düşünceyle ilgilenmez, kendini kapamıştır. Bunlar kendi yollarının ‘tek yol’ olduğuna inanırlar.

Tutkunluğu, düşkünlüğü olan insan. Çevremizde en sık görebileceğimiz insan türü değişik tutkunlukları, düşkünlükleri olan insanlardır. Tutkunluk iki ayır kategoriye ayrılabilir: (1) Dış nesnesi olan ve (2) dış nesnesi olmayan tutkunluklar.

Sigara düşkünü, içki düşkünü insanların yanı sıra, yiyecek düşkünü insanlar da vardır. Bunlar dış nesnesi olan tutkunluklara örnektir. Sigara düşkünü günde bir, iki paket sigarayı tüketirken yaşadığını hisseder, sigara içmediği zaman hayatında önemli bir eksiklik olduğunu düşünür. İçki düşkünü de her akşam “keyif” içkisinde hayatının anlamını bulur. Yiyecek düşkünü ise yaşamın anlamını yerken bulduğundan sürekli yer². İçki, sigara düşkünlüğünden söz edilebildiği gibi, esrar, seks düşkünlüğünden de söz edilebilir. Bu tür tutkunlukların da sigara ve içki gibi yine bir dış nesnesi vardır.

Dış nesnesi olmayan tutkunluklar kişinin içindeki kendi anlam verme sisteminden kaynaklanır. Örneğin, kimi insanda mükemmeliyetçilik tutkusu gözlenir, yani durum ve koşullar ne olursa olsun bu insanlar mükemmel olmayı, mükemmel iş yapmayı beklerler. Güç tutkunluğu olan kişi ise sürekli güç peşinde koşar; her ortamda en güçlü kişi kendisi olması gerektiğini düşünür.

Bu insanların neden böyle olduğuyla ilgili doğal olarak sorular sorulmuş ve gözlemler ve araştırmalar yapılmıştır. İçimizdeki Çocuk kavramı bu çalışmaların ürünüdür.

Çevremize baktığımız zaman öfkeli, soğuk, bıkkın, küskün insanlar görürüz. Her toplumda bu insanlar vardır. Ama bazı toplumlarda daha çokturlar. Yetişkin çocuklar bazı toplumlarda daha çoktur. Neden bir toplumun çoğunluğu yetişkin çocuk olarak yaşar?

Bu konularla ilgilen bir grup psikoloğa göre bu insanların iç çocukları sağlıklı olarak gelişme olanağı bulamamıştır.

Şu soru çok önemli bir araştırma konusu olarak karşımıza çıkmaktadır: Bir insanın iç çocuğu hangi tür ailelerde sağlıklı, hangi tür ailelerde sağlıksız gelişir?

İşte bu önemli soruyu iki kitabımın konusu yaptım, irdeledim; (1) İçimizdeki Çocuk ve (2) Yetişkin Çocuklar.

Bu kitaplar şöyle bir varsayımın üzerine kurulmuştur: Bir toplumda olup bitenleri anlayabilmek için o toplumda doğmuş büyümüş insanı anlayabilmek gerekir. İç çocuk ve iç anababa kavramları bir insanın duyguları ve davranışlarını açıklamada yararlı olur mu? Birçok kişi kitabı okuduktan sonra kendilerini ve içinde büyüdükleri aile ortamlarını daha iyi anladıklarını ifade ettiler.

İç çocuk ve iç anababa kavramları bazı kişileri rahatsız edebilecektir. Bir ideolojiye gönül vermiş olan kesin inançlıların iç çocuk ve iç ana baba kavramlarını çok saçma bulacaklarını tahmin ediyorum. Ama henüz bir ideoloji kafesine girmemiş akılların bu kitapları okuduktan sonra kendileri, aileleri ve toplumla ilgili bir değerlendirme yapma fırsatı bulacaklarına inanıyorum.

İç çocuğunuzla sohbet edebileceğiniz bol günleriniz olsun dilerim.

Doğan Cüceloğlu (08.09.2013)

¹ Doğan Cüceloğlu, İçimizdeki Çocuk, Remzi Kitabevi, İstanbul

² Bazı okuyucular, sigara ve içki düşkünlüğünün normal dışı bir davranış olduğunu kabul etmek istemeyebilirler, çünkü kendileri de bu tür tutkunluklar içindedirler. Onlara söyleyeceğim şu: Sigara ve içki düşkünlüğünüzü, İçimizdeki Çocuk kitabını okuduktan sonra bir daha gözden geçirin, o zaman karar verin.