Myom nedir?
 

Myom

nedir?

Myomlar rahim düz kaslarından gelişen

iyi huylu urlardır. Kadınlarda en sık rastlanan iyi huylu tümörlerdir.

Doğurganlık çağındaki kadınların %20-25’inde mevcuttur.Ençok 50’li yaş

gruplarındaki kadınlarda izlenmektedir. Çocuk istemi olan kadınlarda?

myom bulunması daha özel ve dikkatli takibi gerektiren bir durumdur.

Risk

faktörleri nelerdir ?

Myomların oluşması için çeşitli risk

faktörleri araştırılmıştır. En önemli risk faktörleri; hiç doğum yapmamış

olmak, yumurtlamanın olmamasına bağlı olarak gelişen karşılanmamış östrojen

yapımı, şişmanlık ve ırktır. İdeal vücut ağırlığının üzerindeki her 10

kilogram için risk %10 artmaktadır. Beyaz kadınlarda siyah ırka göre 3,9

kat daha sık görülmektedir. Myomu olan hastalarda genellikle bir aile öyküsü

vardır, bu da myomların gelişiminde bazı kalıtsal faktörlerin rol oynamasına

bağlıdır. Rahimde myom gelişimi riskini azaltan en önemli faktör ise doğum

kontrol hapı kullanımıdır.

Myom

nedenleri nelerdir ?

Myom gelişimini başlatan faktörler

henüz kesin olarak bilinmemektedir. Myom gelişimi ile hormonların bağlantısı

olduğunu gösteren kanıtlar vardır :

1-Ergenlik öncesi myom gelişimi çok

nadirdir.

2-En sık rastlandığı dönem yumurtlamanın

bozulduğu, östrojen üretiminin karşılanmadığı menopoz öncesi 40’lı yaşlardır.

3-Menopozdan sonra myomların büyümeleri

durur veya geriler.

4-Myomlara östrojen fazlalığına bağlı

olarak gelişen diğer hastalıklar yani yumurtlama bozuklukları, hiperplazi

(rahim iç duvarının kalınlaşması) ve polipler eşlik eder.

5-Myomlar kadınlık hormonlarından

progesteronun yüksek olduğu gebelik döneminde hızlı büyürler.

6-Kadınlık hormonlarını baskılayan

ve adeta menopoza benzer durum yaratan ilaçlar myomları küçültür.

Myom

çeşitleri nelerdir ?

Myomlar rahimin değişik bölgelerinde

bulunabilir. Rahimi tamamen büyüten myomlar olduğu gibi, rahim boşluğuna

uzanan myomlar (submüköz myom), rahim duvarı dışına uzanan myomlar (subseröz

myom) ve hem rahim duvarını kalınlaştıran hem de rahim boşluğuna doğru

uzanan myomlar (intramural myom) gelişebilir. Bazı hastalarda tek bir myom

mevcutken bazılarında çok sayıda myom görülebilir. Myomlar çok büyük çaplara

ulaşabilir ve bazı durumlarda göbeğe kadar uzanan büyüklükte bir ur oluşturacak

kadar büyürler. Rahim boşluğuna doğru gelişen myomlar rahim yüzeyini arttırdıkları

ve düzensiz rahim duvarı dökülmelerine yol açtıkları için adet (regl) kanamalarının

artması, uzaması veya düzensiz kanamalar olması şeklinde belirti verebilirler.

Myomların hızlı büyümesi durumunda myomların damarları ile beslenmesi bozulur

ve myomlarda dejeneratif değişiklikler ortaya çıkar. Bu dejeneratif değişiklikler

kendini özellikle ağrı ile ortaya çıkarır. Bazı myomlar rahim duvarına

ince bir sap ile bağlıdırlar ve bu sapın kendi etrafında dönmesi (torsiyon)

nedeniyle beslenmeleri bozulur ve ağrı şikayeti ve hatta daha ileri hallerde

acil hastaneye başvurmayı gerektirecek belirtiler verebilirler. Rahim boşluğundan

gelişen bazı myomlar ise rahim ağzını geçerek hazneye (vajene) doğru uzanırlar

(vajene doğmuş myom).

Myomlarda

görülen belirti ve şikayetler nelerdir ?

Normal kadın doğum muayenesinde myom

tesbit edilen hastaların hemen endişelenmeleri ve korkulara kapılmaları

gereksizdir. Kadınlarda oldukça sık görülen myomlar her zaman bir belirti

vermeyebilir. Myomu olan kadınların sadece %20-30’unda myoma bağlı şikayetler

ortaya çıkar. Bu nedenle tüm myomların tedavi edilmesi gerekmemektedir,

myomların çoğunda düzenli aralıklarla 6-12 ayda bir kadın doğum kontrollerinin

yapılması yeterlidir.

Myom

tedavisi nasıl yapılır ?

Aşağıdaki durumlarda myomların tedavisi

gerekmektedir:

1-Myoma bağlı olarak kanama, ağrı

veya mesane (idrar torbası) ve rektuma (kalın barsak son kısmı) baskı olması

2-Menopozda olan hastalarda myomda

büyüme

3-İdrar yollarına baskı ve idrar

akışında güçlük ortaya çıkması

4-Myomun kendi sapı etrafında dönmesi

(torsiyon)

5-Myoma bağlı olarak karın boşluğunda

sıvı toplanması

6-Myomda dejeneratif değişikliklere

bağlı olarak ortaya çıkan akut karın tablosu (bulantı, kusma, karında hassasiyet,

gaz çıkamada güçlük)

7-Rahim ağzından hazneye uzanan myom

(vajene doğmuş myom)

8-Myomun rahimi üç aylık gebelik

büyüklüğüne kadar büyütmesi

9-Çocuk olmasına myomun engel olduğu

durumlar

Gebeliklerin %3’ünde gebelikle birlikte

myom da tesbit edilir. Gebelikle birlikte myom bulunduğu hallerde myomun

büyüklüğü, rahimde yerleşmiş olduğu yere bağlı olarak düşükler, erken doğum,

eşin (plasenta) erken ayrılması, doğum sonu kanama ve iltahaplanma ortaya

çıkabilir.

Myoma bağlı kanamalar uzun sürerse

kansızlığa yol açabilir. Bir çok myomlu kadının hastaneye geliş nedeni

uzamış, artmış veya düzensizleşmiş adet kanamaları ve kansızlıktır. Çocuğu

olmayan hastalarda da myomlar myomun büyüklüğü, yerleşim yerine göre çocuk

olmasını güçleştiren bir neden olarak karşımıza çıkabilir.

Myomların tedavisi cerrahidir. Myom

cerrahi tedavisi öncesinde kadınlık hormonların baskılayıp adeta bir menopoz?

yaratarak myom çapında küçülmeye neden olan bazı hormonal ilaçlar kullanılabir.

Bu ilaçların myomları küçültücü etkisi geçicidir, bu ilaçlar bırakıldıktan

6 ay sonra myomlar eski çaplarına dönerler. Bu nedenle bu ilaçlar ancak

cerrahi girişim öncesi bu cerrahi girişimi kolaylaştıracaksa verilebilir.

Bu ilaçların menopoza ve menopozun getirdiği sorunlara (ateş basması, uykusuzluk,

haznede kuruluk, kemiklerde zayıflama ve benzeri etkiler) yol açmaları

nedeni ile sürekli kullanımı mümkün değildir.

Myomlar doğurganlığın korunmak istendiği

ve myomun rahimi koruyarak çıkarılabilmesinin mümkün olduğu hallerde tek

olarak çıkarılabilinir (myomektomi). Bu işlem myomun yeri, büyüklüğü ve

hastanın genel durumu göz önünde bulundurularak açık ameliyat veya endoskopik

yöntemler (kapalı ameliyat) kullanılarak gerçekleştirilebilir. Çocuk olmaması

nedeni ile myomlara cerrahi işlem uygulanılacak kişilerde cerrahinin getireceği

yarar ile oluşturacağı yan etkiler iyice karşılaştırılmalı ve ameliyata

ona göre karar verilmelidir. Myomektomi ameliyatının istenmeyen etkileri

rahim boşluğunda bozulma, yapışıklık veya karın içi yapışıklarla tüplerin

etkilenmesidir. Bu nedenle myomu olan ve çocuk isteyen hastalarda ameliyat

öncesi tetkikler titizlikle yapılmalı (ultrasonografi, ilaçlı rahim filmi-HSG)

ve ameliyatın yarar getireceği durumlarda cerrahi girişime karar verilmelidir.

Doğurganlık çağını geçmiş veya daha

fazla çocuk istemeyen hastalarda ve rahimin korunmasının mümkün olamayacağı

ileri derecede büyük myomlarda rahimin tümüyle alınması gerekebilir. Bu

işlem de sıklıkla açık ameliyat şeklinde yapılır, uygun vakalar kapalı

ameliyat (laparoskopi- endoskopi) ile gerçekleştirilir. Ameliyat öncesi

hastaya myomların yerleri, rahimin büyüklüğü, ameliyat şekli, ameliyat

sonrası görülebilecek durumlar ve ameliyat sonucu? gelişebilecek olası

durumlar gayet ayrıntılı bir şekilde açıklanmalıdır. Rahimi alınan kadınlar

eğer doğurganlık yaşlarında ise ve yumurtalıklarında herhangi bir anormallik

yoksa yumurtalıklar ameliyat sırasında alınmaz ve bu hastalarda ameliyat

sonrası menopoz belirtileri ortaya çıkmaz. Hastalara ameliyat sonrasında

da yapılan ameliyat ve ameliyat sonrası nasıl bir takip planlandığı ayrıntılı

olarak açıklanmalıdır. Rahimin alınması ameliyatı (histerektomi) sadece

doğurganlığı sonlandıran bir işlemdir, hastanın cinsel yaşamını sürdürmesine

engel olmaz.

Myomu kadın doğum muayenesi sırasında

tesbit edilen herhangi bir şikayeti olmayan ve doktorları tarafından herhangi

bir tedavi önerilmeyen hastaların endişelenmesine gerek yoktur. Bu hastaların

aslında tüm kadınların da uygulaması gerektiği gibi 6-12 ay aralıklarla

düzenli bir şekilde kadın doğum muayenelerini yaptırmaları gerekmektedir.

Hastaların çoğunda myomların zaman içerisinde kötü bir hastalığa dönüşeceğine

dair korkular vardır. Myomlarda kanser gelişimi (leomyosarkom) oldukça

düşük (1000’de 1’in altında) bir ihtimaldir, bu nedenle tüm myomların ameliyatla

alınmasına gerek yoktur. Kadınlarda oldukça sık görülen myomları olan kadınların

myomlarla ilgili belirtilere dikkat etmeleri ve düzenli kontrolleri yeterlidir.