Uyuşturucu Maddelere Fiziksel ve Psikolojik Bağımlılık
 

Uyuşturucu maddeler fiziksel ve psikolojik bağımlılık meydana getirirler.

Psikolojik

bağımlılık:Keyif verici maddeyi belirli aralıklarla alma isteği

duyulmasına denir.Kişi maddenin yokluğuna bağlı huzursuzluk duyar.

Fiziksel

bağımlılık:Merkezi sinir sistemi hücrelerinin normal görevlerini

yapabilmeleri için alışılan maddeye sürekli ihtiyaç duyulmasına

denir.Alışılan maddenin alınmaması halinde vücutta ortaya çıkan

belirtilere yoksunluk belirtisi adı verilir.Fiziksel bağımlılıkta

yoksunluk belirtileri ölüme yol açacak kadar şiddetli olabilir.



Maddenin

kullanımıyla duyulan keyif ve mutluluk kişilerde tekrar kullanma isteği

doğurmaktadır. Oluşan yalancı hayal dünyasına kavuşmak isteyen

kişilerde psikolojik bağımlılık meydana gelmektedir.Uyuşturucu maddeler

merkezi sinir sistemindeki reseptör(alıcı) hücreler tarafından alınarak

etkilerini gösterirler. Bu reseptörler kısa sürede uyuşturucuya alışır

ve normal görevlerini yerine getirebilmek için uyuşturucuya ihtiyaç

duyarlar. Böylece fiziksel bağımlılık meydana gelir.Fiziksel

bağımlılıkta yoksunluk durumu çok ağırdır.Yoksunlukta psikolojik

belirtilerin yanında merkezi sinir sistemine ait belirtiler görülür.

Maddenin bulunamaması durumunda bulantı, çarpıntı, baş ağrısı, panik,

sıkıntı, terleme, saldırganlık, unutganlık, ishal, kişilik

bozuklukları, baygınlık, koma ve ölüm görülebilir.Uyuşturucu maddeler,

merkezi sinir sistemindeki reseptörleri etkilediği için bir kez dahi

kullanmak bağımlılığa yol açabilir.Bu yüzden merak amcıylakullanmaktan

dahi kaçınmalıyız.



1.Sebepleri

Uyuşturucu madde bağımlılığının sebeplerini üç grupta toplayabiliriz.

Uyuşturucu

maddenin yapısal özellikleri:Uyuşturucu maddelerin kimyasal yapıları

gereği merkezi sinir sisteminin reseptör hücrelerine bağlanarak etki

gösterirler ve bağımlılık yaratırlar. Bu nedenle tedavi amacıyla

verilen uyuşturucu nitelikteki ilaçların aşırı ve yanlış

kullanılmasıyla da bağımlılık oluşmaktadır. Hekim önerisi ve kontrölü

dışında keyif almak veya sakinleşmek amacıyla uyuşturucu özelliğindeki

ilaçların kullanılmasına kötüye kullanma adı verilir.Ağrı kesiciler

dahil bir çok ilaç hekim önerisi dışında kullanılmakta, bu durum direnç

arttırımına(tolerans) ve bağımlılığa yol açmaktadır.Örneğin; kaza veya

ameliyat sonucu kullanılan kuvvetli ağrı kesiciler kolaylıkla

bağımlılık oluşturabilmektedir.



Kişisel özellikler:Uyuşturucu

madde bağımlılığı özellikle gençler arasında hızla yayılmaktadır.

Ergenlik dönemi problemleri arasında bocalayan gençler sorunlarının

çözümünü uyuşturucularda aramaktadır.Grup arkadaşlarının baskısı,

onlara uyum sağlama isteği, merak ve macera tutkusu, yasaklara karşı

gelme isteği, sorumluluktan kaçma, başarısızlık ve güvensizlik gibi

duygulardan kurtulma gibi nedenlerle kişiler uyuşturucu maddeleri

denemektedir."Nasıl olsa ben alışmam, bir defa denemekten ne çıkar,

istediğim zaman bırakırım" gibi düşüncelerle kişiler uyuşturucu

bağımlısı haline gelirler.



Çevresel faktörler:Uyuşturucu

madde bağımlılığında sosyal çevrenin önemli rolü vardır. Aile içindeki

huzursuzluklar, aşırı kısıtlayıcı ve baskıcı tutumlar veya aşırı

serbest davranılması, ailede uyşturu kullanan bireyler olması gibi

sebepler kişileri uyşturucuya itebilir. Arkadaş gruplarının baskısı

veya özendirmesi uyuşturucuya başlamakta etkendir. Özellikle ergenlik

döneminde grupların etkisi fazladır. Uyuşturucu satıcılarının hedef

kitlesi gençlerdir. Lise ve üniversite gençleri arasında uyuşturucu

madde kullanımı yaygınlaştırarak büyük paralar kazanmaktadırlar. Bazı

ülkelerde uyuşturucu kullanımına hoşgörüyle bakılmakta ve suç

sayılmamaktadır. Bu durum bağımlılığın yayılmasına yol açmaktadır.

Ülkemizde uyuşturucu maddelerin üretimi, ithali, alımı, satımı,

bulundurulması, alımına yardımcı olunması ve sahte reçeteyle alınması

şuçtur ve ağır cezalar uygulanmaktadır. Güçlü ağrı kesiciler ve

sakinleştirici ilaçlar da özel reçetelerle satılmakta Saklık Bakanlığı

tarafından sıkı şekilde denetlenmektedir.