Detaylı Ultrasonografi
 

İdeal bir gebelik takibinin en önemli aşamalarından birisi

de gelişmekte olan bebeğin tüm organ ve oluşumlarının

detaylı bir şekilde incelendiği ayrıntılı fetal

incelemedir. Bu inceleme halk arasında zaman zaman yanlış

şekilde renkli ultrason olarak adlandırılmakla birlikte

hekimler arasında da ikinci düzey ultrasonografi, ikinci

trimester ultrasonografi taraması, ayrıntılı fetal inceleme,

fetal anatomik inceleme gibi değişik isimler ile

anılmaktadır. Bu yazıda ise kolaylık olması açısından

kısaca detaylı ultrasonografi olarak anılacaktır.



Detaylı ultrasonografi bebeğin organ gelişiminin

tamamlandığı, ve ultrason görüntülerinin nispeten daha

kolay elde edilebildiği bir dönem olan 18-24. haftalar

arasında yapılır. Bu dönemde yapılmasının bir başka

nedeni de olası bir anomali saptanması durumunde gebeliğin

sonlandırılması açısından çok geç kalınmış

olmamasıdır. Eğer rutin incelemelerde kullanılan ultrason

cihazının çözünürlüğü ve görüntü kalitesi yeterli ise

faklı bir cihaz kullanılması gerekmez. Sadece ultrason

incelemesi sırasında tüm organ ve oluşumlar daha dikkatli bir

şekilde gözden geçirilir. Detaylı ultrasonografinin bu konuda

özel ihtisas yapmış kişiler tarafından yapılması idealdir.

Bu sayede bebek ikinci bir göz tarafından tarafsız olarak

incelenebilecek ve olası bir anomaliyi gözden kaçırma riski

en aza indirilecektir.



Detaylı ultrasonografinin amacı bebekte görülebilecek

doğumsal kusurların tespit edilmesi ve bazı genetik

hastalıklarda ortaya çıkabilecek olan anomalilerin saptanarak

gerekirse ileri inceleme yapılmasıdır. Ancak teknolojideki

tüm bu gelişmelere karşın en iyi cihazlar ve en tecrübeli

uzmanlarn varlığında bile doğumsal kusurların ancak %70-80'i

fark edilebilir.



Detaylı ultrasonografi nasıl

yapılır ?



Detaylı ultrasonografi normal gebelik ultrasonografisinden

(obstetrik ultrasonografi) farklı değildir. Aynı cihazlar ve

sırtüstü yatar pozisyonda karından bakılarak yapılır.

İşlem yaklaşık 15-20 dakika kadar sürer. Bebeğin genel

değerlendirilmesi ve rutin ölçümlerin ardından sırasıyla

kafa, boyun, göğüs kafesi, kalp, karın, genital bölge ve kol

ve bacaklar ve omurga detaylı olarak incelenir.



Detaylı ultrasonografide nelere

bakılır?









1) Kafatası

Kafanın şekli, yapısı, çapı ve

çevresi ölçülür.





2) Beyin

Kafa içi oluşumlar olan serebral

ventiküller, koroid pleksus (choroid pleksus), orta

beyin, arka çukurluk (posterior fossa), yan

ventirküller incelenir ve bunların ölçümleri

yapılır. Bebeğin beyinciği (cerebellum) beynin arka

kısmında bir gözlük şeklinde görülür. Bu

yapının uzunluğu genelde gebelik haftasının verir.

Ventriküllerde genişleme ya da koroid pleksuslarda kist

saptanması önemli olabilir.





3) Yüz

Bebeğin genel profili, burun kemiği,

göz küreleri ve bunların arasındaki mesafeler

incelenir. Bebeğin gözündeki lens ultrasonografide

izlenir. Bu lensin opak olmaması doğumsal bir katarakt

olmadığını gösterir.





4) Boyun

Boyunda herhangi bir kist ya da kitle

olup olmadığı incelenir. Ense kalınlığı bu

dönemde de genital hastalıklar açısından ipucu

verebilir.





5) Omurga

Tüm omurga yukarıdan aşağı ve enine

kesitlerde incelenerek bir açıklık olup olmadığı

araştırılır. Tüm omurga enseden kuyruk sokumuna

kadar incelenir.





6) Kalp

Kalbin genel yapısı incelenir, atım

hızı ve ritminde bir anormallik olup olmadığına

bakılır. Karıncık ve kulakçıklar (ventrikül ve

atriumlar) incelenir, içlerinde kitle ya da anormal bir

görünüm olup olmadığı araştırılır.

Karıncıklar ya da kulakçıklar arasında delik olup

olmadığına bakılır. Kalpten çıkan ana atardamar

olan aort ile kirli kanı akciğerlere taşıyan ana

damarların yapısı incelenir





7) Göğüs

Göğüs kafesinin yapısı ve şekli

incelenir, akciğerler ve diyaframın normal görünüp

görünmediği kontrol edilir.





8) Karın

Mide, karaciğer, böbrekler, mesane,

karın duvarı, göbek kordonunun bebeğe girdiği bölge

ve damarların bebeğe girdikten sonraki seyri incelenir

ve karın çevresi ölçülür. Ayrıca barsakların

ultrasondaki görüntüsü de genetik hastalıklar

açısından fikir verebilir.





9) Kollar ve bacaklar

Kol ve bacaklardaki tüm kemikler

ölçülür. Bunlar kolda omuz ile dirsek arasındaki

humerus, dirsek ile el bileği arasındaki radius ve ulna

kemikleri ile kalça ve diz arasındaki femur ile diz ve

ayak bileği arasındaki tibia ve fibula kemikleridir. El

ve ayakların yapısı incelenerek sayı ve şekil

bozukluğu olup olmadığı araştırılır. Örneğin

elde küçük parmağın ortasındaki kemiğin

bulunmaması Down sendromu lehine yorumlanır.









Detaylı sonografinin

güvenilirliği nasıldır?



Detaylı ultrasonografide temel olarak pekçok

major anomali saptanabilir ancak tüm anomalilerin %100

kesinlikle saptanması mümkün değildir. Bebeğin gelişiminin

ultrason ile değerlendirilmesi bazı faktörlere bağlıdır.

Bunlar arasında en önemlileri annenin vücut ağırlığı ve

yağ miktarı ile bebeğin rahim içindeki duruş şeklidir.

Ayrıca amniyon sıvısının miktarı da ultrason incelemesinin

kalitesini etkiler. Bazı durumlarda bebeğin duruşu belirli

bölgelerin incelenmesine olanak tanımayabilir. Bu durum

hamilelerin yaklaşık %10-15'inde ortaya çıkmaktadır.



Genel olarak anomalilerin yarısından fazlası ultrasonografi

ile tespit edilebilmektedir. Buna göre detaylı ultrasonografi

bulgularının normal olması bebeğin kesinlikle sağlıklı

olduğunu garanti etmez. Aşağıdaki tabloda bazı sık

görülen anomaliler ve bunların ultrason ile saptanma oranları

verilmiştir. (İngiliz Royal College of Obstetricians and

Gynecologists 2000 kılavuzundan alınmıştır)













Problem

Ultrason

bulgusu

Saptanma olasılığı





Spina bifida

Omurgada açıklık

%90





Anencephaly

Bebeğin kafatasının

olmaması

%99





Hydrocephalus

Kafa içinde fazla su

bulunması*

%60





Büyük doğumsal kalp

anomalileri



%25





Diyafram hernisi

Diyafram kasında

açıklık olması

%60





Exomphalos/gastroschisis

Karın ön duvarında

açıklık

%90





Büyük böbrek sorunları



%85





Büyük kol-bacak

sorunları

Kemiklerin eksik olması ya

da kısalık

%90





Cerebral palsy

Spastisite

Saptanamaz





Otizm



Saptanamaz





Zeka geriliği



Saptanamaz





Sağırlık-körlük



Saptanamaz





Down sendromu

Kalp, ekstremite ya da

barsak anomalileri

Yaklaşık

%40









* Pekçok durumda gebeliğin son dönemlerinde

hatta doğumdan sonra ortaya çıkar



a



















[/b] Geri





























































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu