Rutin gebelik ultrasonografisi
 

Gebeliğin ilk trimesterında yani ilk 13 haftasında vajinal

yoldan yapılan ultrasonografik incelemelerin amacı hem

gebeliğin varlığını saptamak hem de erken dönemde

görülebilecek düşük gibi komplikasyonların tanısını

koymaktır.



Hamilelik

takipleri boyunca doktorunuz sizden 32. haftaya kadar her 4

haftada bir, bu haftadan sonra ise daha sık aralıklarla

gelmenizi isteyecektir. Bu ziyaretlerinizde hem doktorunuzla

akılınıza takılan soru ya da konuları tartışacaksınız,

hem bebeğin ve sizin durumunuzu değerlendiren bazı tetkikler

yapılacak hem de bebeğinizin gelişimi ultrason ile

incelenecektir.



İkinci trimesterdan sonra yapılan rutin ultrason

incelemeleri her hangi bir gereklilik ortaya çıkmadığı

hallerde karından yani abdominal yoldan yapılır. Karından

yapılan jinekolojik ultrason incelemelerinin aksine hamilelik

takiplerinde idrar kesenizin dolu olması gerekmez. Doktorunuzun

gerekli görmesi durumunda 23. hafta civarında rahim ağzı

uzunluğunu değerlendirmek için abdominal ultrasonografinin

yanısıra vajinal inceleme de yapılabilir.



Gebeliğin başından sonuna kadar herhangi bir döneminde,

kanama olsa dahi vajinal ultrasonografi yapılmasında hiçbir

sakınca yoktur.



Rutin ultrason incelemelerinde ilk planda bebeğin genel

görünümü, kalp atımları, duruş pozisyonu, amniyon

sıvısının miktarı ve plasentanın durumu değerlendirilir.

Daha sonra kafadan başlayarak ölçümler alınır. Bu

ölçümlerin amacı bebeğin gelişiminin normal sınırlar

içinde olup olmadığı ve kabaca bir organ anomalisi bulunup

bulunmadığının anlaşılmasıdır. bebeğin tüm

organlarının değerlendirildiği detaylı ya da ikinci düzey

ultrason ise 20 hafta civarında yapılır.



Plasenta ve amniyon sıvısı özellikle önemli

oluşumlardır. Gebeliğin erken dönemlerinde rahim ağzına

yakın olan plasenta gebelik yaşı ilerledikçe yukarıya doğru

çekilir. Plasentanın rahim ağzına yakın olduğu ya da

kapattığı durumlarda plasenta

previadan söz edilir ve bu durum hem normal doğumun

önünde bir engeldir hem de son dönem kanamalara neden

olabileceğinden çok önemlidir.



Ayrıca her ultrason incelemesinde plasentada aşırı bir

kireçlenme olup olmadığı değerlendirilir. Plasentadaki

kireçlenme grade olarak ifade edilir. Grade 3 plasenta artık

terme yaklaşmış ve kireçlenme gözlenen plasentayı anlatmak

için kullanılır. Gerekli olan durumlarda eğer kullanılan

ultrason cihazında doppler

özelliği varsa göbek kordonundan olan kan akımları izlenerek

bebekte bir beslenme bozukluğu olup olmadığı anlaşılmaya

çalışılır.



Amniyon sıvı miktarıda hem bebeğin boşaltım ve sindirim

sistemlerinin durumu hem de bebeğin anne karnındaki sağlığı

hakkında bilgi verir. Sıvının normalden az olması oldukça

önemli bir bulgudur.



Rutin gebelik incelemesinde değerlendirilen ve ölçülen

oluşumlar şunlardır.



1. BPD (Bipariyetal çap,

biparietal diameter)



Bebeğin kafasının her iki yanında yer alan

pariyetal kemik adı verilen şakak kemikleri arasındaki

mesafenin ölçülmesidir. Tarihsel açıdan gebelik yaşının

hesaplanmasında ilk kullanılan parametredir. gebeliğin 13.

haftasında yaklaşık 2.4 santimetre iken termde 9.5

santimetreye ulaşır. Gebelik yaşını hesaplamada 12-28

haftalar arasında en doğru sonucu verir. Daha büyük

gebeliklerde ise aynı kiloya sahip bebeklerin kafa yapıları

birbirinden farklı olabileceğinden güvenilirliği azalır.



Ölçümün doğru kesitte yapılması güveniliriliği

açısından son derece önemlidir. Öte yandan özellikle makat

geliş gibi bazı durumlarda bebeğin kafası hafif yanlardan

basık olabilir. Bebeğin sağlığı açısından herhangi bir

olumsuzluk yaratmayan bu durum BPD ölçümünün dolayısı ile

bebeğin gelişimi ve gebelik yaşı ile uyumunun hatalı olarak

yorumlanmasına neden olabilir. Bu nedenle böyle durumlarda

sadece BPD değil diğer kafa ölçümleri de yapılmalıdır.



2. Occipitofrontal çap (OFD): BPD

ölçülen kesitte bebeğin kafasının ön arka uzunluğudur.

BPD ile gebelik yaşı arasında uyumsuzluk olan hallerde OFD

ölçülmesi daha doğru sonuç verir.



3. Sefalik indeks (CI):

BPD'nin OFD'ye olan oranıdır. Normal değer aralığı

0.75-0.85'dir. Kafanın her iki yandan basık olması durumunda

CI en doğru bilgiyi verir.



4. Kafa çevresi (Head

circumference, HC): BPD ölçülen kesitte kafa

çevresinin ölçülmesi fetal gelişim hakkında BPD'ye göre

zaman zaman daha iyi netice verir çünkü kafa çevresi gelişme

geriliğinden BPD'ye göre daha az etkilenir. Kafa çevresi ya

direkt olarak ölçülür ya da kullanılan ultrasondaki

yazılıma bağlı olarak BPD ve OFD değerleri kullanılarak

otomatik olarak hesaplanır. Hesaplamada (BPD+OFD) x 1.62

formülü kullanılır.



İnceleme sırasında kafa içi oluşumlar kabaca

değerlendirilir, herhangi bir kist ya da anormal oluşum olup

olmadığı gözlenir.



Bundan

sonraki aşama bebeğin boyun bölgesinin ve göğsünün

izlenmesidir. Kalp atımları yeniden izlenerek herhangi bir

aritmi olup olmadığı araştırılır. Kalbin 4 odacığı

gözlenmeye çalışılır. Ardından diyafram ve mide gözlenir.

Her iki kol ve eller görülmeye çalışılır. Takiben

böbrekler ve karaciğer kabaca değerlendirilir. Ancak tüm bu

organların ayrıntılı incelemesi 20 hafta civarında yapılan

detaylı ultrasonografide yapılır.



Daha sonra karın çevresi ölçülür.



5. Karın çevresi (Abdominal

circumference,AC): Karın çevresi ölçümü

gebeliği son dönemlerinde en önemli ölçümlerden birisidir

ve çok değerli bilgiler verir. Gebelik yaşından ziyade

bebeğin büyüklüğü ve ağırlığı hakkında fikir edinmeyi

sağlar. Rahim içi gelişme geriliğinde ilk etkilenen

parametrelerden birisidir. Diğer ölçümler ile uyumsuzluk

göstermesi uyarıcı olmaldır ve seri ultrason incelemeleri ile

durum değerlendirmesi yapılmalıdır.



6. Femur uzunluğu (FL)



İnsan

vücudundaki en uzun kemik kalça eklemi ile diz eklemi arasında

yer alan ve femur adı verilen kemiktir. Gebeliğin 10.

haftasından itibaren ultrasonda ölçülebilir. Gebeliğin 14.

haftasında yaklaşık 1.5 santimetre uzunluğunda olan femur

termde 7.8 santimetreye ulaşır. Son dönemlerde gebelik

yaşını hesaplamada BPD'ye göre daha üstündür. Femur

kısalığı cücelik ve Down sendromu gibi bazı doğumsal

anomaliler için şüphe uyandıran bir bulgudur.



Gebelik takiplerinde yapılan rutin ultrasonografik inceleme

bebeğin durumu ve gelişiminin yanısıra olası bir patolojik

durum varlığında anne adayının ve bebeğin hayatını

kurtarmak ve doğum kararı vermek konusunda çok değerli

bilgiler veren önemli bir incelemedir.



[/b]











Bu yazı ilginizi çektiyse aşağıdaki

yazıları da okumanızı öneririm













Hamilelikte

ultrason menüsü

Plasenta previa



















Geri































































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu