Dermoid kist (matür ovarian teratom)
 

Embryonik yaşamın başlarında kabaca 3 hücre tabakası

bulunur. Bu tabakalar farklılaşarak değişik hücre ve doku

gruplarını, sonunda da organları oluştururlar. Bu tabakalara

germ hücre tabakaları adı verilir. Germ hücreleri kadınlarda

yumurtalık, erkeklerde ise testislerde bulunur ve yumurta ile

sperm hücresinin yapımından sorumludur. Bu hücrelerden

gelişen tümörler pekçok değişik dokuyu barındırma

yeteneğine sahiptirler. Genelde baskın olan germ tabakası

ektoderm adı verilen tabakadır. Bu tabakadan başta deri ve

deri ekleri olmak üzere değişik dokular gelişir. Bu nedenle

yumurtalıkta görülen iyi huylu germ hücre tümörleri dermoid

kist olarak adlandırılmaktadır.



Aslında bu adlandırma çok gerçekçi değildir, çünkü

dermoid kist adı ile anılan kitlenin içinde pekçok değişik

doku bulunabilir. Bu kitle için doğru ve günümüzde bilimsel

çevrelerde kabul edilen ad matür teratomdur.

Bunun yanında aynı patolojiyi tanımlamak için kullanılan

diğer terimler matür kistik teratom ve benign

ovarian kistik teratomadır



Tarihçe



Dermoid kist terimi ilk kez 1831 yılında Leblanc tarafından

kullanılmıştır. Leblanc bir atın kafatası içinden

çıkardığı bir tümörde saç ve deri eklerine benzeyen

elementler gördüğünde buna deri anlamına gelen dermis

sözcüğünden esinlenerek kist dermoid adını vermiştir.

Teratom sözcüğünü ise ilk kez 1863 yılında Virchow,

Yunanca canavar anlamına gelen teraton kelimesinden

esinlenerek türetmiştir. Günümüzde her iki sözcük de

birbirinin yerine kullanılmaktadır.



Terotomlar birden çok germ tabakasından köken alan ve yine

birden fazla hücre tipi içeren tümörlerdir. Nadiren sadece

tek bir germ tabakasından gelişmiş tümörler de olabilir.

Teratomların iyi huylu ya da kötü huylu (kanser) olması

içerdikleri hücre türlerinin farklılaşma derecesine

(matür-immatür) bağlıdır. İmmatür teratomlar kötü huylu,

matür teratomlar ise iyi huyludur.



Görülme sıklığı



Dermoid kist ya da matür teratom en fazla kuyruk sokumu

bölgesinde (sakrokoksigeal teratom) görülür. Olguların

%57'si bu alandadır. %27'si ise gonadlarda yani kadınlarda

yumurtalık erkeklerde ise testistedir.



Sakrokoksigeal teratoma her 20.000-40.000 canlı doğumda bir

rastlanılır.



Matür kistik teratom yani dermoid kist ise tüm over

tümörlerinin %10-20'sini oluşturur. En sık görülen germ

hücreli over tümörü olmasının yanısıra 20 yaşından

genç kızlarda en sık karşılaşılan over tümörüdür.



Her yaşta görülebilmekle birlikte en sık üreme

çağındaki kadınlada görülür.



Genelde tek taraflı olmakla birlikte %8-15 olguda her iki

yumurtalıkta da dermoid kist bulunur



Yapısı



Dermoid kist bütün germ hücrelerinden

parçalar taşıyabilir ancak genelde baskın olan ektoderm

tabakasıdır. Bu nedenle deri ve deri eklerine ait kısımlar

daha fazla görülür. Deride bulunan sebase salgı bezleri

dermoid kist içinde de bulunduğundan kist sıvısı koyu

kıvamlı, sarı-kahverengi renkli, yağlı, yoğun bir

sıvıdır. Kist içinde çoğu zaman saç, kıl, diş, kemik,

kıkırdak, sinir gibi dokular bulunur.

Kaynak: Dr. Mumcu