Makat Geliş- Bebeğin ters durması
 

Hamileliğiniz süresince bebeğiniz

sürekli hareket halindedir. Erken dönemlerde bebek ile içinde

yüzdüğü sıvı karşılaştırıldığında sıvı daha

büyük yer tutar. Bu nedenle bebek rahim içerisinde sürekli

dönebilir, yer değiştirebilir ve bebek her türlü pozisyonda

olabilir. Bebek ve rahimin şekli genelde bebeğin duruşunu

belirler. Hamileliğiniz ilerledikçe bebeğinizin eğilimi baş

aşağı durmak şeklindedir. Bebeğin önde gelen kısmına

prezente olan kısım ya da prezentasyon adı verilir.



Miada yaklaştıkça ve doğum anında bebeklerin çok büyük

bir kısmı yaklaşık %96'sı başları ile prezente olurlar.

Yani bebeklerin %96'sı baş geliştir ve doğum sırasında ilk

önce başları çıkar. %3-4 bebek ise rahim içinde ters

durmayı tercih eder. Bu bebeklerde kafa yukarıda popo ise

aşağıdadır. Bu durum makat geliş olarak adlandırılır.



Doğum eyleminiz başladığında bebeğinizin önde gelen

kısmı son derece önemlidir çünkü başı ile gelmeyen bir

bebeğin doğumu her zaman zor ve risklidir. Hatta bazı

durumlarda normal doğum olanaksızdır. Bebeğinizin en geniş

kısmı kafasıdır. Makat doğumda kafa en son doğan

bölümdür. Daha küçük ve kıvrılabilir kısımlar olan

ayak, gövde ve kollar rahim ağzınız daha tam olarak

açılmadan rahim dışına çıkabilir yani doğabilir. Böyle

bir durumda ise arkadan gelen kafa içeride sıkışabilir. Bu

nedenle makat doğumda bebek çok zorlanabilir, zarar görebilir

hatta hayatını kaybedebilir.



Bebekler neden ters durur?



Makat gelişin en önemli belirleyici faktörlerinden birisi

gebelik yaşınızdır. Gebelik yaşı ne kadar küçükse

bebeğinizin ters olma olasılığı da o ölçüde yükselir.

36-37. hafta civarında bebek genelde son duruş şeklini alır

ve artık önde gelen kısmının değişmesi uzak bir

olasılıktır. Rahim dar kısmı aşağıda olan bir armut

şeklinde olduğundan bebek için en rahat pozisyon kafasının

aşağıda olduğu pozisyondur ve genelde bebekler bu pozisyonu

son duruş şekli olarak alırlar. Bu nedenle 36-37. haftadan

önce bebeğinizin ters duruyor olması çok önemli değildir.

28. haftada bebeklerin %20-25'i ters dururken bu oran 32. haftada

%7-15, termde ise daha öncede belirttiğimiz gibi %3-4'dür.



Gebelik yaşı dışında rahime ait şekil bozuklukları,

bebeğe ait anomaliler ve çoğul gebelikler de makat gelişlere

neden olabilirler. Amniyon sıvısının çok fazla ya da az

olması, daha önceden geçirilmiş fazla sayıda gebelik

nedeniyle rahimin gevşek olması, plasentanın rahimin tepesinde

yerleşmiş olması bu durumun altında yatan sebep

olabimektedir. Makat geliş olan erken doğumların yaklaşık

%17'sinde, term doğumların ise %9'unda anomali saptanmaktadır.

Bununla birlikte makat doğumların çok büyük bir

kısmında hiçbir neden saptanamaktadır.



Makat gelişin değişik türleri var mıdır?



Mkat gelişler bebeğin diz ve bacaklarının durumuna göre 3

değişik türde olabilir.









Saf makat geliş



Tüm makat gelişlerin %50-70'i bu şekilde

olur. Bebeğin uylukları gövdesine doğru

çekilmişken, dizler tam açılmıştır. Bebeğin

ayakları başının yanındadır. Önde gelen kısım

sadece bebeğin poposudur.

******







******

******

******





Tam makat geliş



Makat gelişlerin %5-10'unu oluşturur. Hem bacaklar hem

de diz kıvrılmıştır. Bebek bağdaş kurar

pozisyondadır.

******







******

******

******





Tam olmayan makat geliş



Ayak gelişi olarak da adlandırılır. Görülme

sıklığı %10-30 arasındadır. Bebeğin önde gelen

kısmı poposu değil ayağıdır.

******







******

******

******









Bebeğim karnımdayken dışarıdan döndürülebilir

mi?



EVET. Bebek anne karnındayken bir doktor bebeği döndürebilir.

Bu işleme eksternal sefalik versiyon adı verilir. İşlemin

başarılı olma şansı %50 civarındadır. Bazı doktorlar

bebeklerin %70'ini döndürdüklerini iddia etmektedirler.



Bu bilgiler gerçekte teorik ve tarihsel

öneme sahip bilgilerdir. Ekternal sefalik versiyon makat gelen

bebeklerin %80'inin vajinal yolla doğurtulduğu 1960 ve 70'li

yıllarda çokça uygulalan bir işlemken çok fazla

bebeğin kaybedilmesi nedeniyle zaman içerisinde

terk edilmiş bir uygulamadır. 1980'lerden sonra özelikle

Amerika Birleşik Devletlerinde yeniden gündeme gelmiş ancak

eski popülaritesine asla kavuşamamıştır.



Eksternal sefalik versiyonun riskleri arsında en sık

karşılaşılanlar bebeğe ait kemiklerin kırılması, anne ve

bebeğin iç organlarında yırtılmalar, zarların yırtılması

ve bebeğin plasentasının ayrılmasıdır. Bununla birlikte

%1.5 olguda kordon sıkışması görülür. İşlem sırasında

bebeklerin %40'ında kalp atım hızlarında ciddi ölçüde

azalma saptanır ancak bu düşüş işleme son verilmesi ile

bebekte herhangi bir hasara neden olmadan geri döner.



Ekternal sefalik versiyon mutlaka acil sezaryen şartlarının

sağlandığı bir ortamda yapılmalıdır.

Kaynak: Dr. Mumcu