Toplumdan Kazanılmış Pnömoni
 

Toplumdan Kazanılmış Pnömoni[/b]Doç. Dr. Levent Tabak

İstanbul Tıp Fakültesi

Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı



TANIM VE EPİDEMİYOLOJİ

Kişide günlük yaşamı sırasında ortaya çıkan, pnömoni etkeninin toplumdan edinildiği ve kişide bağışıklığı baskılayan bir durumun olmadığı pnömonilere toplum kökenli pnömoni adı verilir (TKP). TKP sık rastlanan, tedavi maliyeti yüksek ve ölümcül olabilen bir infeksiyon hastalığıdır Pnömoni, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri"nde ölüm nedenleri arasında 6. sırayı, infeksiyonlardan ölümler arasında ise 1. sırayı almaktadır. Ülkemizde ise, hastane ölümlerinin beşinci nedenidir.

ABD" de yılda 5,6 milyon kişide TKP oluşmakta ve bunların 1.1 milyonu hastanede tedavi gerektirmektedir. Ayaktan tedavi edilen hastalarda mortalite oranı %1-5,hastanede tedavi edilen olgularda %12, özellikle yoğun bakım desteği gerektiren hastalarda ise, %40"a kadar ulaşmaktadır.

Ülkemizde ASYİ"nın morbidite ve mortalitesine ilişkin sağlıklı epidemiyolojik veriler bulunmamaktadır. Ancak, pratik uygulamada tanı ve tedavi açısından birtakım güçlükler olduğu, temel bazı yanlışlar yapıldığı da bilinmektedir. Özellikle, çok sayıda hasta gereksiz yere yatırılmakta ve tedavide gereksiz veya yetersiz doz, süre ve kombinasyonda antibiyotik rejimleri kullanılmaktadır. Bu yanlış uygulamalar, ilave ekonomik yük getirmesi yanında, ilaca dirençli suşların gelişimine yol açmaktadır.

Bir diğer önemli nokta,65 yaş ve üzerinde ve altta yatan KOAH, malignite, D. Mellitus, böbrek yetmezliği, konjestif kalp yetmezliği, kronik karaciğer hastalığı gibi ek hastalığı olanlarda pnömoni göreceli olarak daha sık gelişmekte ve daha ağır seyredebilmektedir.

TANI YÖNTEMLERİ:



Klinik tanı

Pnömoni ile uyumlu semptomları olan bir olguda, öncelikle pnömoni ile karışabilen pnömoniyi taklid eden durumların ekarte edilmesi gerekir. Fizik muayenede lokalize ince raller, tuber sufl, perküsyonda matite ve vibrasyon torasik artışı gibi bulguların saptanması ve radyolojik incelemede infiltrasyon saptanması tanı için yeterlidir. Bunu sorumlu mikroorganizmanın belirlenmesi aşaması izler. Eğer imkan varsa, rutin olarak yapılması önerilen balgam Gram boyaması ve kültürü çalışmalarına rağmen çoğu zaman etkeni mikrobiyolojik olarak identifiye etmek mümkün olmadığından; empirik tedaviye esas olmak üzere etkeni yüksek olasılıkla doğru tahmin etmek gerekir. Burada hastanın kliniğinin (tipik-atipik ayrımı), röntgenogram bulgularının (lober, multilober) ve hastada var olan predispoze durumların referans alınması gereklidir. Bazı ajanlara predispozisyon oluşturan durumlar Tablo 1'de görülmektedir.



Tablo 1: Bazı ajanlara predispozisyon hazırlayan durumlar











Penisiline dirençli pnömokok

Yaş & 65

Son 3 ayda beta-laktam antibiyotik kullanımı

Alkolizm

Bağışıklığı baskılayan hastalık

Birden fazla eşlik eden hastalık

Haemophilus influenzae

Sigara

KOAH

Gram negatif enterik bakteriler



Huzurevinde yaşamak

Yakın geçmişte antibiyotik kullanımı

Eşlik eden kardiyopulmoner hastalık

Birden fazla eşlik eden hastalık

Pseudomonas aeruginosa



Akciğer hastalığı (bronşektazi, kistik fibrosis)

Kortikosteroid tedavisi (prednizon&10mg /gün)

Geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi (son bir ayda 7 günden daha uzun)

Malnutrisyon

Anaerob bakteriler

Periodontal hastalık, kötü ağız hijyeni

Aspirasyon

IV madde kullanımı



Staphylococcus aureus

Huzurevinde yaşamak

Fronkül, endokardit gibi diğer infeksiyon odağının varlığı

Yakın zamanda grip geçirmiş olmak

IV ilaç alışkanlığı

Legionella pneumophila

Konaklamalı seyahat, otel veya ofis ortamında kalma

Su tesisatında değişiklik

Malignite, KOAH, kortikosteroid tedavi

Sigara kullanım öyküsü





İçindekiler



Kaynak: toraks.org.tr