Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Nedir?
 

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Nedir?[/b]



Okul yaşamında belirli bir zihinsel, fiziksel veya psikolojik bir nedeni olmadığı halde, başarılı olamayan bir çok çocuk vardır. Bu çocukların büyük bölümünün başarısızlığına ; dikkat problemi, aşırı hareketlilik veya bazı alanlardaki okuma, yazma, matematik gibi öğrenme problemleri neden olabilmektedir. Bu problemler son derece karmaşık ve benzer sonuçlara yol açabileceğinden bir gruba ait ortak özellikler olarak düşünülmüştür. Oysa dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ( DEHB ) ve bazı alanlardaki öğrenme yetersizliği durumları, gerek etiolojisi, gerekse görülme sıklığı ve yol açabileceği bazı öğrenme sorunları yönünden bezerlikleri olmasına karşın, birbirinden hayli farklı olan ve ayrı ayrı incelenmesi gereken iki ayrı durumdur .



DEHB yeni bir hastalık olmayıp, tıbbi literatürde yüzyıldan daha öncesinde tespit edilmiştir. Ünlü Alman öykü yazarı Hoffman (Struwwelpeter eserinde) çocuklar için yazdığı bir şiirde DEHB lu bir çocuğu tanımlamaktadır.



Bazıları tarafından DEHB, Minimal beyin disfonksiyonu (MBD) ve hiperaktivite veya conduct disorder olarak da adlandırılmaktadır.



Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun (DEHB) temel özelliği, kalıcı ve sürekli olan dikkat süresinin kısalığı, engellemeye yönelik denetim eksikliği nedeniyle davranışlarda ya da bilişte ortaya çıkan ataklık ve huzursuzluktur.



Bunun sonucu olarak çocukta gelişimsel olarak aşağıdaki 3 temel sorun ortaya çıkmaktadır:



• Kısa dikkat süresi (poor attention span)



• Yetersiz dürtü kontrolü (weak impulse control)



• Aşırı hareketlilik (hyperactivity)



Başlangıcı genellikle 3 yaş dolaylarında olmakla birlikte, tanı düzenli öğrenim için gerekli dikkat süresi ve yoğunlaşmasının gelişmesinin beklendiği ilkokul yıllarında konulmaktadır. DEHB populasyonun yaklaşık %3-6sında gözlenir. Erkek / Kız oranı 3/1 ‘dir.



DEHB nun en sık semptomları :



• Aşırı hareketlilik veya kıvranma



• Yerinde oturmada güçlük



• Çok konuşma



• Dikkatini sürdürmede güçlük



• Dikkatin kolay dağılması



• Sıklıkla bir şeyler kaybetme



• Sınıfta sorulara birden atlayıp cevap verme



• Kuralları takip etmede güçlük



• Sessizce oynamada güçlük



• Oyunlarda sırasını beklemekte güçlük



• Bir aktiviteden diğer aktiviteye kayma



• Sıklıkla araya girme, sözünü kesme



• Sıklıkla ne söylendiğini dinlememe



• Sıklıkla tehlikeli aktivitelerle uğraşma



Nasıl DEHB tanısı konur?



Tanı koyarken 2 ana yaklaşım var:



• DSM-IV ( APA, Amerikan )



• ICD-10 ( WHO, Avrupa )



ICD-10 daha çok hareketlilik sonrasında, dikkat üzerine yoğunlaşır. Tanıda DSM-IV daha sık kullanılmaktadır.



DSM-IVe göre DEHBnun 3 tipi vardır:



Hem dikkat hem aşırı hareketlilik



Sadece dikkat sorunları olanlar.



Sadece aşırı hareketlilik.



Tanı için gözlenen belirtilerin ev ve okul gibi iki ortamda ( in two settings ) gözlenmesi gereklidir. Hiperaktivite tanısının konabilmesi için; bunlara ek olarak, bu belirtilerin 6 ya da daha fazla belirtisini en az 6 ay göstermiş olmalı, 7 yaşından önce çıkması, bozulmaların 2 ya da daha fazla ortamda görülmesi ve sosyal, akademik ya da mesleki faaliyetlerinde önemli bozuklukların olması gereklidir.



Sebepleri :



İspatlanmış kesin bir sebep gösterilemiyor. Bazı olası sebepler şunlardır:



• Genetik nedenler



• Beyin hasarı



• Nörotransmitterler



• Gıda ve katkı maddeleri



• Psikososyal etkenler