HASTANE YÖNETİMİ AÇISINDAN SAĞLIK MEVZUATIMIZ
 

HASTANE YÖNETİMİ AÇISINDAN SAĞLIK MEVZUATIMIZ[/b]



Doç. Dr. HAydar SUR

KANUN TÜZÜK VE YÖNETMELİKLER



Yazılı hukuk kurallarına mevzuat denir. Mevzuat, Anayasa' daki ilgili hükümlere aykırı olmamak kaydıyla çıkarılan kanunlar ile bu kanunlara aykırı olmamak üzere yürürlüğe konan tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge ve diğer yazılı metinlerden oluşur. Bu sıralamada bir mevzuat, (örneğin kanun) kendinden güç bakımından önce gelen mevzuata (örneğin anayasaya) aykırı hükümler içeremez. İçerecek şekilde çıkarıldığı takdirde, yasalar Anayasa Mahkemesi tarafından, diğerleri Danıştay tarafından olmak üzere, ilgili mevzuatın aykırı olan maddeleri ya da tümü iptal edilir(ÖZCAN ve GENÇ).



23 Nisan 1920 ( TBMM'nin açılışı)' den 27 Mayıs 1960 ihtilaline kadar, 7480 kanun çıkarılmış ve halen geçerli olanları, aynı kanun numaraları ile anılmaktadır. Milli Birlik Komitesi'nin çalışmaya başladığı 27 Mayıs 1960 tarihinden, Temsilciler Meclisi'nin toplandığı 6 Ocak 1961 tarihine kadar çıkarılan 238 kanun, 1' den başlayarak numaralandırılmıştır ve yürürlükte olanları halen aynı numaraları taşımaktadır. 6 Ocak 1961 tarihinden itibaren Kurucu Meclis' in çıkardığı 137 Kanunun numaraları, 239'dan başlayarak devam etmiştir ve böylece 26 Ekim 1961 tarihine kadar toplam 375 kanun çıkmıştır. Bu 375 kanundan geçerliliği sürenlerin numaraları günümüzde de aynıdır. 26 Ekim 1961 tarihinde toplanan T.B.M.M.' nin, 12 Eylül 1980 tarihine kadar çıkarmış olduğu 2300 kanun ise tekrar 1' den başlayarak numaralandırılmıştır ve aynı kanun numaraları halen geçerlidir. 12 Eylül 1980'den günümüze değin çıkarılan kanunlara ayrı bir numaralamaya gidilmemiş olup, 26 Ekim 1961 tarihinde 1'den başlayan numara sırasını sürdürmektedir. Böylece 375 de dahil olmak üzere 1- 375 arası, aynı numarayı taşıyan üç kanun, 876 - 7480 (dahil) arası aynı numarayı taşıyan iki kanun bulunabilmektedir.



Kanunların uygulama şekli hakkında Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan w Danıştay'ın incelemesinden ve Cumhurbaşkanı' nın onayından geçen, Resmi Gazete' de yayım tarihinden itibaren geçerli olan hukuk metinlerine tüzük denir. Tüzükler, ilgili yasa veya yasalara aykırı olamazlar. Her tüzük, mutlaka bir veya birden çok yasaya dayandırılmak zorundadır. Yayımlanırken de dayandığı kanunun arası ve tarihi belirtilerek yayımlanırlar. Kanunlara aykırı tüzükler için Danıştay'a iptal davası açılabilir .



Yönetmelikler (Talimatnameler) ise, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren yasaların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla çıkarabilirler. Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe giren yönetmelikler Resmi Gazete' de yayımlanır. Diğer yönetmeliklerden hangilerinin Resmi Gazete' de yayımlanacağı, kanunla belirlenir 24.5.1984 tarih ve 3011 sayılı Resmi Gazete' de Yayımlanacak Olan Yönetmelikler hakkında Kanun).



Anayasa' da belirtilmemekle beraber kamu tüzel kişileri, yaptırım gücü açısından yönetmeliklerden sonra gelen metinler de çıkarmaktadır. Bunların en yaygın olanları, yönerge (talimat) ve genelge (tamim)'lerdir. Ayrıca Resmi Gazete' de karar, genel tebliğ, tebliğ adıyla da idari metinler yer almaktadır. Hiçbir ad verilmeksizin "......Bakanlığından bildirilmiştir." biçiminde de idari metinler yer almakta ise de yönerge ve genelge dışındaki bu metinlerin yaptırım güçleri ve mevzuatta yaptırım sırası açısından yerleri konusunda açıklık yoktur .



Son yıllarda, tüzük çıkarmanın uzun süren hukuki işleyiş nedeniyle tüzük yerine yönetmelik çıkarılması yoluna gidilmektedir. Bu durumda da yönetmelikte yer almayan ayrıntıları açıklamak üzere çoğu kez yönerge çıkarılması gerekmektedir. Yani tüzüğün yerini yönetmelik, yönetmeliğin yerini de yönerge almış olmaktadır.