Çocuğunuz kısa kalmasın
 

Çocuğunuz kısa kalmasın



çocuğunuz kısa kalmasın

çocuğum ne zaman büyüyecek, boyu ne zaman akranlarına yetişecek diye düşünürken, zaman kaybetmeyin... Uzmanlar, çocuklarda büyümenin takibini, anne -babanın bizzat gözlemleyerek yapması gerektiğini hatırlatıyor.









çocuğum ne zaman büyüyecek, boyu ne zaman akranlarına yetişecek diye düşünürken, zaman kaybetmeyin... Uzmanlar, çocuklarda büyümenin takibini, anne -babanın bizzat gözlemleyerek yapması gerektiğini hatırlatıyor. Boy kısalığının nedenleri başlıca iki grupta toplanıyor. İlk grupta ailesel ve yapısal kısalık var. Bu faktörler, kısa boy nedenlerinin yüzde 80'ini oluşturuyor. Kızları boyu genellikle annelerin, erkeklerin boyu babaların kadar uzuyor. İkinci grupta ise hastalıklara ve beslenme bozukluklarına bağlı boy kısalığı var. özellikle hayatın ilk yıllarındaki beslenme boyun uzamasında çok önemli. Uzun süreli beslenme bozukluğu olan çocukta önce kilo azalıyor sonra da boy kısa kalıyor. Sağlıklı gelişim öncelikle bebeğin ilk dört -altı ay anne sütüyle beslenmesiyle başlıyor. Boyu etkileyen hastalıklar ise büyüme hormonu eksikliği, kalp, akciğer ve böbrek hastalıkları, kemik sistemi bozuklukları, kansızlık olarak sayılabilir.

Eğer çocuğunuzun kıyafetleri bir türlü küçülmüyorsa, akranlarından kısa kalıyorsa, Bize çekmiştir ya da Nasılsa uzar diye beklemek yerine bir uzmana başvurulması öneriliyor. çünkü boy kısalığı tedavi edilebilen bir durum. İstanbul üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Endokrinoloji çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Pediatrik Endokrinoloji ve Adolesan Bilim Dalları Başkanı Prof. Dr. Oya Ercan öğrencilerimiz arasında yaptığımız bir araştırmaya göre kızlarda boy ortalaması 1.62 cm. Yani; 1.55 cm. sınırlarını çoktan aştık. Anne -babalar, çocuklarınızda fark ettiğiniz boy kısalığını gözardı etmeyin diyor.

çocuklarda büyüme nasıl takip edilmeli?

Doğum öncesi dönem ve doğumdan başlayarak 18 yaşına kadar zaman zaman hızlanarak veya yavaşlayarak ama sürekli devam eden bir süreç söz konusu. çocuğun sağlıklı büyümesinde çeşitli etkenler vardır. Beslenme, büyüme hormonunun düzenli salgılanması gibi faktörler boyun uzamasında önemli rol oynuyor. Bizler çocuğun boyunun normal olup olmadığını, standart persantil eğrilerini kullanarak değerlendiririz. Sağlıklı bir çocuğun boyu, eğri üzerinde 3 ve 97 persantil çizgileri arasında yer alır ve çocukluk dönemi boyunca aynı eğri üzerinde devam eder. çocuğun boyunun 3. persantilin altında olması veya normal persantil eğrisi içindeyken zaman içinde düşmesi, yaşıtlarına göre geride kalması problemdir. Boy kısalığının veya büyümeyle ilgili herhangi bir sorunun yakalanması için büyüme hızının takibi şarttır.

Boyun kısa olup olmadığı nasıl belirlenir?

Boy değerlendirmesini, büyüme hızına ve hangi büyüme eğrisinde olduğuna bakarak değerlendiriyoruz. Anne -babalar da yaşıtlarıyla karşılaştırarak veya kıyafetlerinin belli sürelerde kısalıp kısalmadığına dikkat ederek değerlendirebilirler. Boy kısalığı; çıplak ayakla ölçülen boyun, yaş ve cinsiyete göre normal büyüme eğrisinin altında olmasıdır. Yıllık büyüme hızı, en hızlı olduğu dönemde yani, ilk bir yaş içinde 25 cm.'dir. İkinci yaşta ise 12 cm., okul öncesi dönemde 6 -8 cm., buluğ çağına kadar da ortalama 5- 6 cm. olmalıdır. Ergenlik de hızlı büyüme dönemidir. Bir çocuk ergenlik öncesinde, yılda 5 cm.'den az büyüyorsa, büyüme eğrisinde aynı çizgide devam edemiyor ve geriden kalıyorsa sorun var demektir.

Boy kısalığı aileden geçer mi?

Bazı kısa boylu çocuklar için ailevi denebilir. Ama bunu demeden önce çocuğun büyüme hızını takip etmek gerekir. çocuk, ebeveynleri kısa diye kısa olacak demek değildir. Ailevi boy kısalıklarının büyük bir kısmının sebepsiz olmadığı, aslında bir nedenle de olabildiği sonradan anlaşılabiliyor. Anne 1.50, baba 1.63ün altındaysa, ailevi boy kısalığından söz edilir. Bir çocukta boy kısalığı ailevi olarak nitelendirilmeden önce mutlaka büyüme hızı takip edilmeli, büyüme hızı yetersizse çok detaylı tetkik yapılmalıdır. Eskiden ailevi denince tedavi edilemez anlamına geliyordu. Ama bugün tedavi edilebilir durum söz konusu olabilir. Yani'Annen bu kadar, baban bu kadar, sen de bu kadarsın' demek doğru değildir. Mutlaka çok detaylı incelenmelidir.

Kemik yaşı ne demek?

Esas biyolojik yaşımız kemik yaşımızdır. Erişkinler için kemikleşme noktalarının kapanma sınırı kız çocuklarda 18, erkek çocukta 19dur. Kemik yaşı, el bilek kemiklerinin röntgeni çekilerek belirlenir. Bu film bize iskelet olgunlaşma yaşını gösteriyor. Boyu kısa olan her çocukta ve ergende bu tetkiki, büyüme potansiyelinin ve ulaşılacak hedef boyun belirlenmesi için yapıyoruz. Kemik yaşı ile kronolojik yaş arasındaki fark az olmalı. üç yaşındaki bir çocuğun kemik yaşı bir yaş görünüyorsa bu normal değildir.

Erkek ve kız çocuk arasındaki boy gelişimi farklı mı?

Erkekler kız çocuklara göre biraz daha ağır doğarlar. Buluğ çağına kadar, kızlarla erkekler arasında çok büyük farklılık olmaz. Fark; kızlar buluğa girince oluşmaya başlar. Kız çocukları buluğ çağına ilk girdiklerinde boy atarlar ve erkeklere göre uzun olurlar. Erkekler buluğ çağına iki yıl daha geç girerler ve buluğun sonuna doğru uzarlar. Kız çocuklarına göre avantajlı olan erkek çocuklar bu dönemde iki yıl geç girmenin 10 cmi ve daha fazla boy atmanın farkıyla, kızlara toplam ortalama 13 cm. fark atarlar. 1.60 boyundaki kadın, 1.73 boyundaki erkeğe eş değerdir.



Eğer çocukta büyüme hormonu eksikliği saptanırsa nasıl bir tedavi uygulanıyor?

Büyüme hormonu eksikliğinin tedavisi hem kolay hem de çok başarılı sonuçlar veriyor, pahalı bir tedavi ama tedavi kurumları karşılıyor. Günde bir kez enjeksiyon kullanılıyor. Kalem şeklinde aletlerle çocuklar kendileri bunu kolayca uygulayabiliyorlar. önce aileyi ve çocuğu eğitiyoruz. Uzun süreli bir tedavi. çocuk nihai boya ulaşana kadar tedaviye devam ediyoruz.

çOCUĞUN BOYU NASIL TAKİP EDİLİR? Yaşıtlarına göre karşılaştırma yapılabilir.

Kıyafetlerinin ve ayakkabılarının küçülüp küçülmediğine bakılabilir.

Evde, duvarda oluşturulan basit bir boy çizelgesiyle büyüme takip edilebilir.

'Nasılsa uzar' diyerek beklerken, büyümeyle ilgili herhangi bir şüphe oluşması halinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.





çocuğunuzun boy uzunluğunu test edin



ERKEK çOCUKTA (ortalama boy) (üst sınır) (alt sınır)

- Doğum: 50.6 cm 54.6 cm 46.3 cm

- 6 ay : 66.5 cm 72.5 cm 59.5 cm

- 1 yaşında: 74.7 cm 82.5 cm 68 cm

- 2 yaşında: 84 cm 92.5 cm 77 cm

- 3 yaş: 95.3 cm 105 cm 87 cm

- 4 yaş: 102.5 cm 114 cm 92.5 cm

- 5 yaş: 109.5 cm 121.5 cm 98 cm

- 6 yaş: 116 cm 127.5 cm 104 cm

- 7 yaş: 121.5 cm 133.5 cm 109.5 cm

- 8 yaş: 127 cm 139.5 cm 115 cm

- 9 yaşında: 132 cm 140.5 cm 120 cm

- 10 yaşında: 137.5 cm 151.5 cm 125 cm

- 11 yaşında: 143.5 cm 158 cm 130 cm

- 12 yaşında: 150 cm 165 cm 135 cm

- 14 yaşında: 162 cm 178.5 cm 146.5 cm

- 16 yaşında: 172.5 cm 185 cm 158 cm

KIZ çOCUKTA (ortalama) (üst sınır) (alt sınır)

- Doğum: 50.2 cm 53.6 cm 47 cm

- 6. ay: 64.5 cm 70.5 cm 58 cm

- 12 ay: 73 cm 80 cm 64.5 cm

- 2 yaş: 85.5 cm 95 cm 76.5 cm

- 3 yaş: 95 cm 104.5 cm 85.5 cm

- 4 yaş: 102 cm 112 cm 92 cm

- 5 yaş: 108 cm 118.5 cm 97.5 cm

- 6 yaş: 114 cm 125 cm 103 cm

- 7 yaş: 120 cm 131 cm 108 cm

- 8 yaş: 125.5 cm 137 cm 115 cm

- 9 yaş: 130.5 cm 143 cm 120.5 cm

- 10 yaş: 137 cm 149 cm 125 cm

- 11 yaş: 145 cm 157.5 cm 133.5 cm

- 12 yaş: 154.5 cm 165 cm 140.5 cm

- 14 yaş: 158.5 cm 170.4 cm 147.5 cm

- 16 yaş : 159 cm 171 cm 148.5 cm

BOY HESAPLAMA FORMüLü

Kız çocuk için anne ve baba boyunun toplamından 13 çıkarılacak, çıkan sonuç ikiye bölünecek. Erkek çocuk için anne ve baba boyunun toplamına 13 eklenecek, çıkan sonuç ikiye bölünecek. Ortaya çıkan sayı, çocuğun olması gereken boy uzunluğunu verir.